ทหารรักษาพระองค์

ทหารรักษาพระองค์
ประจำการ	พ.ศ. 2402–ปัจจุบัน
ประเทศ	สยาม (พ.ศ. 2402–2491) ไทย (พ.ศ. 2491–ปัจจุบัน)
เหล่า	กองทัพบก กองทัพเรือ กองทัพอากาศ
รูปแบบ	Guard Corps (กองทัพบก), Guard Brigade (กองทัพเรือและกองทัพอากาศ)
บทบาท	ถวายความปลอดภัยและถวายพระเกียรติ
กำลังรบ	87 หน่วย
สมญา	ทหารสองโหล มหาดเล็กไล่กา
เพลงหน่วย	มาร์ชราชวัลลภ

ทหารรักษาพระองค์ คือ หน่วยทหารที่มีหน้าที่ถวายความปลอดภัยและถวายพระเกียรติแด่พระมหากษัตริย์ สมเด็จพระราชินี พระรัชทายาท ผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ และพระบรมวงศานุวงศ์ทุกพระองค์อย่างใกล้ชิด เฉพาะกรมทหารมหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์ที่ 1 และกรมทหารมหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์ที่ 11 จะมีชื่อเรียกเฉพาะว่า ทหารมหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์ เนื่องด้วยเป็นหน่วยที่ถวายการรับใช้ต่อองค์พระมหากษัตริย์อย่างใกล้ชิดที่สุด (คำว่า "ราชวัลลภ" นี้ แปลได้ว่า ผู้เป็นที่รัก สนิท คุ้นเคยของพระราชา)

ประวัติ

กิจการทหารรักษาพระองค์และทหารมหาดเล็กรักษาพระองค์ เริ่มต้นครั้งแรกเมื่อ พ.ศ. 2402 ในขณะนั้น พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้รวบรวมบุตรในราชตระกูลและบุตรข้าราชการที่ยังเยาว์วัยมาทดลองฝึกหัดเป็นทหารตามยุทธวิธีแบบใหม่เช่นเดียวกับกรมทหารหน้า ซึ่งในชั้นแรกนั้นมี 12 คน และให้ทำหน้าที่ไล่กาที่บินมารบกวนในเวลาทรงบาตร ตลอดจนตั้งแถวรับเสด็จฯ ณ ที่นั้นทุกเวลาเช้า มหาดเล็กเหล่านี้เอง (ซึ่งเรียกกันทั่วไปว่า “ทหารมหาดเล็กไล่กา”) คือจุดเริ่มต้นของกิจการทหารมหาดเล็กรักษาพระองค์ของไทย

ปลายปี พ.ศ. 2411 รัชกาลพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว หลังจากพระราชพิธีบรมราชาภิเษกผ่านพ้นไปแล้ว ได้โปรดเกล้าฯ ให้รวบรวมทหารมหาดเล็กข้าหลวงเดิมจำนวน 24 คน ตั้งขึ้นเป็นหน่วยทหารอีกหน่วยหนึ่ง เรียกว่า “ทหารสองโหล ถือปืนชไนเดอร์” มีหน้าที่เฝ้าพระฉากตามเดิมแต่ในตอนเช้าและตอนเย็น ต้องมารับการฝึกทหาร

พ.ศ. 2413 ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้พระยาสุรศักดิ์มนตรี (แสง ชูโต) จางวางมหาดเล็ก ทำการคัดเลือกบรรดาบุตรในราชตระกูล และบุตรข้าราชการที่เป็นทหารมหาดเล็ก เพื่อจัดตั้งเป็นกองทหารมหาดเล็กรักษาพระองค์ ทำหน้าที่รักษาพระองค์อย่างใกล้ชิด และตามเสด็จในเวลาเสด็จประพาสหัวเมือง ในชั้นนี้คัดเลือกไว้ 48 คน เมื่อรวมทหารมหาดเล็ก 2 โหลเดิมด้วยแล้ว จึงมีทหารมหาดเล็กทั้งหมด 72 คน

