อำเภอสันป่าตอง

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
อำเภอสันป่าตอง
การถอดเสียงอักษรโรมัน
 • อักษรโรมันAmphoe San Pa Tong
วัดไผ่รวก โบราณสถานเวียงท่ากาน
วัดไผ่รวก โบราณสถานเวียงท่ากาน
คำขวัญ: 
พระนอนใหญ่ศักดิ์สิทธิ์ งามวิจิตรเวียงท่ากาน ตำนานหนองสะเรียม ดีเยี่ยมพันธุ์ข้าวเหนียว กลมเกลียวชาติพันธุ์ มหัศจรรย์ไม้แกะสลัก
แผนที่จังหวัดเชียงใหม่ เน้นอำเภอสันป่าตอง
แผนที่จังหวัดเชียงใหม่ เน้นอำเภอสันป่าตอง
พิกัด: 18°37′43″N 98°53′44″E / 18.62861°N 98.89556°E / 18.62861; 98.89556
ประเทศ ไทย
จังหวัดเชียงใหม่
พื้นที่
 • ทั้งหมด178.18 ตร.กม. (68.80 ตร.ไมล์)
ประชากร
 (2566)
 • ทั้งหมด73,417 คน
 • ความหนาแน่น412.04 คน/ตร.กม. (1,067.2 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์ 50120
รหัสภูมิศาสตร์5012
ที่ตั้งที่ว่าการที่ว่าการอำเภอสันป่าตอง เลขที่ 428 หมู่ที่ 10 ตำบลยุหว่า อำเภอสันป่าตอง จังหวัดเชียงใหม่ 50120
สารานุกรมประเทศไทย ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

สันป่าตอง (ไทยถิ่นเหนือ: (ᩈᩢ᩠ᨶᨸ᩵ᩣᨴᩬᨦ)) เป็นอำเภอหนึ่งในจังหวัดเชียงใหม่ ตั้งอยู่ห่างจากตัวเมืองเชียงใหม่ไปทางทิศใต้ 22 กิโลเมตร ได้รับอานิสงส์จากการขยายตัวของเมืองเชียงใหม่ ส่งผลให้อำเภอสันป่าตอง มีความพร้อมหลายๆด้าน

ประวัติ[แก้]

อำเภอสันป่าตองได้รับการยกฐานะเป็นอำเภอเมื่อปี พ.ศ. 2495 เดิมเป็นการเขตการปกครองของสองอำเภอ คือ อำเภอแม่วาง และอำเภอบ้านแม มีที่ว่าการอำเภอตั้งอยู่ที่บ้านกาด เมื่อปี พ.ศ. 2477 กระทรวงมหาดไทยได้ประกาศยุบอำเภอแม่วางและอำเภอบ้านแม รวมเป็นอำเภอเดียวกันให้ชื่อว่า "อำเภอบ้านแม"[1] โดยมีที่ว่าการอำเภอ ตั้งอยู่ที่บ้านเปียง หมู่ที่ 13 ตำบลบ้านแม ต่อมาเมื่อวันที่ 24 มิถุนายน พ.ศ. 2482 ได้มีการย้ายที่ว่าการอำเภอบ้านแม มาตั้ง ณ ที่บ้านสันป่าตอง หมู่ที่ 10 ตำบลยุหว่า ซึ่งเป็นที่ตั้งปัจจุบันและเปลี่ยนชื่ออำเภอเป็น "อำเภอสันป่าตอง" โดยมีเขตการปกครอง เพิ่มอีก 2 ตำบล คือตำบลหารแก้วและตำบลหนองตองรวมเป็น 14 ตำบล ครั้นในปีพ.ศ. 2489 ทางราชการได้ประกาศตั้งกิ่งอำเภอหางดง ขึ้นเป็นอำเภอหางดง จังหวัดเชียงใหม่ ซึ่งติดกับอำเภอสันป่าตอง ตำบลหารแก้วและตำบลหนองตอง จึงโอนไปขึ้นในเขตการปกครองของอำเภอหางดงจนถึงทุกวันนี้ เดือนมิถุนายน พ.ศ. 2562 ได้มีพระราชกิจจานุเบกษาเปลี่ยนชื่อ องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านกลาง เป็นองค์การบริหารส่วนตำบลเวียงท่ากาน

