แอฟริกาใต้สะฮารา

แอฟริกาใต้สะฮารา (อังกฤษ: Sub-Saharan Africa) เป็นภูมิภาคที่มีพื้นที่อยู่ในทวีปแอฟริกาและอยู่ใต้ทะเลทรายสะฮารา โดยมีประเทศในภูมิภาค 54 ประเทศ มีประชากรรวมกันมากถึง 574 ล้านคน^[1] ภูมิภาคนี้มีพื้นที่ประมาณ 16 % ของพื้นดินของโลก โดยสภาพพื้นที่ส่วนใหญ่เป็นป่าทึบ และบางส่วนเป็นทะเลทราย^[2]

ภูมิประเทศ[แก้]

ภูมิภาคแอฟริกาใต้สะฮารามีสภาพส่วนใหญ่เป็นป่าทึบ เช่น บริเวณลุ่มน้ำคองโก และบางส่วนเป็นทะเลทราย เช่น ทะเลทรายคาลาฮารี บางส่วนเป็นกึ่งทะเลทราย บางส่วนที่เป็นที่ราบสูง เช่น ที่ราบสูงประเทศเอธิโอเปีย^[2]

รายชื่อประเทศในภูมิภาค[แก้]

แอฟริกาใต้สะฮาราแบ่งออกเป็น 4 ภูมิภาค และ 49 ประเทศ ตามการกำหนดของสหประชาชาติจัดไว้ ดังนี้

ประเทศ	ชื่อในภาษาท้องถิ่น	ประชากร (คน)	พื้นที่ (ตร.กม.)
แอฟริกากลาง
กาบอง	Gabonaise	1,384,000	267,668
แคเมอรูน	Cameroun	16,322,000	475,440
ชาด^±	Tchad	10,146,000	1,284,000
เซาตูแมอีปริงซีป	São Tomé e Príncipe	157,000	1,001
สาธารณรัฐคองโก	République du Congo	3,686,000	342,000
สาธารณรัฐประชาธิปไตยคองโก	République Démocratique du Congo	70,916,439	2,344,858
สาธารณรัฐแอฟริกากลาง	Ködörösêse tî Bêafrîka	4,216,666	622,984
อิเควทอเรียลกินี	Guinea Ecuatorial	504,000	28,051
แองโกลา	Angola	18,498,000	1,246,700
แอฟริกาตะวันออก
คอโมโรส	Komori	798,000	2,235
เคนยา	Kenya	34,707,817	582,650
จิบูตี	جيبوتي	496,374^[3]	23,200
ซิมบับเว	Zimbabwe	13,349,000	390,757
ซูดาน^{* ±}	السودان	38,114,160	2,505,810
ซูดานใต้^*	South Sudan	8,260,490^[4]	619,745
เซเชลส์	Sesel	80,654	455
แซมเบีย	Zambia	11,668,000	752,618
โซมาเลีย	Soomaaliya	9,118,773	637,661
แทนซาเนีย	Tanzania	46,318,486	945,090
บุรุนดี	Burundi	6,054,714	27,830
มอริเชียส	Mauritius	1,245,000	2,040
มาดากัสการ์	Madagasikara	18,606,000	587,041
มาลาวี	Malaŵi	12,884,000	118,484
โมซัมบิก	Moçambique	19,792,000	801,590
ยูกันดา	Uganda	27,616,000	236,040
รวันดา	Rwanda	9,038,000	26,338
เอธิโอเปีย	ኢትዮጵያ	82,101,998	1,127,127
เอริเทรีย	ኤርትራ	4,786,994	117,600
แอฟริกาตะวันตก
กานา	Ghana	23,837,000	239,460
กินี	Guinée	7,466,200	245,857
กินี-บิสเซา	Guiné-Bissau	1,586,000	36,125
แกมเบีย	The Gambia	1,641,564	10,380
โกตดิวัวร์	Côte d'Ivoire	18,154,000	322,460
กาบูเวร์ดี	Cabo Verde	507,000	4,033
เซเนกัล	Sénégal	11,658,000	196,722
เซียร์ราลีโอน	Sierra Leone	6,005,250	71,740
โตโก	Togo	6,619,000	56,785
ไนจีเรีย	Nigeria	128,771,988	923,768
ไนเจอร์^±	Niger	15,306,252	1,267,000
บูร์กินาฟาโซ	Burkina Faso	15,730,977	274,200
เบนิน	Bénin	9,598,787	112,620
มอริเตเนีย^±	موريتانيا	3,086,859	1,030,700
มาลี^±	Mali	14,517,176	1,240,278
ไลบีเรีย	Liberia	3,489,072	111,369
แอฟริกาใต้
นามิเบีย	Namibia	2,031,000	825,418
บอตสวานา	Botswana	1,639,833	600,370
เลโซโท	Lesotho	1,795,000	30,355
เอสวาตินี	eSwatini	1,032,000	17,364
แอฟริกาใต้	South Africa	44,344,136	1,219,912
* : ประเทศที่สหประชาชาติจัดเป็นแอฟริกาเหนือ ± : มีพื้นที่บ้างส่วนอยู่ในทะเลทรายสะฮารา