เมื่อการปฏิบัติหน้าที่กว้างขวางขึ้น จำนวนทหารที่มีอยู่เดิมจึงมีจำนวนไม่เพียงพอที่จะปฏิบัติหน้าที่ จึงได้โปรดเกล้าฯ ให้พระยาสุรศักดิ์มนตรีคัดเลือกบุคคลเข้ามาเป็นทหารเพิ่มขึ้น ในการนี้ พระยาสุรศักดิ์มนตรี (แสง ชูโต) ได้นำบุตรชาย คือ นายเจิม ชูโต (ต่อมาคือเจ้าพระยาสุรศักดิ์มนตรี เจิม แสง-ชูโต) เข้าถวายตัวเป็นทหารมหาดเล็กรักษาพระองค์ โดยสมัครเป็นตัวอย่างคนแรก (เนื่องจากสมัยนั้นคนไทยไม่นิยมเป็นทหาร) ทำให้มีจำนวนทหารมหาดเล็กรักษาพระองค์เพิ่มขึ้นทั้งที่เป็นผู้ใหญ่และที่เป็นเด็ก เพราะทุกคนต่างก็เห็นและรู้สึกเป็นเกียรติแก่วงศ์ตระกูลในการที่บุตรหลานของตนได้เข้ารับราชการใกล้ชิดพระมหากษัตริย์

พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว จึงโปรดเกล้าฯ ให้ตั้งหน่วยทหารดังกล่าวขึ้นเป็น กรมทหารมหาดเล็กรักษาพระองค์ และทรงดำรงพระยศเป็นนายพันเอก ตำแหน่งผู้บังคับการกรมด้วยพระองค์เอง ต่อมาโปรดเกล้าฯ ให้จัดระเบียบในกรมทหารมหาดเล็กรักษาพระองค์จนมั่นคงดีขึ้น และได้ทรงขนานนามหน่วยนี้เสียใหม่ว่า กรมทหารมหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์ ในปี พ.ศ. 2414 (ปัจจุบันหน่วยทหารนี้คือ กรมทหารราบที่ 1 มหาดเล็กรักษาพระองค์)

หน่วยทหารรักษาพระองค์ได้มีวิวัฒนาการต่อมาตามลำดับจากต้นกำเนิดดังกล่าวมาแล้ว ต่อมาจึงมีการก่อตั้งหน่วยทหารรักษาพระองค์ที่เป็นหน่วยรบจากเหล่าต่าง ๆ เช่น ทหารราบ ทหารม้า ทหารปืนใหญ่ฯลฯ ส่วนใหญ่อยู่ในระดับกองพัน และหน่วยบังคับบัญชาของหน่วยนั้นในระดับกรมมักจะตั้งอยู่ในกรุงเทพมหานคร เพื่อให้อยู่ใกล้ชิดองค์พระมหากษัตริย์ รวมทั้งสามารถปฏิบัติหน้าที่ได้อย่างใกล้ชิดและต่อเนื่อง แต่ก็มีบางหน่วยที่มีที่ตั้งอยู่นอกกรุงเทพมหานคร เช่น กรมทหารราบที่ 21 รักษาพระองค์ ซึ่งมีที่ตั้งอยู่ที่ค่ายนวมินทราชินี จังหวัดชลบุรี เป็นต้น

ธงชัยเฉลิมพลหน่วยทหารมหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์

ธงชัยเฉลิมพลหน่วยทหารมหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์

ดูรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ ธงชัยเฉลิมพล

ปกติหน่วยทหารรักษาพระองค์จะมีธงชัยเฉลิมพลประจำหน่วยเป็นพื้นสีธงชาติ ตรงกลางมีรูปตราประจำเหล่าทัพของตนเองเหมือนกับหน่วยทหารทั่วไป แต่สำหรับหน่วยทหารมหาดเล็กรักษาพระองค์บางหน่วยจะมีธงชัยเฉลิมพลพิเศษสำหรับหน่วยทหารมหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์โดยเฉพาะ ธงนี้มีลักษณะคล้ายกับธงชัยเฉลิมพลปกติ เว้นแต่ว่าตรงกลางธงเป็นรูปช้างเผือกในกรอบสีเหลี่ยมสีแดง สร้างขึ้นครั้งแรกในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตรเมื่อปี พ.ศ. 2496 และพระราชทานแก่หน่วยทหารมหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์ครั้งแรกเมื่อวันที่ 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2496 โดยหน่วยทหารที่ได้รับพระราชทานธงหน่วยแรกคือ กรมทหารราบที่ 1 มหาดเล็กรักษาพระองค์

