อธิการ

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
(เปลี่ยนทางจาก อธิการิณี)

อธิการ (อังกฤษ: authority; superior) มาจากคำในภาษาบาลี "อธิการ" (adhikāra, ออกเสียงว่า "อะธิการะ") แปลว่าเจ้าหน้าที่ การหมายใจ หรือความดี[1] ในภาษาไทยปัจจุบันใช้คำนี้หมายถึงผู้มีอำนาจในด้านการปกครอง พบทั้งในศาสนจักร และการทหาร

ศาสนจักร[แก้]

พุทธจักร[แก้]

ดูบทความหลักที่ พระสังฆาธิการ

อธิการของพระสงฆ์เรียกว่าพระสังฆาธิการ ซึ่งหมายถึงพระภิกษุผู้ดำรงตำแหน่งในการปกครองคณะสงฆ์ไทยตั้งแต่ระดับเจ้าคณะภาคลงมาจนถึงผู้ช่วยเจ้าอาวาส[2] และเรียกเจ้าอาวาสที่ไม่มีสมณศักดิ์ว่าพระอธิการ เรียกเจ้าคณะตำบลหรือพระอุปัชฌาย์ที่ไม่มีสมณศักดิ์ว่าเจ้าอธิการ

คริสตจักร[แก้]

ในคริสตจักร คำว่าอธิการใช้หมายถึงนักบวชที่มีตำแหน่งในการปกครอง ถ้าเป็นสตรีเรียกว่าอธิการิณี อธิการมีหลายประเภท ดังนี้

การทหาร[แก้]

อธิการอาจหมายถึง

  • พลาธิการ (quartermaster) คือหน่วยงานทหารและตำรวจที่ควบคุมการจัดที่พัก เครื่องใช้ อาหาร[4]
  • เสนาธิการ (chief of staff) คือทหารที่ทำหน้าที่หาข่าวสาร ประมาณการ แนะนำ ทำแผนและคำสั่ง ประสานงานระหว่างผู้บังคับบัญชากับหน่วยทหาร แต่ไม่มีอำนาจบัญชาการหน่วยทหาร[5]

อ้างอิง[แก้]

  1. พระอุดรคณาธิการ (ชวินทร์ สระคำ) และจำลอง สารพัดนึก, พจนานุกรม บาลี-ไทย สำหรับนักศึกษา ฉบับปรับปรุงใหม่, พิมพ์ครั้งที่ 3, 2538, หน้า 16
  2. ราชบัณฑิตยสถานพจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2554 เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่องในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 7 รอบ 5 ธันวาคม 2554. กรุงเทพฯ : ราชบัณฑิตยสถาน, 2556. 1,544 หน้า. หน้า 1,200. ISBN 978-616-7073-56-9
  3. ประมวลกฎหมายพระศาสนจักร บรรพ 2 มาตรา 622
  4. ราชบัณฑิตยสถาน, หน้า 818
  5. ราชบัณฑิตยสถาน, หน้า 1254