ข้ามไปเนื้อหา

กะนาต

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
แผนภาพแสดงภาพตัดขวางของระบบคานัต

กะนาต หรือบ้างทับศัพท์เป็น คานัต (อักษรโรมัน: qanat), การีซ (อักษรโรมัน: kariz) หรือ ฟ็อกการา (อักษรโรมัน: foggara) เป็นคำเรียกระบบชลประทานที่ส่งน้ำจากน้ำบาดาลหรือบ่อน้ำขึ้นมายังพื้นผิวผ่านระบบท่อส่งน้ำใต้ดิน คานัตพบสร้างในอิหร่าน อิรัก และในอีกหลายสังคม ถือเป็นระบบชลประทานโบราณที่ช่วยขนส่งน้ำไปตามระยะทางไกล ๆ ภายใต้สภาพภูมิอากาศร้อนแล้งโดยไม่เสียน้ำไปจากการระเหยมากนัก รวมทั้งยังต้านทายภัยธรรมชาติเช่นแผ่นดินไหวและอุทกภัย รวมถึงสัมพันธ์น้อยมากกับปริมาณฝนหรือฤดู

ชื่อ

[แก้]

ชื่ออื่นที่พบได้ทั่วไปของ qanat ในภาษาอังกฤษ มีทั้ง kanat, khanat, kunut, kona, konait, ghanat, ghundat[1]

Qanāh (قناة) เป็นคำภาษาอาหรับ หมายถึง "ช่องทาง"[2] ในภาษาเปอร์เซียเรียกว่า kārīz (หรือ kārēz; كاريز) ซึ่งมาจากคำเดิม kāhrēz (كاهریز) ส่วน qanāt (قنات) ก็มีใช้ในภาษาเปอร์เซียอยู่เช่นกัน ชื่ออื่น ๆ ยังรวมถึง kahan (เปอร์เซีย: کهن), Kahn (บาโลจ), kahriz/kəhriz (อาเซอร์ไบจาน); khettara (โมร็อกโก); Galerías, minas or viajes de agua (สเปน); falaj (อาหรับ: فلج) (สหรัฐอาหรับอเมิเรตส์ และ โอมาน), foggara/fughara (แอฟริกาเหนือ)[3] นอกจากนี้ยังมีใช้คำว่า kakuriz, chin-avulz และ mayun เช่นกัน

อ้างอิง

[แก้]
  1. Ajam, Mohammad (2003). Iranian Qanats: a heritage from ancient. Seminar of Qanat in Gonabad. Gonabad.
  2. Reading in World Cultures - Paul Thomas Welty
  3. "Article titled Etymological Conduit to the Land of Qanat by Dr. V. Sankaran Nair, 2004". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2006-06-16. สืบค้นเมื่อ 2006-06-25.

บรรณานุกรม

[แก้]