เหตุการณ์สำคัญ[แก้]

เหตุการณ์โรงงานอบลำไยระเบิด ในวันเสาร์ที่ 19 กันยายน พ.ศ. 2542 การระเบิดทำให้รู้สึกถึงการสะเทือนจากพื้นดินรัศมี 5 กิโลเมตร และเกิดควันดำกระจายเต็มท้องฟ้า มีผู้เสียชีวิตทั้งหมด 36 ศพ บาดเจ็บประมาณ 100 ราย [2]

ที่ตั้งและอาณาเขต[แก้]

อำเภอสันป่าตองตั้งอยู่ตอนกลางของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับอำเภอและจังหวัดใกล้เคียงดังนี้

การแบ่งเขตการปกครอง[แก้]

การปกครองส่วนภูมิภาค[แก้]

อำเภอสันป่าตองแบ่งเขตการปกครองออกเป็น 11 ตำบล 120 หมู่บ้าน ได้แก่

ลำดับที่ อักษรไทย อักษรโรมัน จำนวนหมู่บ้าน ประชากรทั้งหมด
(พ.ศ. 2566)[3]
ประชากรแยกตามส่วนท้องถิ่น
(พ.ศ. 2566)[3]
1. ยุหว่า Yuwa 15 12,659 2,643
10,016
(ทต. สันป่าตอง)
(ทต. ยุหว่า)
2. สันกลาง San Klang 9 6,140 6,140 (อบต. สันกลาง)
3. ท่าวังพร้าว Tha Wang Phrao 7 3,187 1,471
1,716
(ทต. บ้านกลาง)
(อบต. ท่าวังพร้าว)
4. มะขามหลวง Makham Luang 9 6,170 82
1,290
4,798
(ทต. สันป่าตอง)
(ทต. บ้านกลาง)
(อบต. มะขามหลวง)
5. แม่ก๊า Mae Ka 14 6,944 6,944 (อบต. แม่ก๊า)
6. บ้านแม Ban Mae 13 6,200 6,200 (ทต. บ้านแม)
7. บ้านกลาง Ban Klang 11 9,392 5,758
3,634
(ทต. บ้านกลาง)
(อบต. เวียงท่ากาน)
8. ทุ่งสะโตก Thung Satok 12 6,016 6,016 (ทต. ทุ่งสะโตก)
9. ทุ่งต้อม Thung Tom 11 6,658 1,557
5,101
(ทต. สันป่าตอง)
(ทต. ทุ่งต้อม)
10. น้ำบ่อหลวง Nam Bo Luang 11 5,027 5,027 (อบต. น้ำบ่อหลวง)
11. มะขุนหวาน Makhun Wan 8 5,024 1,764
3,260
(ทต. บ้านกลาง)
(อบต. มะขุนหวาน)
รวม 120 73,417 41,898 (เทศบาล)
31,519 (อบต.)

การปกครองส่วนท้องถิ่น[แก้]

ท้องที่อำเภอสันป่าตองประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 13 แห่ง ได้แก่

  • เทศบาลตำบลสันป่าตอง ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลยุหว่า ตำบลมะขามหลวง และตำบลทุ่งต้อม
  • เทศบาลตำบลบ้านกลาง ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลท่าวังพร้าว (นอกเขตองค์การบริหารส่วนตำบลท่าวังพร้าว) ตำบลมะขามหลวง (นอกเขตเทศบาลตำบลสันป่าตองและองค์การบริหารส่วนตำบลมะขามหลวง) ตำบลบ้านกลาง (นอกเขตองค์การบริหารส่วนตำบลเวียงท่ากาน) และตำบลมะขุนหวาน (นอกเขตองค์การบริหารส่วนตำบลมะขุนหวาน)
  • เทศบาลตำบลทุ่งต้อม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลทุ่งต้อม (นอกเขตเทศบาลตำบลสันป่าตอง)
  • เทศบาลตำบลยุหว่า ครอบคลุมพื้นที่ตำบลยุหว่า (นอกเขตเทศบาลตำบลสันป่าตอง)
  • เทศบาลตำบลบ้านแม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านแมทั้งตำบล
  • เทศบาลตำบลทุ่งสะโตก ครอบคลุมพื้นที่ตำบลทุ่งสะโตกทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลสันกลาง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสันกลางทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลท่าวังพร้าว ครอบคลุมพื้นที่ตำบลท่าวังพร้าว (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลบ้านกลาง)
  • องค์การบริหารส่วนตำบลมะขามหลวง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลมะขามหลวง (นอกเขตเทศบาลตำบลบ้านกลางและเทศบาลตำบลสันป่าตอง)
  • องค์การบริหารส่วนตำบลแม่ก๊า ครอบคลุมพื้นที่ตำบลแม่ก๊าทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลเวียงท่ากาน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านกลาง (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลบ้านกลาง)
  • องค์การบริหารส่วนตำบลน้ำบ่อหลวง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลน้ำบ่อหลวงทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลมะขุนหวาน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลมะขุนหวาน (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลบ้านกลาง)

