สกุลมะแข่น
| สกุลมะแข่น | |
|---|---|
| |
| Z. kauaense | |
| การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ | |
| อาณาจักร: | Plantae |
| ไม่ได้จัดลำดับ: | Angiosperms |
| ไม่ได้จัดลำดับ: | Eudicots |
| ไม่ได้จัดลำดับ: | Rosids |
| อันดับ: | Sapindales |
| วงศ์: | Rutaceae |
| วงศ์ย่อย: | Toddalioideae |
| สกุล: | Zanthoxylum L.[1] |
| ชนิดต้นแบบ | |
| Zanthoxylum americanum Mill.[2] | |
| สปีชีส์ | |
|
ประมาณ 250 สปีชีส์ ดูเนื้อหา | |
| ชื่อพ้อง | |
สกุลมะแข่น หรือ Zanthoxylum (รวมสกุล Fagara) เป็นสกุลที่มีสมาชิก 250 สปีชีส์ของพืชไม่ผลัดใบในวงศ์ Rutaceae พืชหลายชนิดมีแก่น[3] ผลของพืชในสกุลนี้หลายชนิดเป็นเครื่องเทศเช่น พริกหอม และใช้ปลูกเป็นบอนไซ เปลือกไม้เคยเป็นยาแก้ปวดฟันและรูมาติซึม[4]
ตัวอย่างสปีชีส์[แก้]
- Zanthoxylum acanthopodium DC. - Andaliman; จีน: 刺花椒 (ci hua jiao[5])
- Zanthoxylum ailanthoides Sieb. & Zucc. - จีน: 椿叶花椒 (chun ye hua jiao),[5] 越椒 (yue-jiao),[6] 食茱萸 (shi zhu yu);[7][8] ญี่ปุ่น: カラスザンショウkarasu-zanshō.
- (syn. Fagara ailanthoides (Sieb. & Zucc.) Engler[6])
- Zanthoxylum alatum Roxb. - Winged prickly ash.
- (cf. syn under Z.armatum)
- Zanthoxylum albuquerquei D.R.Simpson (Peru)
- Zanthoxylum americanum Mill. - Toothache Tree, Northern prickly ash (Eastern and Central United States)
- Zanthoxylum armatum DC. - Bamboo-leaf prickly ash; จีน: 竹叶花椒 (zhu ye hua jiao),[5] 竹葉(花)椒(zhu-ye-(hua)-jiao, "bamboo-leaved Z."),[6] 狗椒 (gou-jia "dog Z."),[6]
- (syn. Z. planispinum Sieb. & Zucc.; Z. alatum sensu Forbes & Hemsley, Rehder & Wilson, non Roxburgh; Z. alatum var. planispinum Rehder & Wilson[6])
- Zanthoxylum atchoum (Aké Assi) Waterman (Côte d'Ivoire)
- Zanthoxylum beecheyanum
- Zanthoxylum belizense Lundell (Central America)
- Zanthoxylum bifoliolatum Leonard - Maricao prickly ash
- Zanthoxylum brachyacanthum F.Muell. - Thorny Yellowwood (Australia)
- Zanthoxylum bungeanum Maxim. - Northern China peppercorn;[6] จีน: 花椒(hua jiao)[5][6]
- Zanthoxylum buesgenii
- Zanthoxylum capense (Thunb.) Harv.
- Zanthoxylum caribaeum Lam. - Yellow prickly ash
- Zanthoxylum chevalieri Waterman (Ghana)
- Zanthoxylum clava-herculis L. - Hercules club, Southern prickly ash (southeastern United States)
- Zanthoxylum coco Gillies ex Hook. & Arn. - Coco, Smelly Sauco (Argentina, Bolivia)
- Zanthoxylum coreanum Nakai - Korean Lime Tree
- Zanthoxylum coriaceum - Biscayne prickly ash
- Zanthoxylum davyi Waterman
- Zanthoxylum delagoense Waterman (Mozambique)
- Zanthoxylum deremense (Engl.) Kokwaro (Malawi, Tanzania)
- Zanthoxylum dipetalum H.Mann - Kāwaʻu (Hawaii)
- Zanthoxylum fagara (L.) Sarg. - Lime prickly ash (Neotropics)
- Zanthoxylum ferrugineum J.D.Smith (Central America)
- Zanthoxylum flavum Vahl - West Indian Satinwood (Caribbean)
- Zanthoxylum gentlei Lundell (Belize, Guatemala, Honduras)
- Zanthoxylum harrisii P.Wilson ex Britton (Jamaica)
- Zanthoxylum hartii (Krug & Urb.) P.Wilson (Jamaica)
- Zanthoxylum hawaiiense Hillebr. - Aʻe, Hawaiiʻi prickly ash (Hawaii)
- Zanthoxylum heterophyllum (Lam.) Smith (Mauritius, Réunion)
- Zanthoxylum hirsutum Buckley - Texas Hercules club
- Zanthoxylum holtzianum (Engl.) Waterm. (Tanzania)
- Zanthoxylum humile Waterm.
- Zanthoxylum hyemale A.St.-Hil.
- Zanthoxylum integrifoliolum (Merr.) Merr. (The Philippines, Taiwan)
- Zanthoxylum kauaense A.Gray - Aʻe, Kauaʻi prickly ash (Hawaii)
- Zanthoxylum leprieurii Guill. & Perr.
