หม่อมเจ้าทิตยาทรงกลด จักรพันธุ์

หม่อมเจ้าทิตยาทรงกลด จักรพันธุ์
หม่อมเจ้า ชั้น 5
ประสูติ	21 พฤษภาคม พ.ศ. 2459
สิ้นชีพตักษัย	5 กรกฎาคม พ.ศ. 2553 (94 ปี)
พระราชทานเพลิง	13 พฤศจิกายน พ.ศ. 2553 เมรุ วัดธาตุทอง
สวามี	หม่อมเจ้าคัสตาวัส จักรพันธุ์
พระบุตร	หม่อมราชวงศ์กทลี สุนทรสิงคาล หม่อมราชวงศ์สดศรี ปันยารชุน หม่อมราชวงศ์ตราจักร จักรพันธุ์
ราชสกุล	รพีพัฒน์ (โดยประสูติ) จักรพันธุ์ (โดยสมรส)
ราชวงศ์	จักรี
พระบิดา	พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงราชบุรีดิเรกฤทธิ์
พระมารดา	หม่อมอ่อน รพีพัฒน์ ณ อยุธยา
ศาสนา	พุทธ

หม่อมเจ้าทิตยาทรงกลด จักรพันธุ์ (ราชสกุลเดิม รพีพัฒน์; 21 พฤษภาคม พ.ศ. 2459 - 5 กรกฎาคม พ.ศ. 2553) เป็นพระธิดาในพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงราชบุรีดิเรกฤทธิ์ ประสูติแต่หม่อมอ่อน รพีพัฒน์ ณ อยุธยา

พระประวัติ

หม่อมเจ้าทิตยาทรงกลด เป็นพระธิดาในพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงราชบุรีดิเรกฤทธิ์ ประสูติแต่หม่อมอ่อน รพีพัฒน์ ณ อยุธยา เมื่อวันที่ 21 พฤษภาคม พ.ศ. 2459 ทรงศึกษาระดับมัธยมที่โรงเรียนเซนต์แมรี่ ต่อมาเมื่อมีชันษา 17 ปี ได้เสกสมรสกับหม่อมเจ้าคัสตาวัส จักรพันธุ์ (พระโอรสในพระเจ้าวรวงศ์เธอ กรมหมื่นอนุวัตน์จาตุรนต์) มีโอรส-ธิดา 3 คน คือ

• หม่อมราชวงศ์กทลี สุนทรสิงคาล สมรสกับพันตำรวจเอกวสิฐ สุนทรสิงคาล
• หม่อมราชวงศ์สดศรี ปันยารชุน สมรสกับอานันท์ ปันยารชุน
• หม่อมราชวงศ์ตราจักร จักรพันธุ์ สมรสกับอรวรรณ (สกุลเดิม ตันตยาวนารถ)

ในระหว่างสงครามโลกครั้งที่สอง หม่อมเจ้าทิตยาทรงกลดประทับอยู่ในยุโรป เป็นอาสาสมัครพยาบาลอาสากาชาด เพื่อทรงช่วยเหลือทหารที่ได้รับบาดเจ็บ และทรงติดตามหม่อมเจ้าคัสตาวัส สวามี ไปทรงปฏิบัติกรณียกิจในฐานะภริยาทูต ในประเทศเดนมาร์ก ประเทศสวีเดน และประเทศฟินแลนด์

หม่อมเจ้าทิตยาทรงกลด จักรพันธุ์ สิ้นชีพิตักษัยด้วยพระโรคโลหิตออกใต้เยื่อหุ้มมัตถลุงค์ เมื่อวันที่ 5 กรกฎาคม พ.ศ. 2553 สิริชันษา 94 ปี นับเป็นหม่อมเจ้าองค์สุดท้ายของราชสกุลรพีพัฒน์และจักรพันธุ์ การนี้พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตรทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานน้ำหลวงสรงพระศพ ในวันที่ 7 กรกฎาคม พ.ศ. 2553 เวลา 17.30 น. ณ ศาลาเจ้าจอม วัดธาตุทอง และพระราชทานพระพิธีธรรมสวดพระอภิธรรมศพ ทรงรับศพไว้ในพระบรมราชานุเคราะห์ เป็นเวลา 7 วัน สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินไปยังเมรุวัดธาตุทอง ในการพระราชทานเพลิงศพเมื่อวันที่ 13 พฤศจิกายน ปีเดียวกัน

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

• พ.ศ. 2532 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 2 ทุติยจุลจอมเกล้า (ท.จ.) (ฝ่ายใน)
• พ.ศ. 2508 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 9 ชั้นที่ 3 (ภ.ป.ร.3)
• พ.ศ. 2484 – เหรียญช่วยราชการเขตภายใน การรบสงครามมหาเอเชียบูรพา (ช.ร.)

พงศาวลี

พงศาวลีของหม่อมเจ้าทิตยาทรงกลด จักรพันธุ์

16. พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย               8. พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว                       17. สมเด็จพระศรีสุริเยนทราบรมราชินี               4. พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว                             18. สมเด็จพระบรมราชมาตามหัยกาเธอ กรมหมื่นมาตยาพิทักษ์               9. สมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินี                       19. หม่อมน้อย ศิริวงศ์ ณ อยุธยา               2. พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงราชบุรีดิเรกฤทธิ์                                   10. พระยาเวียงในนฤบาล (หรั่ง เกตุทัต)                       5. เจ้าจอมมารดาตลับ ในรัชกาลที่ 5                             11. อิ่ม เวียงในนฤบาล                       1. หม่อมเจ้าทิตยาทรงกลด จักรพันธุ์                                         6. พระยาสุพรรณพิจิตร (โต)                             3. หม่อมอ่อน รพีพัฒน์ ณ อยุธยา                                   28. พระสัมพันธวงศ์เธอ กรมหลวงเสนีบริรักษ์               14. หม่อมเจ้าหนู เสนีวงศ์                       7. หม่อมราชวงศ์สำอาง

อ้างอิง

• พีระเดช อนุพงษ์ จักรพันธุ์, ม.ร.ว.. ๑๕๐ ปี สมเด็จเจ้าฟ้าจาตุรนต์รัศมีฯ กรมพระจักรพรรดิพงษ์. กรุงเทพฯ : กระทรวงการคลัง, 2548. 278 หน้า.

• นิกร ทัสสโร. พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้ารพีพัฒนศักดิ์ กรมหลวงราชบุรีดิเรกฤทธิ์ พระบิดาแห่งกฎหมายไทย. กรุงเทพฯ : นานมีบุ๊คส์, 2549. 520 หน้า. ISBN 974-9909-30-5