หม่อนอ่อน

หม่อนอ่อน
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร:	Plantae
ไม่ได้จัดลำดับ:	Angiosperms
ไม่ได้จัดลำดับ:	Eudicots
ไม่ได้จัดลำดับ:	Rosids
อันดับ:	Fagales
วงศ์:	Myricaceae
สกุล:	Myrica
สปีชีส์:	M.  esculenta
ชื่อทวินาม
Myrica esculenta
ชื่อพ้อง
Box myrtle Myrica integrifolia Myrica sapida Myrica nagi

หม่อนอ่อน, เม็ดชุนตัวผู้, ส้มสา หรือ บ๊วย (ชื่อวิทยาศาสตร์: Myrica esculenta) เป็นพืชพื้นเมืองในแถบหุบเขาของเนปาล และพื้นที่สูงของอินเดียโดยเฉพาะรัฐปัญจาบ พบในเอเชียใต้ คาบสมุทรอินโดจีน คาบสมุทรมลายู อินโดนีเซีย ฟิลิปปินส์ เป็นไม้พุ่ม ลำต้นสั้นและคดงอ เปลือกต้นสีน้ำตาล มีรอยแตกตามยาว เปลือกชั้นในสีแดงอมส้ม ใบอ่อนมีชนสีออกชมพู ใบแก่เหนียว สีเขียวเป็นมัน มีจุดน้ำยางเหนียวกระจายทั่วผิว ดอกขนาดเล็กมาก เป็นช่อแน่น ไม่มีกลีบเลี้ยงและกลีบดอก ดอกตัวผู้สีแดง ดอกตัวเมียสีเขียว ผลสีแดงอมส้ม ผิวมีตุ่มเล็กๆ ขรุขระ

ในจีนใช้เปลือกไม้เป็นแหล่งของแทนนินในการฟอกหนัง ผลรสหวานอมเปรี้ยวรับประทานได้หรือใช้ทำน้ำผลไม้ น้ำต้มเปลือกแก้ท้องเสีย หลอดลมอักเสบและลำไส้อักเสบเปลือกใช้เป็นยาสมาน ป้องกันแผลเน่า รักษาโรคบิด รูมาติก ท้องร่วง ทำยาเบื่อปลา ไม้ใช้ทำฟืน ไขที่หุ้มผลแยกออกได้โดยการต้ม ใช้ทำเทียนและสบู่ ในเปลือกมีสารสีเหลืองจำพวก myrisetin, myricitrin และ glycoside ใช้ทำสีย้อมผ้าโดยย้อมผ้าฝ้ายได้สีเหลืองอมน้ำตาล

อ้างอิง

• ไซมอน การ์ดเนอร์ พินดา สิทธิสุนทร และวิไลวรรณ อนุสารสุนทร. ต้นไม้เมืองเหนือ. กรุงเทพฯ: โครงการจัดพิมพ์คบไฟ. 2543