หน่วยที่ยอมรับให้ใช้แก่ระบบเอสไอ

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

มีหน่วยวัดบางหน่วยซึ่งไม่ได้เป็นส่วนหนึ่งของระบบหน่วยวัดระหว่างประเทศ (ระบบเอสไอ) แต่ได้รับการยอมรับให้ใช้แก่ระบบหน่วยวัดระหว่างประเทศ [1][2] เนื่องจากเป็นพหุคูณหรือพหุคูณย่อยของหน่วยเอสไอ นิยมใช้กันอย่างแพร่หลายมากกว่า หรือสะดวกกว่าสำหรับวิทยาศาสตร์บางสาขา

หน่วยวัดที่ยอมรับให้ใช้แก่ระบบเอสไออย่างเป็นทางการ[แก้]

ชื่อ สัญลักษณ์ ปริมาณ หน่วยเอสไอเทียบเท่า
นาที min เวลา 1 min = 60 s
ชั่วโมง h 1 h = 60 min = 3600 s
วัน d 1 d = 24 h = 1440 min = 86400 s
หน่วยดาราศาสตร์ au[3][4][5] ความยาว 1 au = 149597870700 m
องศา ° มุม 1° = π/180 rad
ลิปดา 1′ = 1/60° = π/10800 rad
พิลิปดา 1″ = 1/60′ = 1/3600° = π/648000 rad
เฮกตาร์ ha พื้นที่ 1 ha = 100 a = 10000 m2= 1 hm2
ลิตร l, L ปริมาตร 1 L = 1 dm3 = 1000 cm3 = 0.001 m3
ตัน t มวล 1 t = 103 kg = 1 Mg
ดอลตัน Da 1 Da = 1.66053886(28)×10−27 kg
อิเล็กตรอนโวลต์ eV พลังงาน 1 eV = 1.60217653(14)×10−19 J
หน่วยวัดเชิงลอการิทึม
เนเปอร์ Np อัตราส่วนปริมาณสนาม LF = ln(F/F0) Np
    อัตราส่วนกำลัง LP = 1/2ln(P/P0) Np
เบล, เดซิเบล B, dB อัตราส่วนปริมาณสนาม LF = 2 log10(F/F0) B
    อัตราส่วนกำลัง LP = log10(P/P0) B

หน่วยวัดธรรมชาติ[แก้]

หน่วยวัดธรรมชาติถูกกล่าวถึงในแผ่นพับ SI พิมพ์ครั้งที่ 8 แต่ไม่ถูกกล่าวถึงในฉบับปัจจุบัน(พิมพ์ครั้งที่ 9)[6]

หน่วยวัดธรรมชาติ (Natural Unit: n.u.)
หน่วยวัดธรรมชาติของความเร็วแสง c0 ความเร็วแสง 299792458 m/s (จากนิยามเอสไอ)
หน่วยวัดธรรมชาติของปฏิกิริยา ħ ค่าคงที่ของพลังค์ 1.05457168(18)×10−34 J·s
หน่วยวัดธรรมชาติของมวล me มวลอิเล็กตรอน 9.1093826(16)×10−31 kg
หน่วยวัดธรรมชาติของเวลา ħ/(mec02) เวลา (คาบของคลื่นอิเล็กตรอนในทฤษฎีทวิภาคของคลื่นและอนุภาค) 1.2880886677(86)×10−21 s
หน่วยวัดอะตอม (Atomic Unit: a.u.)
หน่วยวัดอะตอมของประจุอิเล็กตรอน e ประจุอิเล็กตรอน 1.60217653(14)×10−19 C
หน่วยวัดอะตอมของความยาว a0 รัศมีของโบร์ 0.5291772108(18)×10−10 m
หน่วยวัดอะตอมของพลังงาน Eh พลังงานฮาร์ตี 4.35974417(75)×10−18 J
หน่วยวัดอะตอมของเวลา ħ/Eh เวลา (คาบของคลื่นที่อิเล็กตรอนดูดกลืนเพื่อเป็นอิสระจากอะตอมไฮโดรเจนในสถานะพื้น) 2.418884326505(16)×10−17 s

หน่วย CGS[แก้]

หน่วย CGS ถูกสร้างจากหน่วยฐาน 3 หน่วย คือ เซนติเมตร กรัม และวินาที มีหลายระบบ ได้แก่ระบบ CGS-ESU(ไฟฟ้าสถิต) CGS-EMU(ไฟฟ้าแม่เหล็ก) และ CGS-Gaussian โดย CGS-Gaussian มีข้อได้เปรียบในบางสาขาของฟิสิกส์ จึงถูกกล่าวถึงในแผ่นพับ SI พิมพ์ครั้งที่ 8[7]

