เจตพังคี

เจตพังคี
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร:	Plantae
ไม่ได้จัดลำดับ:	Angiosperms
ไม่ได้จัดลำดับ:	Eudicots
ไม่ได้จัดลำดับ:	Rosids
อันดับ:	Malpighiales
วงศ์:	Euphorbiaceae
วงศ์ย่อย:	Acalyphoideae
เผ่า:	Epiprineae
เผ่าย่อย:	Epiprininae
สกุล:	Cladogynos
สปีชีส์:	C.  orientalis

เจตพังคี (ชื่อวิทยาศาสตร์: Cladogynos orientalis) เป็นพืชล้มลุกในวงศ์ Euphorbiaceae และเป็นพืชเพียงชนิดเดียวในสกุลนี้ ชื่ออื่น ๆ คือ ใบหลังขาว (กลาง) เปล้าน้ำเงิน (ใต้) ตองตาพราน (สระบุรี) ตะเกีย เปล้าเงิน หนาดตะกั่ว (นครราชสีมา) มนเขา (สุราษฎร์ธานี) สมี (ประจวบคีรีขันธ์) ปานดง พังคี ปานดงเหลือง รากเรียวและยาว เปลือกหุ้มรากเป็นเยื่อบางสีเหลืองเข้ม มีกลิ่นหอม

เจตพังคีเป็นพืชสมุนไพร ใช้ ราก แก้ท้องขึ้น ปวดแน่นท้อง ทำให้ผายลม แก้ท้องอืดเฟ้อ แก้ปวดท้อง ใช้ ทั้งต้น ต้มน้ำหรือทำเป็นผง หรือดองเหล้า กินแก้ลมจุกเสียด ท้องขึ้น ท้องเฟ้อ ท้องร่วง ราก ผสมกับรากกำยาน ต้มน้ำดื่ม บำรุงธาตุ บำรุงหัวใจ หรือผสมกับสมุนไพรอื่น บดเป็นผง ละลายน้ำ เติมน้ำตาลทรายพอหวาน ดื่มเป็นยารักษาธาตุ เจริญอาหาร ขับลมที่คั่งในลำไส้ และกระเพาะอาหาร ทางจังหวัดอุบลราชธานี ใช้ ราก ต้มน้ำดื่ม หรือฝนทา แก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ ในเด็ก หรือตำประคบ แก้ปวด ทางภาคเหนือใช้รักษาอาการเลือดคั่ง หรือเกิดอาการกระสับกระส่าย ให้เอาเจตพังคีผสมกับตัวยาอื่น ตำเป็นผงใส่น้ำเย็น เอาเหล็กหล่อเผาให้ร้อนแดง แล้วโยนใส่น้ำยา แล้วนำมากิน