ลักษณะทั่วไป[แก้]

อำเภอสันป่าตองเป็นอำเภอรอบนอกอำเภอเมืองเชียงใหม่ อยู่ห่างจากอำเภอเมืองเชียงใหม่ 22 กิโลเมตร มีตำบลทั้งหมด 11 ตำบล เส้นทางเชียงใหม่-สันป่าตอง แหล่งท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมมากมาย เช่น แหล่งผลิตเครื่องเขิน การแกะสลักไม้ นอกจากนี้ยังมีแหล่งท่องเที่ยวทั้งทางประวัติศาสตร์ และธรรมชาติ ได้แก่ เวียงท่ากาน หนองสะเรียม วัดป่าเจริญธรรม วัดพระบาทหยั้งหวิด วัดน้ำบ่อหลวง(วนาราม) และเจดีย์งามเวียงแม เป็นต้น อำเภอสันป่าตองมีสภาพภูมิอากาศโดยทั่วไป แบบมรสุม มี 3 ฤดู ฤดูร้อน ฤดูฝน ฤดูหนาว พืชเศรษฐกิจที่สำคัญคือ ลำไย, หอม, ข้าว

บุคคลที่มีชื่อเสียง[แก้]

วรรณกรรมและภาษา[แก้]

การเมืองและการปกครอง[แก้]

  • นายไทยวุฒิ ขันแก้ว ผู้อำนวยการสำนักการวางผังและพัฒนาเมือง กรุงเทพมหานคร
  • พลตรีทิม เรือนโต รองผู้อำนวยการรักษาความมั่นคงภายใน จังหวัดยะลา

ศิลปวัฒนธรรม[แก้]

  • แม่ครูบัวชุม จันทร์ทิพย์ - ผู้ก่อตั้งละครซอ คณะลูกแม่ปิง
  • พ่อครูบุญส่ง ชุ่มศรี - วงสะล้อ 2001
  • รุ่งโรจน์ เปี่ยมยศศักดิ์ - ศิลปินหอศิลป์สันป่าตอง

ศาสนา[แก้]

  • หลวงปู่ครูบาบุญปั๋น ธมฺมปญฺโญ วัดร้องขุ้ม
  • พระสุธรรมยานเถระ (ครูบาอินถา อินทจักโก) วัดวนาราม น้ำบ่อหลวง
  • พระมงคลวิสุต (หลวงปู่ครูบาดวงดี สุภทฺโท) วัดท่าจำปี

ดนตรีและบันเทิง[แก้]

กีฬา[แก้]

  • จ่าสิบเอก กมล ประเสริฐ - นักกีฬาทีมชาติไทย ชุดซีเกมส์ ครั้งที่ 27 เนปิดอว์เกมส์ ประเภทกีฬาชินลงชาย รางวัล 1 เหรียญทอง 2 เหรียญเงิน

รางวัลที่ได้รับ[แก้]

งามมหกรรมไม้ดอกไม้ประดับ จังหวัดเชียงใหม่[แก้]