หน่วยทหารรักษาพระองค์

ปัจจุบันกองทัพไทยมีหน่วยทหารรักษาพระองค์ทั้งสิ้น 87 หน่วยเดิม 98 หน่วย (พ.ศ. 2562) ส่วนใหญ่อยู่ในสังกัดกองทัพบกและเป็นเหล่าทหารราบ ปัจจุบันเพิ่มหน่วยรบพิเศษเป็นทหารรักษาพระองค์ ปัจจุบันโอนย้ายกรมทหารราบที่ 1 มหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์และกรมทหารราบที่ 11 มหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์ให้ขึ้นตรงกับหน่วยบัญชาการถวายความปลอดภัยรักษาพระองค์

หน่วยบัญชาการถวายความปลอดภัยรักษาพระองค์

• กรมทหารราบที่ 1 มหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์ ในพระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว (โอนย้าย)
  • กองพันทหารราบที่ 1 กรมทหารมหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์ที่ 1 ในพระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว
  • กองพันทหารราบที่ 2 กรมทหารมหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์ที่ 1 ในพระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว
  • กองพันทหารราบที่ 3 กรมทหารมหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์ที่ 1 ในพระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว
  • กองพันทหารราบที่ 4 กรมทหารมหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์ที่ 1 ในพระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว
• กรมทหารราบที่ 11 มหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์ ในพระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว (โอนย้าย)
  • กองพันทหารราบที่ 1 กรมทหารมหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์ที่ 11 ในพระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว
  • กองพันทหารราบที่ 2 กรมทหารมหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์ที่ 11 ในพระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว
  • กองพันทหารราบที่ 3 กรมทหารมหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์ที่ 11 ในพระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว

กองทัพบก

หน่วยทหารรักษาพระองค์ของกองทัพบกมีทั้งหมด 59 หน่วย คือ

นักเรียนนายร้อย

• กรมนักเรียนนายร้อยรักษาพระองค์ โรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า
  • กองพันที่ 1 กรมนักเรียนนายร้อยรักษาพระองค์ โรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า
  • กองพันที่ 2 กรมนักเรียนนายร้อยรักษาพระองค์ โรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า
  • กองพันที่ 3 กรมนักเรียนนายร้อยรักษาพระองค์ โรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า
  • กองพันที่ 4 กรมนักเรียนนายร้อยรักษาพระองค์ โรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า

เหล่าทหารราบ

กองพลที่ 1 รักษาพระองค์

• กรมทหารราบที่ 31 รักษาพระองค์ ในพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
  • กองพันทหารราบที่ 1 กรมทหารราบที่ 31 รักษาพระองค์ ในพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
  • กองพันทหารราบที่ 2 กรมทหารราบที่ 31 รักษาพระองค์ ในพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
  • กองพันทหารราบที่ 3 กรมทหารราบที่ 31 รักษาพระองค์ ในพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร

กองพลทหารราบที่ 2 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง

• กรมทหารราบที่ 2 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง
  • กองพันทหารราบที่ 1 กรมทหารราบที่ 2 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง
  • กองพันทหารราบที่ 2 กรมทหารราบที่ 2 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง
  • กองพันทหารราบที่ 3 กรมทหารราบที่ 2 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง
• กรมทหารราบที่ 12 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง
  • กองพันทหารราบที่ 1 กรมทหารราบที่ 12 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง
  • กองพันทหารราบที่ 2 กรมทหารราบที่ 12 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง
  • กองพันทหารราบที่ 3 กรมทหารราบที่ 12 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง
• กรมทหารราบที่ 21 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง
  • กองพันทหารราบที่ 1 กรมทหารราบที่ 21 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง
  • กองพันทหารราบที่ 2 กรมทหารราบที่ 21 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง
  • กองพันทหารราบที่ 3 กรมทหารราบที่ 21 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง

เหล่าทหารม้า

กองพลทหารม้าที่ 2 รักษาพระองค์ ในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว

• กรมทหารม้าที่ 1 รักษาพระองค์ ในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
  • กองพันทหารม้าที่ 1 กรมทหารม้าที่ 1 รักษาพระองค์ ในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
  • กองพันทหารม้าที่ 3 กรมทหารม้าที่ 1 รักษาพระองค์ ในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
  • กองพันทหารม้าที่ 17 กรมทหารม้าที่ 1 รักษาพระองค์ ในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
• กรมทหารม้าที่ 4 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี
  • กองพันทหารม้าที่ 5 กรมทหารม้าที่ 4 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี
  • กองพันทหารม้าที่ 11 กรมทหารม้าที่ 4 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี
  • กองพันทหารม้าที่ 25 กรมทหารม้าที่ 4 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี
• กรมทหารม้าที่ 5 รักษาพระองค์ ในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
  • กองพันทหารม้าที่ 20 กรมทหารม้าที่ 5 รักษาพระองค์ ในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
  • กองพันทหารม้าที่ 23 กรมทหารม้าที่ 5 รักษาพระองค์ ในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
  • กองพันทหารม้าที่ 24 กรมทหารม้าที่ 5 รักษาพระองค์ ในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
• กองพันทหารม้าที่ 27 รักษาพระองค์ กองพลทหารม้าที่ 2 รักษาพระองค์ ในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
• กองพันทหารม้าที่ 29 รักษาพระองค์ ในพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
• กองพันทหารม้าที่ 4 รักษาพระองค์ กองพลที่ 1 รักษาพระองค์
• กองพันทหารม้าที่ 2 รักษาพระองค์ กองพลทหารราบที่ 2 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง
• กองพันทหารม้าที่ 30 รักษาพระองค์ กองพลทหารราบที่ 2 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง

เหล่าทหารปืนใหญ่

• กรมทหารปืนใหญ่ที่ 1 รักษาพระองค์
  • กองพันทหารปืนใหญ่ที่ 1 กรมทหารปืนใหญ่ที่ 1 รักษาพระองค์
  • กองพันทหารปืนใหญ่ที่ 11 กรมทหารปืนใหญ่ที่ 1 รักษาพระองค์
  • กองพันทหารปืนใหญ่ที่ 31 กรมทหารปืนใหญ่ที่ 1 รักษาพระองค์
• กรมทหารปืนใหญ่ที่ 2 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง
  • กองพันทหารปืนใหญ่ที่ 2 กรมทหารปืนใหญ่ที่ 2 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง
  • กองพันทหารปืนใหญ่ที่ 12 กรมทหารปืนใหญ่ที่ 2 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง
  • กองพันทหารปืนใหญ่ที่ 21 กรมทหารปืนใหญ่ที่ 2 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง
  • กองพันทหารปืนใหญ่ที่ 102 กรมทหารปืนใหญ่ที่ 2 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง
• กองพันทหารปืนใหญ่ต่อสู้อากาศยานที่ 1 รักษาพระองค์ กรมทหารปืนใหญ่ต่อสู้อากาศยานที่ 2

เหล่าทหารช่าง

• กรมทหารช่างที่ 1 รักษาพระองค์
  • กองพันทหารช่างที่ 52 กรมทหารช่างที่ 1 รักษาพระองค์
  • กองพันทหารช่างที่ 112 กรมทหารช่างที่ 1 รักษาพระองค์
• กองพันทหารช่างที่ 1 รักษาพระองค์ กองพลที่ 1 รักษาพระองค์
• กองพันทหารช่างที่ 2 รักษาพระองค์ กองพลทหารราบที่ 2 รักษาพระองค์ ในสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง

หน่วยรบพิเศษ

• กรมรบพิเศษที่ 3 รักษาพระองค์
  • กองพันจู่โจมรักษาพระองค์ กรมรบพิเศษที่ 3 รักษาพระองค์
  • กองพันปฏิบัติการพิเศษรักษาพระองค์ กรมรบพิเศษที่ 3 รักษาพระองค์​

กองทัพเรือ

นักเรียนนายเรือจากกรมนักเรียนนายเรือรักษาพระองค์ โรงเรียนนายเรือ ในเครื่องแบบเต็มยศรักษาพระองค์ อัญเชิญธงชัยเฉลิมพล นำกองพันทหารเกียรติยศ ในริ้วกระบวนพระอิสริยยศสำหรับพระศพ สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี ระหว่างการอัญเชิญพระศพด้วยพระมหาพิชัยราชรถ จากหน้าวัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม ไปยังพระเมรุท้องสนามหลวง วันที่ 9 เมษายน พ.ศ. 2555