ปริมาณ ชื่อหน่วย ค่าในหน่วยเอสไอ
พลังงาน เอิร์ก erg 1 erg = 10-7 J
แรง ดายน์ dyn 1 dyn = 10-5 N
ความหนืดพลวัต พอยส์ P 1 P = 1 dyn s cm−2 = 0.1 Pa s
ความหนืดจลนศาสตร์ สโตกส์ St 1 St = 1 cm2 s−1 = 10-4 m2 s-1
ความส่องสว่าง สติลบ์ sb 1 sb = 1 cd cm−2 = 104 cd m-2
ความสว่าง ฟ็อต ph 1 ph = 1 cd sr cm−2 = 104 lx
ความเร่ง แกล Gal 1 Gal = 1 cm s−2 = 10-2 m s-2
ฟลักซ์แม่เหล็ก แม็กซ์เวลล์ Mx 1 Mx = 1 G cm2 = 10-8 wb
ความหนาแน่นฟลักซ์แม่เหล็ก เกาส์ G 1 G = 1 Mx cm−2 = 10-4 T
สนามแม่เหล็ก เออร์สเตด Oe 1 Oe =ˆ (103/4π) A m−1

หน่วยวัดที่ใช้อย่างแพร่หลายแต่ยังไม่ยอมรับอย่างเป็นทางการ[แก้]

ชื่อ สัญลักษณ์ ปริมาณ หน่วยเอสไอเทียบเท่า
อังสตรอม Å ความยาว (คิดค้นโดยอังสตรอมเท่ากับ 10−10 เมตร ใช้ในฟิสิกส์นิวเคลียร์) 1 Å = 0.1 nm = 10−10 m
ไมล์ทะเล nm ความยาว (เท่ากับระยะที่กวาดบนเส้นศูนย์สูตรหนึ่งพิลิปดา ใช้ในการเดินเรือ) 1 ไมล์ทะเล = 1852 m
น็อต kt น็อต (เท่ากับหนึ่งไมล์ทะเลต่อวินาที ใช้ในการเดินเรือ) 1 น็อต = 1 ไมล์ทะเลต่อวินาที = (1852/3600) m/s
อาร์ a พื้นที่ (เท่ากับ 1/100 เฮกตาร์ เป็นคำ) 1 a = 1 dam2 = 100 m2
บาร์น b พื้นที่ (เท่ากับพื้นที่หน้าตัดของนิวเคลียสของอะตอมยูเรเนียมโดยประมาณ ใช้ในฟิสิกส์นิวเคลียร์) 1 b = 10−28 m2
บาร์ bar ความดัน (เท่ากับความดันบรรยากาศที่ระดับน้ำทะเลโดยประมาณ) 1 bar = 105 Pa
มิลลิเมตรปรอท mmHg ความดัน 1 mmHg ≈ 133.322 Pa
มิลลิบาร์ mbar ความดัน 1 mbar = 1 hPa = 100 Pa (มักใช้ในการวัดความดันในชั้นบรรยากาศ)
บรรยากาศ atm ความดัน (เท่ากับความดันบรรยากาศที่ระดับน้ำทะเลโดยประมาณ) 1 atm = 1013.25 mbar = 1013.25 hPa = 1.01325×105 Pa (มักใช้ในการวัดความดันในชั้นบรรยากาศ)

ดูเพิ่ม[แก้]

อ้างอิง[แก้]

  1. "Non-SI units accepted for use with the SI, and units based on fundamental constants" (PDF). SI brochure (8th edition). BIPM. สืบค้นเมื่อ 2010-08-28.
  2. Taylor, Barry N. (ed.) (2001). "The International System of Units (SI)" (PDF). Special Publication 330. Gaithersburg, Maryland: National Institute of Standards and Technology (NIST). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2016-06-03. สืบค้นเมื่อ 2011-03-03. {{cite web}}: |author= มีชื่อเรียกทั่วไป (help)
  3. International Bureau of Weights and Measures (2006), The International System of Units (SI) (PDF) (8th ed.), p. 126, ISBN 92-822-2213-6
  4. ISO 80000
  5. The IAU Style Manual (1989): The Preparation of Astronomical Papers and Reports (PDF), p. 23
  6. https://www.bipm.org/en/publications/si-brochure
  7. https://www.bipm.org/en/publications/si-brochure