  • รางวัลรองชนะเลิศอันดับ 1 ประเภทสวยงาม ขบวนรถบุปผชาติ งามมหกรรมไม้ดอกไม้ประดับ ครั้งที่ 38 (พ.ศ. 2557)
  • รางวัลรองชนะเลิศอันดับ 1 ประเภทอนุรักษ์วัฒนธรรม ขบวนรถบุปผชาติ งามมหกรรมไม้ดอกไม้ประดับ ครั้งที่ 37 (พ.ศ. 2556) [7]
  • รางวัลชนะเลิศ ประเภทสวยงาม ขบวนรถบุปผชาติ งามมหกรรมไม้ดอกไม้ประดับ ครั้งที่ 36 (พ.ศ. 2555) [8]
  • รางวัลรองชนะเลิศอันดับ 1 ประเภทสวยงาม ขบวนรถบุปผชาติ งามมหกรรมไม้ดอกไม้ประดับ ครั้งที่ 35 (พ.ศ. 2554)
  • รางวัลรองชนะเลิศอันดับ 2 ประเภทอนุรักษ์วัฒนธรรม ขบวนรถบุปผชาติ งามมหกรรมไม้ดอกไม้ประดับ ครั้งที่ 34 (พ.ศ. 2553)[9]
  • รางวัลชนะเลิศ ประเภทสวยงาม ขบวนรถบุปผชาติ งามมหกรรมไม้ดอกไม้ประดับครั้งที่ 33 (พ.ศ. 2552)[10]
  • รางวัลชนะเลิศ ประเภทอนุรักษ์วัฒนธรรม ขบวนรถบุปผชาติ งานมหกรรมไม้ดอกไม้ประดับครั้งที่ 32 (พ.ศ. 2551)

ศูนย์การค้าและซูเปอร์มาร์เก็ต[แก้]

  • โครงการพีมอลล์ (P Mall)
  • ซูเปอร์มาเก็ต สหกรณ์การเกษตรสันป่าตองจำกัด
  • แจ่มฟ้าเซฟมาร์ท สาขาสันป่าตอง
  • เก่งการค้า

เทศกาล[แก้]

กลุ่มสตรีและเยาวชน/สโมสร[แก้]

  • สภาเด็กและเยาวชนอำเภอสันป่าตอง จังหวัดเชียงใหม่
  • ลูกเวียงกาน กลุ่มเยาวชนดนตรีพื้นเมืองคณะ ลูกเวียงกาน[12]
  • ชมรมเยาวชนรักสันป่าตอง(เชียงใหม่)[13]
  • สโมสรโรตารีสันป่าตอง

สถานที่สำคัญ[แก้]

  • วัดท่าจำปี หลวงปู่ครูบาดวงดี[14] ศิษย์รุ่นสุดท้ายสายครูบาศรีวิชัย ตำบลทุ่งสะโตก
  • วัดป่าเจริญธรรม (วัดพระนอนใหญ่ที่ใหญ่ที่สุดในภาคเหนือ) ตำบลยุหว่า
  • วัดน้ำบ่อหลวง(วนาราม) ครูบาเจ้าอินทจักรรักษา ตำบลน้ำบ่อหลวง
  • วัดปวงสนุก ตำบลบ้านกลาง เป็นวัดเก่าแก่อายุ สามร้อยกว่าปีมาแล้ว
  • ศูนย์หัตถกรรมไม้แกะสลักหมู่บ้านกิ่วแลน้อย ตำบลบ้านแม
  • ศูนย์หัตถกรรมไม้แกะสลักตำบลยุหว่า
  • ศูนย์ผลิตตุ๊กตาเชียงใหม่ ตำบลมะขามหลวง
  • ศูนย์วัฒนธรรมอำเภอสันป่าตอง โรงเรียนสันป่าตองวิทยาคม
  • โบราณสถานเมืองเก่าเวียงท่ากาน ตำบลบ้านกลาง
  • อ่างเก็บน้ำหนองสะเรียม[15] ตำบลยุหว่า
  • ตลาดนัดทุ่งฟ้าบดหรือกาดงัว ตลาดนัดที่ใหญ่ที่สุดในภาคเหนือ จะมีทุกเช้าวันเสาร์ ตั้งอยู่บนถนนเชียงใหม่-ฮอด ตำบลยุหว่า

หน่วยงานที่สำคัญ[แก้]