กองทัพเรือ มีหน่วยทหารรักษาพระองค์รวม 7 หน่วย คือ

• กรมนักเรียนนายเรือรักษาพระองค์ โรงเรียนนายเรือ
  • กองพันที่ 1 กรมนักเรียนนายเรือรักษาพระองค์ โรงเรียนนายเรือ
  • กองพันที่ 2 กรมนักเรียนนายเรือรักษาพระองค์ โรงเรียนนายเรือ
  • กองพันที่ 3 กรมนักเรียนนายเรือรักษาพระองค์ โรงเรียนนายเรือ
  • กองพันที่ 4 กรมนักเรียนนายเรือรักษาพระองค์ โรงเรียนนายเรือ
• กองพันทหารราบที่ 1 รักษาพระองค์ กรมทหารราบที่ 1 กองพลนาวิกโยธิน หน่วยบัญชาการนาวิกโยธิน
• กองพันทหารราบที่ 9 รักษาพระองค์ กรมทหารราบที่ 3 กองพลนาวิกโยธิน หน่วยบัญชาการนาวิกโยธิน

กองทัพอากาศ

นักเรียนนายเรือจากกรมนักเรียนนายเรืออากาศรักษาพระองค์ โรงเรียนนายเรืออากาศ ในเครื่องแบบเต็มยศรักษาพระองค์ อัญเชิญธงชัยเฉลิมพล นำกองพันทหารเกียรติยศ ในริ้วกระบวนพระอิสริยยศสำหรับพระศพ สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี ระหว่างการอัญเชิญพระศพด้วยพระมหาพิชัยราชรถ จากหน้าวัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม ไปยังพระเมรุท้องสนามหลวง วันที่ 9 เมษายน พ.ศ. 2555

กองทัพอากาศมีหน่วยทหารรักษาพระองค์รวม 13 หน่วย คือ

• กรมนักเรียนนายเรืออากาศรักษาพระองค์ โรงเรียนนายเรืออากาศนวมินทกษัตริยาธิราช
  • กองพันที่ 1 กรมนักเรียนนายเรืออากาศรักษาพระองค์ โรงเรียนนายเรืออากาศนวมินทกษัตริยาธิราช
  • กองพันที่ 2 กรมนักเรียนนายเรืออากาศรักษาพระองค์ โรงเรียนนายเรืออากาศนวมินทกษัตริยาธิราช
  • กองพันที่ 3 กรมนักเรียนนายเรืออากาศรักษาพระองค์ โรงเรียนนายเรืออากาศนวมินทกษัตริยาธิราช
  • กองพันที่ 4 กรมนักเรียนนายเรืออากาศรักษาพระองค์ โรงเรียนนายเรืออากาศนวมินทกษัตริยาธิราช
  • กองพันที่ 5 กรมนักเรียนนายเรืออากาศรักษาพระองค์ โรงเรียนนายเรืออากาศนวมินทกษัตริยาธิราช
• กรมทหารอากาศโยธินรักษาพระองค์ หน่วยบัญชาการอากาศโยธิน
  • กองพันทหารอากาศโยธิน 1 กรมทหารอากาศโยธินรักษาพระองค์ หน่วยบัญชาการอากาศโยธิน
  • กองพันทหารอากาศโยธิน 2 กรมทหารอากาศโยธินรักษาพระองค์ หน่วยบัญชาการอากาศโยธิน
  • กองพันทหารอากาศโยธิน 3 กรมทหารอากาศโยธินรักษาพระองค์ หน่วยบัญชาการอากาศโยธิน
• กรมทหารต่อสู้อากาศยานรักษาพระองค์ หน่วยบัญชาการอากาศโยธิน
  • กองพันทหารต่อสู้อากาศยานที่ 1 กรมทหารต่อสู้อากาศยานรักษาพระองค์
  • กองพันทหารต่อสู้อากาศยานที่ 2 กรมทหารต่อสู้อากาศยานรักษาพระองค์

หน่วยทหารในพระองค์

กองทัพบก

• กองพันทหารม้าที่ 6 กรมทหารม้าที่ 6 ในสมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ
• กองพันทหารม้าที่ 14 กรมทหารม้าที่ 7 ในสมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ
• กองพันทหารราบที่ 3 กรมทหารราบที่ 17 ในพระองค์สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี

ดูเพิ่ม

• พิธีถวายสัตย์ปฏิญาณตนและสวนสนามของทหารรักษาพระองค์
• มาร์ชราชวัลลภ
• หน่วยบัญชาการถวายความปลอดภัยรักษาพระองค์

อ้างอิง

http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2562/E/100/T_0027.PDF http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2562/A/103/T_0001.PDF

แหล่งข้อมูลอื่น

• วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ ทหารรักษาพระองค์