ประชากร[แก้]

ประชากรในภูมิภาคแอฟริกาใต้สะฮารา มีอาชีพหลักของกลุ่มชนในภูมิภาคนี้ส่วนใหญ่เป็นการทำป่าไม้ การเกษตรเพื่อยังชีพหรือเกษตรกรรมพอเพียง มีการล่าสัตว์และหาของป่า บางส่วนเลี้ยงสัตว์แบบอยู่กับที่และเลี้ยงสัตว์แบบเร่ร่อนตามทุ่งหญ้าสะวันนา มีเพียงส่วนน้อยที่ทำการเกษตรและเลี้ยงสัตว์เพื่อการค้าทรัพยากรธรรมชาติที่มีถูกตักตวงไปโดยประเทศล่าอาณานิคมในอดีตและการสู้รบเนื่องจากความขัดแย้งระหว่างเผ่าพันธุ์ จึงเป็นผลให้ประชากรส่วนใหญ่ยากจน ผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศของประเทศเหล่านี้รวมกันได้เพียงประมาณ 1 % ของโลก (ประชาชนมีรายได้ยังชีพน้อยกว่า 1 ดอลลาร์สหรัฐต่อวัน)^[2]^[5]

ศาสนา[แก้]

ประชากรได้นับศาสนาตามกลุ่มชาติพันธุ์ต่างๆโดยมีเชื่อเรื่องวิญญาณ ศาสนาอิสลาม และศาสนาคริสต์ ซึ่งได้รับอิทธิพลมาจากเมื่อครั้งยังมีการค้าขายและการล่าอาณานิคมของชาวยุโรป^[2] โดยในปัจจุบันประเทศในภูมิภาคนี้มีประเทศที่มีศาสนาประจำชาติประเทศเดียว คือ ประเทศมอริเตเนีย โดยนับถือศาสนาอิสลามเป็นศาสนาประจำชาติ (ประชาชนนับถือศาสนานี้ 99.90 %) ส่วนที่เหลือไม่มีศาสนาประจำชาติ

สุขภาพ[แก้]

การดูแลสุขภาพภายใต้พื้นที่ในชนบทกว่าครึ่งหนึ่งของกลุ่มประเทศที่ตั้งอยู่แอฟริกาใต้สะฮารา นั้นต้องแบกรับภาระของผู้ที่ติดเชื้อเอชไอวี และผู้ที่เป็นโรคเอดส์อย่างยากลำบาก โดยได้มีการวิจัยเรื่องของการดำเนินชีวิตและคุณภาพของการรองรับเครือข่ายการสนับสนุนสำหรับผู้ป่วยโรคเอดส์และผู้ดูแลในพื้นที่ชนบทของแอฟริกาใต้ โดยการสัมภาษณ์ 45 ราย และเฝ้าติดตาม 13 กลุ่ม พบว่าพื้นฐานของเชื้อเอชไอวีและโรคเอดส์นั้นโยงใยกับบรรดานักแสดงและกลุ่มในหน่วยงานท้องถิ่นในภาคประชาสังคมประชาชนและภาคเอกชน โดยการสนับสนุนนี้ถูกมองข้าม จะมีแต่กลุ่มที่ให้การสนับสนุนช่วยเหลือเพียงบางส่วน ซึ่งมากที่สุด คือ ครอบครัวและเพื่อนบ้าน กลุ่มของอาสาสมัครด้านสุขภาพ และนักเผยแผ่ศาสนา^[6]

นอกจากโรคเอดส์แล้ว ยังมีโรคอื่นๆ หลายโรคมีมีการแพร่ระบาดเยอะ เช่น โรคไข้กาฬหลังแอ่น ซึ่งมีทั้งหมด 21 ประเทศที่มีการแพร่ระบาด เช่น ประเทศชาด ประเทศไนเจอร์ และประเทศไนจีเรีย เป็นต้น โดยรวมเรียกพื้นที่เหล่านี้ว่าเป็นเขต "African meningitis belt" ซึ่งเชื้อที่เป็นสาเหตุหลักคือ ชนิดย่อย A ส่วนการระบาดครั้งใหญ่สุดเกิดขึ้นในปี พ.ศ. 2539 - พ.ศ. 2540 โดยพบผู้ป่วยมากถึง 300,000 กว่าราย และมีผู้เสียชีวิตประมาณ 30,000 ราย^[7] ซึ่งในภาพรวมของสุขภาพประชากรแล้ว อยู่ในระดับต่ำ โดยวัดได้จากดัชนีการพัฒนามนุษย์ในปี พ.ศ. 2554 ซึ่งที่แย่ไปกว่านั้นคือบางประเทศไม่มีข้อมูลในเรื่องนี้ เช่น ประเทศโซมาเลีย ทำให้ประเทศเหล่านี้ไม่มีค่าดัชนีการพัฒนามนุษย์