  • ศูนย์ชั่งตวงวัดภาคเหนือ (เชียงใหม่)
  • ศูนย์การท่องเที่ยว กีฬาและนันทนาการจังหวัดเชียงใหม่
  • ศูนย์วิจัยข้าวเชียงใหม่(สถานีทดลองข้าวสันป่าตอง)
  • ศูนย์วิจัยและบำรุงพันธุ์สัตว์เชียงใหม่[16]
  • สมาคมฌาปนกิจสงเคราะห์ลูกค้าธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร เชียงใหม่(สายใต้)
  • ศูนย์ปฏิบัติงานหมวดการทางสันป่าตอง กรมทางหลวง
  • สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเชียงใหม่ เขต 4
  • สำนักงานที่ดินจังหวัดเชียงใหม่ สาขาสันป่าตอง
  • สำนักทางหลวงชนบทที่ 10 (เชียงใหม่)
  • บริษัท ทีโอที จำกัด (มหาชน) สาขาสันป่าตอง
  • การไฟฟ้าส่วนภูมิภาค อำเภอสันป่าตอง

ธนาคาร[แก้]

  • ธนาคารไทยพาณิชย์ สาขาสันป่าตอง
  • ธนาคารกรุงไทย สาขาสันป่าตอง
  • ธนาคารกรุงเทพ สาขาสันป่าตอง
  • ธนาคารกสิกรไทย สาขาสันป่าตอง
  • ธนาคารออมสิน สาขาสันป่าตอง
  • ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร สาขาสันป่าตอง
  • ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร สาขาทุ่งเสี้ยว

โครงการ[แก้]

  • โครงการบ้านเอื้ออาทรเชียงใหม่ การเคหะสันป่าตอง (เสร็จโครงการ)
  • โครงการก่อสร้างถนนสายเลี่ยงเมืองสันป่าตองหางดง เชียงใหม่ (กำลังดำเนินการระยะที่ 3 น้ำบ่อหลวง-หนองควาย)[17]
  • ศูนย์อำนวยการโครงการพัฒนาตามพระราชดำริ อำเภอสันป่าตอง[18]
  • โครงการอ่างเก็บน้ำแม่ขาน (กำลังดำเนินการ)[19]
  • โครงการสำรวจออกแบบรายละเอียดทางแยกต่างระดับถนนเลี่ยงเมืองสันป่าตอง (พ.ศ. 2559)

การคมนาคม[แก้]

ทางหลวง[แก้]

  • ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 108 ถนนสายเชียงใหม่-ฮอด
  • ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 1015 ถนนสันป่าตอง-ลำพูน
  • ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 1013 ถนนสันป่าตอง-บ้านกาด
  • ทางหลวงชนบท ชม. 3035 เลียบคลองชลประทานเชียงใหม่(แม่แตง)-สันป่าตอง
  • ถนนเลี่ยงเมืองสันป่าตองหางดง เชียงใหม่ (ทางลอดแม่วาง)

รถประจำทาง[แก้]

  • รถเหลือง เชียงใหม่-จอมทอง
  • รถเหลือง เชียงใหม่-ทุ่งเสี้ยว
  • รถเหลือง เชียงใหม่-โรงวัว
  • รถเหลือง เชียงใหม่-มะขามหลวง
  • รถเหลือง เชียงใหม่-บ้านกาด
  • รถเหลือง เชียงใหม่-หนองตอง-ลำพูน
  • รถเหลือง เชียงใหม่-น้ำบ่อหลวง
  • รถแดง เชียงใหม่-น้ำบ่อหลวง (ยกเลิกแล้ว)
  • รถเมล์ เชียงใหม่-จอมทอง-ฮอด-ดอยเต่า
  • รถเมล์ เชียงใหม่-จอมทอง-ฮอด-อมก๋อย
  • รถเมล์ เชียงใหม่-แม่สะเรียง-แม่ฮ่องสอน
  • แท็กซี่มิเตอร์ เชียงใหม่

สถานศึกษา[แก้]

โรงเรียนรัฐบาล[แก้]

