อำเภอโคกโพธิ์

อำเภอโคกโพธิ์
อำเภอ
การถอดเสียงอักษรโรมัน
• อักษรโรมัน	Amphoe Khok Pho
คำขวัญ:  ศูนย์บริหารราชการงามสง่า บารมีหลวงปู่ทวดวัดช้างให้ เมืองผลไม้ดก น้ำตกทรายขาว วันเสาร์ตลาดนัดใหญ่ ศูนย์ฝึกอาชีพเลื่องลือไกล อนุรักษ์ประเพณีไทยงานชักพระ
แผนที่จังหวัดปัตตานี เน้นอำเภอโคกโพธิ์
พิกัด: 6°43′46″N 101°5′46″E
ประเทศ	ไทย
จังหวัด	ปัตตานี
พื้นที่
• ทั้งหมด	339.4 ตร.กม. (131.0 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2564)
• ทั้งหมด	68,814 คน
• ความหนาแน่น	202.75 คน/ตร.กม. (525.1 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	94120, 94180 (เฉพาะตำบลนาประดู่ ปากล่อ ทุ่งพลา และควนโนรี)
รหัสภูมิศาสตร์	9402
ที่ตั้งที่ว่าการ	ที่ว่าการอำเภอโคกโพธิ์ หมู่ที่ 7 ตำบลโคกโพธิ์ อำเภอโคกโพธิ์ จังหวัดปัตตานี 94120
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

โคกโพธิ์ เป็นอำเภอหนึ่งในจังหวัดปัตตานี

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอโคกโพธิ์ตั้งอยู่ทางทิศตะวันตกของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังต่อไปนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอหนองจิก
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอแม่ลาน
• ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอเมืองยะลา (จังหวัดยะลา) และอำเภอสะบ้าย้อย (จังหวัดสงขลา)
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอสะบ้าย้อยและอำเภอเทพา (จังหวัดสงขลา)

ประวัติ

เมื่อประมาณ ร.ศ. 119 อำเภอโคกโพธิ์ขึ้นอยู่กับเมืองหนองจิกซึ่งเป็น 1 ใน 7 หัวเมืองที่แยกออกมาจากเมืองปัตตานีเดิม ได้แก่ ปัตตานี หนองจิก ยะหริ่ง สายบุรี ยะลา ระแงะ และรามัน ต่อมา ร.ศ. 125 ได้สถาปนาเป็นมณฑลปัตตานีขึ้น

โคกโพธิ์ได้ยกฐานะเป็นอำเภอแยกจากอำเภอหนองจิกเป็นอำเภอใหม่ มีชื่อว่า อำเภอเมืองเก่า ตั้งอยู่ที่หมู่ที่ 1 บ้านนาเกตุ ตำบลมะกรูด ต่อมาจึงได้เปลี่ยนชื่อเป็น อำเภอมะกรูด ตามชื่อตำบลที่ตั้งที่ว่าการอำเภอ

ปี พ.ศ. 2472 พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 7) ได้เสด็จมาทอดพระเนตรสุริยุปราคา จึงได้พิจารณาหาสถานที่เป็นที่ประทับ และตั้งกล้องดูดาวทรงเห็นว่าหลังสถานีรถไฟโคกโพธิ์ซึ่งเป็นที่ว่าการอำเภอในปัจจุบัน มีสภาพเหมาะสมได้สร้างพลับพลาและที่พักสำหรับเจ้าหน้าที่ และเมื่อเสร็จการรับเสด็จ ที่ก่อสร้างนั้นมีอาคารหลายหลังที่สามารถใช้เป็นที่ว่าการอำเภอและบ้านพักจึงได้ย้ายมาสถานที่แห่งนี้ และปี พ.ศ. 2482 ได้เปลื่ยนชื่อจากอำเภอมะกรูดมาเป็น อำเภอโคกโพธิ์ ตามชื่อของตำบลของอำเภอโคกโพธิ์จนปัจจุบันมีอายุถึง 97 ปี

ต่อมาพื้นที่ในตำบลแม่ลาน ตำบลป่าไร่ และตำบลม่วงเตี้ย ซึ่งแยกออกจากตำบลแม่ลานในปี พ.ศ. 2524 นั้น เป็นท้องที่ห่างไกลทุรกันดาร มีการคมนาคมไม่สะดวก โดยเฉพาะอย่างยิ่งเป็นที่หลบซ่อนและซ่องสุมของโจรผู้ร้าย

