กรดซัลฟิวริก

กรดซัลฟิวริก
Space-filling model	Ball-and-stick model; S=O bond length = 142.2 pm,; S-O bond length = 157.4 pm,; O-H bond length = 97 pm
ชื่อ
	IUPAC name Sulfuric acid
	ชื่ออื่น Oil of vitriol; Hydrogen sulfate
เลขทะเบียน
เลขทะเบียน CAS	7664-93-9 ;
3D model (JSmol)	รูปภาพแบบโต้ตอบ;
ChEBI	CHEBI:26836 ;
ChEMBL	ChEMBL572964 ;
เคมสไปเดอร์	1086 ;
ECHA InfoCard	100.028.763
EC Number	231-639-5;
เลขอี	E513 (acidity regulators, ...)
Gmelin Reference	2122
KEGG	D05963 ;
ผับเคม CID	1118;
RTECS number	WS5600000;
UNII	O40UQP6WCF ;
UN number	1830
CompTox Dashboard (EPA)	DTXSID5029683 ;
	InChI InChI=1S/H2O4S/c1-5(2,3)4/h(H2,1,2,3,4) Key: QAOWNCQODCNURD-UHFFFAOYSA-N ; InChI=1/H2O4S/c1-5(2,3)4/h(H2,1,2,3,4) Key: QAOWNCQODCNURD-UHFFFAOYAC;
	SMILES OS(=O)(=O)O;
คุณสมบัติ
สูตรเคมี	H2SO4, sometimes expressed (HO)2SO2
มวลโมเลกุล	98.079 g/mol
ลักษณะทางกายภาพ	Colorless viscous liquid
กลิ่น	Odorless
ความหนาแน่น	1.8302 g/cm3, liquid
จุดหลอมเหลว	10.31 องศาเซลเซียส (50.56 องศาฟาเรนไฮต์; 283.46 เคลวิน)
จุดเดือด	337 องศาเซลเซียส (639 องศาฟาเรนไฮต์; 610 เคลวิน) ; When sulfuric acid is above 300 °C (572 °F; 573 K), it gradually decomposes to SO3 + H2O
ละลายในน้ำ	miscible, exothermic
ความดันไอ	0.001 mmHg (20 °C)
pKa	pKa1 = −2.8; pKa2 = 1.99
เบส	Bisulfate
ความหนืด	26.7 cP (20 °C)
โครงสร้าง
โครงสร้างผลึก	monoclinic
Space group	C2/c
Lattice constant	a = 818.1(2) pm, b = 469.60(10) pm, c = 856.3(2) pm α = 90°, β = 111.39(3); °, γ = 90°
หน่วยสูตร (Z)	4
อุณหเคมี
Std molar; entropy (S⦵298)	157 J/(mol·K)
Std enthalpy of; formation (ΔfH⦵298)	−814 kJ/mol
ความอันตราย
	GHS labelling:
Pictograms
Signal word	อันตราย
Hazard statements	H314
Precautionary statements	P260, P264, P280, P301+P330+P331, P303+P361+P353, P304+P340, P305+P351+P338, P310, P321, P363, P405, P501
NFPA 704 (fire diamond)	3 0 2 W; OX
จุดวาบไฟ	Non-flammable
ค่าขีดจำกัดเกณฑ์ (TLV)	15 mg/m3 (IDLH), 1 mg/m3 (TWA), 2 mg/m3 (STEL)
	ปริมาณหรือความเข้มข้น (LD, LC):
LD50 (median dose)	2140 mg/kg (rat, oral)
LC50 (median concentration)	50 mg/m3 (guinea pig, 8 hr); 510 mg/m3 (rat, 2 hr); 320 mg/m3 (mouse, 2 hr); 18 mg/m3 (guinea pig);
LCLo (lowest published)	87 mg/m3 (guinea pig, 2.75 hr)
	NIOSH (US health exposure limits):
PEL (Permissible)	TWA 1 mg/m3
REL (Recommended)	TWA 1 mg/m3
IDLH (Immediate danger)	15 mg/m3
เอกสารข้อมูลความปลอดภัย (SDS)	External MSDS
สารประกอบอื่นที่เกี่ยวข้องกัน
strong acidsที่เกี่ยวข้อง	Selenic acid; Hydrochloric acid; Nitric acid; Chromic acid;
สารประกอบที่เกี่ยวข้อง	Sulfurous acid; Peroxymonosulfuric acid; Sulfur trioxide; Oleum;
	หากมิได้ระบุเป็นอื่น ข้อมูลข้างต้นนี้คือข้อมูลสาร ณ ภาวะมาตรฐานที่ 25 °C, 100 kPa อ้างอิงกล่องข้อมูล

กรดกำมะถัน หรือ กรดซัลฟิวริก (อังกฤษ: sulfuric acid หรือ sulphuric acid) มีสูตรเคมีว่า H₂S O₄ เป็นกรดแร่ (mineral acid) แก่ ละลายได้ในน้ำในทุกความเข้มข้น ค้นพบโดย ญาบิร (Jabir Ibn Hayyan) นักเคมีชาวอาหรับ พบว่ากรดซัลฟิวริกมีประโยชน์มากมายและเป็นสารเคมีที่มีการผลิตมากที่สุด รองจากน้ำ ในปี ค.ศ. 2001 ทั่วโลกผลิตรวมกันประมาณ 165 ล้านตัน ซึ่งมูลค่าประมาณ 320,000 ล้านบาท (8 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ) ประโยชน์ของกรดกำมะถันได้แก่ ใช้ในการผลิตปุ๋ย กระบวนการผลิตแร่ การสังเคราะห์เคมี การกำจัดน้ำเสีย ใช้เป็นสารละลายอิเล็กทรอไลต์ในแบตเตอรี่และกระบวนการกลั่นน้ำมัน กรดกำมะถันมีชื่อเดิมคือ "Zayt al-Zaj" หรือ "ออยล์ออฟวิตริออล" (oil of vitriol)