1. โรงเรียนสันป่าตองวิทยาคม 12. โรงเรียนวัดอุเม็ง 23. โรงเรียนวัดช่างกระดาษ (เตชาคณานุสรณ์)
2. โรงเรียนเทพศิรินทร์เชียงใหม่ 13. โรงเรียนบ้านห้วยส้ม 24. โรงเรียนเทศบาลตำบลทุ่งต้อม (ป่าลานประสิทธิ์วิทยา)
3. โรงเรียนบ้านเปียง (รัฐบำรุง) 14. โรงเรียนวัดน้ำบ่อหลวง (ภาวนาภิรัต) 25. โรงเรียนบ้านม่วงพี่น้อง
4. โรงเรียนวัดกู่คำ (เมธาวิสัยคณาทร) 15. โรงเรียนวัดศรีอุดม (หนองห้า) 26. โรงเรียนวัดดงป่างิ้ว
5. โรงเรียนทุ่งเสี้ยว (นวรัฐ) 16. โรงเรียนวัดสว่างอารมณ์ 27. โรงเรียนวัดสามหลัง
6. โรงเรียนบ้านร่องน้ำ 17. โรงเรียนบ้านต้นแก้ว 28. โรงเรียนวัดโรงวัว
7. โรงเรียนสันป่าตอง (สุวรรณราษฎร์วิทยาคาร) 18. โรงเรียนชุมชนกิ่วแลหลวง
8. โรงเรียนสันป่าตอง 19. โรงเรียนบ้านกวน
9. โรงเรียนทุ่งฟ้าบด (โรงเรียนเทศบาล ๑) 20. โรงเรียนวัดท่าโป่ง
10. โรงเรียนบ้านหัวริน 21. โรงเรียนวัดบุพผาราม
11. โรงเรียนกิ่วแลน้อยประสิทธิ์วิทยา 22. โรงเรียนบ้านห้วยโท้ง

โรงเรียนเอกชน[แก้]

  • โรงเรียนพัฒนวิทย์ศึกษา
  • โรงเรียนวิมานทิพย์
  • โรงเรียนเซนต์ มารีอา

วิทยาลัย[แก้]

อ้างอิง[แก้]

  1. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนชื่ออำเภอ เก็บถาวร 2011-11-07 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน เล่ม 34 หน้า 65 วันที่ 29 เมษายน 2460
  2. "สำเนาที่เก็บถาวร". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2016-03-04. สืบค้นเมื่อ 2015-12-19.
  3. 3.0 3.1 กรมการปกครอง. กระทรวงมหาดไทย. "สถิติประชากรทางการทะเบียนราษฎร (รายเดือน) พื้นที่จังหวัดเชียงใหม่ เดือนธันวาคม 2566." [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: [1]. สืบค้น 13 มีนาคม 2567.
  4. "สำเนาที่เก็บถาวร". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2008-02-14. สืบค้นเมื่อ 2010-10-01.
  5. "สำเนาที่เก็บถาวร". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2010-12-07. สืบค้นเมื่อ 2010-09-26.
  6. "สำเนาที่เก็บถาวร". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2015-11-29. สืบค้นเมื่อ 2015-05-04.
  7. http://www.sanpatong.in.th/?p=714[ลิงก์เสีย]
  8. http://www.sanpatong.in.th/?page_id=421[ลิงก์เสีย]
  9. "สำเนาที่เก็บถาวร". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2010-06-04. สืบค้นเมื่อ 2010-10-08.
  10. http://www.cm108.com/bbb/lofiversion/index.php/t12674.html[ลิงก์เสีย]
  11. http://www.sanpatong.in.th/board/viewthread.php?tid=2[ลิงก์เสีย]
  12. http://www.thakan.com/ลูกเวียงกาน/ประวัติกลุ่มเยาวชน[ลิงก์เสีย]
  13. http://youthacademycm.com/subpage/about.html[ลิงก์เสีย]
  14. http://www.krubaduangdee.com/history.htm
  15. "สำเนาที่เก็บถาวร". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2010-01-10. สืบค้นเมื่อ 2010-10-03.
  16. "สำเนาที่เก็บถาวร". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2010-03-08. สืบค้นเมื่อ 2010-10-04.
  17. "สำเนาที่เก็บถาวร". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2016-03-04. สืบค้นเมื่อ 2011-07-23.
  18. http://www.giswebr06.ldd.go.th/Sanpatong[ลิงก์เสีย]
  19. "สำเนาที่เก็บถาวร". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2008-12-28. สืบค้นเมื่อ 2011-07-23.

แหล่งข้อมูลอื่น[แก้]