ซึ่งในปี พ.ศ. 2528 นายอำเภอโคกโพธิ์ในขณะนั้น ได้พิจารณาเห็นว่าพี่น้องประชาชนในตำบลแม่ลาน ตำบลป่าไร่บางส่วนที่ถูกแบ่งไปจัดตั้งเป็นตำบลควนโนรี ในปี พ.ศ. 2531 และตำบลม่วงเตี้ย ได้รับความเดือดร้อนในการเดินทางไปติดต่อราชการกับอำเภอโคกโพธิ์

ในท้ายที่สุด กระทรวงมหาดไทยได้ประกาศจัดตั้ง กิ่งอำเภอแม่ลาน เมื่อวันที่ 21 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2532 โดยมีผลบังคับใช้ในวันที่ 1 เมษายน ปีเดียวกัน เพื่ออำนวยความสะดวกในการให้การบริการ การรักษาความสงบเรียบร้อย ประกอบด้วยพื้นที่ 3 ตำบลของอำเภอโคกโพธิ์เดิม คือ ตำบลแม่ลาน ตำบลป่าไร่ (บางส่วน) ตำบลม่วงเตี้ย และต่อมาในวันที่ 8 สิงหาคม พ.ศ. 2538 ได้ยกฐานะเป็น อำเภอแม่ลาน

การแบ่งเขตการปกครอง

การปกครองส่วนภูมิภาค

อำเภอโคกโพธิ์แบ่งเขตการปกครองออกเป็น 12 ตำบล 82 หมู่บ้าน ได้แก่

1.

โคกโพธิ์

(Khok Pho)

12 หมู่บ้าน

7.

ปากล่อ

(Pak Lo)

9 หมู่บ้าน

2.

มะกรูด

(Makrut)

7 หมู่บ้าน

8.

ทุ่งพลา

(Thung Phala)

5 หมู่บ้าน

3.

บางโกระ

(Bang Kro)

5 หมู่บ้าน

9.

ท่าเรือ

(Tha Ruea)

7 หมู่บ้าน

4.

ป่าบอน

(Pa Bon)

5 หมู่บ้าน

10.

นาเกตุ

(Na Ket)

7 หมู่บ้าน

5.

ทรายขาว

(Sai Khao)

6 หมู่บ้าน

11.

ควนโนรี

(Khuan Nori)

6 หมู่บ้าน

6.

นาประดู่

(Na Pradu)

8 หมู่บ้าน

12.

ช้างให้ตก

(Chang Hai Tok)

5 หมู่บ้าน

การปกครองส่วนท้องถิ่น

ท้องที่อำเภอโคกโพธิ์ประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 14 แห่ง ได้แก่

• เทศบาลตำบลโคกโพธิ์ ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลโคกโพธิ์
• เทศบาลตำบลนาประดู่ ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลนาประดู่
• เทศบาลตำบลมะกรูด ครอบคลุมพื้นที่ตำบลมะกรูดทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลโคกโพธิ์ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลโคกโพธิ์ (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลโคกโพธิ์)
• องค์การบริหารส่วนตำบลบางโกระ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบางโกระทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลป่าบอน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลป่าบอนทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลทรายขาว ครอบคลุมพื้นที่ตำบลทรายขาวทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลนาประดู่ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลนาประดู่ (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลนาประดู่)
• องค์การบริหารส่วนตำบลปากล่อ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลปากล่อทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลทุ่งพลา ครอบคลุมพื้นที่ตำบลทุ่งพลาทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลท่าเรือ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลท่าเรือทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลนาเกตุ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลนาเกตุทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลควนโนรี ครอบคลุมพื้นที่ตำบลควนโนรีทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลช้างให้ตก ครอบคลุมพื้นที่ตำบลช้างให้ตกทั้งตำบล

ประชากร

• เชื้อชาติ ส่วนใหญ่เป็นชาวไทยเชื้อสายมลายูและชาวไทย
• ศาสนา ศาสนาอิสลามร้อยละ 77 ศาสนาพุทธร้อยละ 22.04 และอื่น ๆ ร้อยละ 0.96
• อาชีพ ส่วนใหญ่ประชากรทำอาชีพทำนา ทำไร่ยางพารา และทำสวนผลไม้

สถานที่สำคัญ

• วัดราษฎร์บูรณะหรือวัดช้างให้ ตำบลควนโนรี
• อุทยานแห่งชาติน้ำตกทรายขาว ตำบลทรายขาว

แหล่งข้อมูลอื่น

• แผนที่และภาพถ่ายทางอากาศของ อำเภอโคกโพธิ์
  • แผนที่ จาก มัลติแมป โกลบอลไกด์ หรือ กูเกิลแผนที่
  • ภาพถ่ายทางอากาศ จาก เทอร์ราเซิร์ฟเวอร์
  • ภาพถ่ายดาวเทียม จาก วิกิแมเปีย