คุณสมบัติทางเคมี[แก้]

ถึงแม้ว่าเราสามารถผลิตกรดซัลฟิวริกความเข้มข้น 100% แต่จะมีการสูญเสีย SO₃ ที่จุดเดือดทำให้กรดที่ได้เหลือความเข้มข้นประมาณ 98.3% กรดความเข้มข้น 98% มีเสถียรภาพมากในการเก็บรักษา รูปแบบผลิตภัณฑ์นี้ของกรดจะถูกเรียกว่า กรดซัลฟิวริก เข้มข้น ("concentrated" sulfuric acid) ผลิตภัณฑ์ของ กรดซัลฟิวริก ที่ความเข้มข้นอื่นมีดังนี้:

33.5%, เรียก กรดแบตเตอรี่ (battery acid) ใช้ใน แบตเตอรี่ประเภทตะกั่ว-กรด
62.18%, เรียก แชมเบอร์ (chamber) หรือ กรดปุ๋ย (fertilizer acid)
77.67%, เรียก โทเวอร์ (tower) หรือ กรดโกลเวอร์ (Glover acid)
98%, เรียก กรดซัลฟิวริก เข้มข้น (concentrated) (กรดซัลฟิวริก สามารถละลายผิวหนังชั้นนอกจนเหลือแต่กระดูกสบายๆภายใน3-5นาที และสามารถละลายกระดูกได้เช่นกันแต่จะช้ากว่าเนื้อเยื้อหรือผิวหนัง) และ สามารถพบได้ในเขตน้ำพุร้อน บางที่จุดจะมีความเข้มข้นสูง ซึ่งในอดีตเคยมีมนุษย์สูดดมอากาศที่ปนเปื้อนจนทำให้ถึงแก่ความตาย และเคยมีมนุษย์ตกไปในบ่อน้ำจนเสียชีวิตมากมาย ถึงแม้จะมีป้ายเตือนเช่นกัน

อ้างอิง[แก้]

Chenier, Philip J. Survey of Industrial Chemistry, pp 45-57. John Wiley & Sons, New York, 1987. ISBN 0-471-01077-4.
Greenwood, N.N. and A. Earnshaw. Chemistry of the Elements, pp 837-845. Pergamon Press, Oxford, UK, 1984. ISBN 0-08-022057-6.
Handbook of Chemistry and Physics, 71st edition, CRC Press, Ann Arbor, Michigan, 1990.
Khairallah, Amin A. Outline of Arabic Contributions to Medicine, chapter 10. Beirut, 1946.

บทความเคมีนี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล

↑ ^1.0 ^1.1 ^1.2 Haynes, William M. (2014). CRC Handbook of Chemistry and Physics (ภาษาอังกฤษ) (95 ed.). CRC Press. pp. 4–92. ISBN 9781482208689. สืบค้นเมื่อ 18 November 2018.
↑ ^2.0 ^2.1 ^2.2 ^2.3 NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards. "#0577". National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH).
↑ Kemnitz, E.; Werner, C.; Trojanov, S. (15 November 1996). "Reinvestigation of Crystalline Sulfuric Acid and Oxonium Hydrogensulfate". Acta Crystallographica Section C Crystal Structure Communications. 52 (11): 2665–2668. doi:10.1107/S0108270196006749.
↑ ^4.0 ^4.1 Zumdahl, Steven S. (2009). Chemical Principles 6th Ed. Houghton Mifflin Company. p. A23. ISBN 978-0-618-94690-7.
↑ ^5.0 ^5.1 ^5.2 "Sulfuric acid". Immediately Dangerous to Life and Health Concentrations (IDLH). National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH).

[CRCHCP-1] 1.0 ^1.1 ^1.2 Haynes, William M. (2014). CRC Handbook of Chemistry and Physics (ภาษาอังกฤษ) (95 ed.). CRC Press. pp. 4–92. ISBN 9781482208689. สืบค้นเมื่อ 18 November 2018.

[PGCH-2] 2.0 ^2.1 ^2.2 ^2.3 NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards. "#0577". National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH).

[kemnitz-3] Kemnitz, E.; Werner, C.; Trojanov, S. (15 November 1996). "Reinvestigation of Crystalline Sulfuric Acid and Oxonium Hydrogensulfate". Acta Crystallographica Section C Crystal Structure Communications. 52 (11): 2665–2668. doi:10.1107/S0108270196006749.

[b1-4] 4.0 ^4.1 Zumdahl, Steven S. (2009). Chemical Principles 6th Ed. Houghton Mifflin Company. p. A23. ISBN 978-0-618-94690-7.

[IDLH-5] 5.0 ^5.1 ^5.2 "Sulfuric acid". Immediately Dangerous to Life and Health Concentrations (IDLH). National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]