- Zanthoxylum limonella Alston - Makhwaen (ไทย: มะแขว่น)[9]
- Zanthoxylum lindense (Engl.) Kokwaro (Tanzania)
- Zanthoxylum martinicense (Lam.) DC. - White prickly ash
- Zanthoxylum monophyllum (Lam.) P.Wilson - Yellow Prickle
- Zanthoxylum nadeaudii Drake (French Polynesia)
- Zanthoxylum negrilense Fawc. & Rendle (Jamaica)
- Zanthoxylum nitidum (Roxb.) DC. - Shining prickly ash; จีน: 两面针(liang mian zhen "both side needles")[5]
- Zanthoxylum oahuense Hillebr. - Aʻe, Oʻahu Prickly ash (Island of Oʻahu in Hawaii)
- Zanthoxylum ocumarense (Pittier) Steyerm.
- Zanthoxylum ovatifoliolatum Finkelstein
- Zanthoxylum naranjillo Griseb. - Naranjillo
- Zanthoxylum panamense P.Wilson (Honduras, Costa Rica, Panama)
- Zanthoxylum paniculatum (Rodrigues)[10]
- Zanthoxylum parvum Shinners - Tickletongue
- Zanthoxylum pinnatum
- Zanthoxylum piperitum (L.) DC. - Japanese Pepper Tree, Japan Pepper, Sanshō; ญี่ปุ่น: 山椒(サンショウ)sanshō; เกาหลี: 초피나무(chopi-namu)
- Zanthoxylum planispinum Siebold & Zucc. → Z. armatum
- Zanthoxylum procerum Donn Sm. (Central America)
- Zanthoxylum psammophilum (Aké Assi) Waterman (Côte d'Ivoire)
- Zanthoxylum punctatum Vahl - Dotted prickly ash
- Zanthoxylum rhetsa (Roxb.) DC. - Chirphal, Teppal, Tirphal, Indian Pepper[11]
- Zanthoxylum rhoifolium Lam.
- Zanthoxylum schinifolium Siebold & Zucc. - Mastic-leaved prickly ash; Wild Zanthoxylum;[6] จีน: 香椒子 (xiang-jiao-zi "aromatic Z."),[6] 青花椒 (qing-hua-jiao "green Z.");[5][6] ญี่ปุ่น: イヌザンショウ (inu-zanshō);[12] เกาหลี: 산초나무(山椒__; sancho-namu)
- Zanthoxylum simulans Hance - Chinese prickly ash, Sichuan pepper, Sichuan Zanthoxylum,[6] Sichuan peppercorn;[6] จีน: 野花椒 (ye hua jiao),[5] 川椒 (chuan-jiao, lit. "Sichuan pepper"[6])(Eastern China, Taiwan)
- Zanthoxylum spinifex (Jacq.) DC. - Niaragato
- Zanthoxylum thomasianum (Krug & Urb.) P.Wilson - St. Thomas prickly ash (Puerto Rico, British Virgin Islands, United States Virgin Islands)[13]
- Zanthoxylum zanthoxyloides (Lam.) Zepern. & Timler, 1981; Senegal pricky ash
เคยอยู่ในสกุลนี้[แก้]
- Eleutherococcus trifoliatus (L.) S.Y.Hu (as Z. trifoliatum L.)
- Melicope lunu-ankenda (Gaertn.) T.G.Hartley (as Z. roxburghianum Cham.)
- Melicope pteleifolia (Champ. ex Benth.) T.G.Hartley (as Z. pteleifolium Champ. ex Benth.)
อ้างอิง[แก้]
- ↑ 1.0 1.1 "Genus: Zanthoxylum L." Germplasm Resources Information Network. US Department of Agriculture. 2008-03-21. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2009-05-07. สืบค้นเมื่อ 2010-06-21.
- ↑ "!Zanthoxylum L." TROPICOS. Missouri Botanical Garden. สืบค้นเมื่อ 2010-02-26.
- ↑ Thomas, Val; Grant, Rina (2001). Sappi tree spotting: Highlands: Highveld, Drakensberg, Eastern Cape mountains. illustrations: Joan van Gogh; photographs: Jaco Adendorff (3rd ed.). Johannesburg: Jacana. p. 260. ISBN 978-1-77009-561-8.
- ↑ Wilbur, C. Keith, MD. Revolutionary Medicine 1700-1800. The Globe Pequot Press. Page 23. 1980.
- ↑ 5.0 5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 5.6 Zhang & Hartley 2008
- ↑ 6.00 6.01 6.02 6.03 6.04 6.05 6.06 6.07 6.08 6.09 6.10 6.11 6.12 Hu 2005, vol.1, pp.503-5
- ↑ given in zh:花椒, retrieved from (2011.12.20 11:55) version
- ↑ Stuart & Smith 1985,p.462gives 食菜萸 but probably mistyped since this is not pronounced เวด-ไจลส์: Shih-chu-yü
- ↑ "สำเนาที่เก็บถาวร". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2011-09-14. สืบค้นเมื่อ 2015-04-24.
- ↑ "Bone. A proposal for rare plant rescue: Zanthoxylum paniculatum, endemic to Rodrigues" (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2013-09-26. สืบค้นเมื่อ 2015-04-24.
- ↑ Allen, Gary (2007). The Herbalist in the Kitchen. University of Illinois Press. p. 389. ISBN 978-0-252-03162-5.
- ↑ 12.0 12.1 Blaschek, Hänsel & Keller 1998, Hagers Handbuch, vol.3, p.832 (gives Jp. inu-zansho)
- ↑ "Subordinate taxa of !Zanthoxylum L." TROPICOS. Missouri Botanical Garden. สืบค้นเมื่อ 2010-02-26.