เตยทะเล

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
(เปลี่ยนทางจาก ลำเจียก)

เตยทะเล
เติบโตบนภูเขาในเกาะโอวาฮู รัฐฮาวาย
สถานะการอนุรักษ์
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ แก้ไขการจำแนกนี้
โดเมน: ยูแคริโอตา
อาณาจักร: พืช
เคลด: พืชมีท่อลำเลียง
เคลด: พืชดอก
เคลด: พืชใบเลี้ยงเดี่ยว
อันดับ: อันดับเตยทะเล
วงศ์: วงศ์เตยทะเล
สกุล: สกุลเตยทะเล
Parkinson ex Du Roi[2]
สปีชีส์: Pandanus tectorius
ชื่อทวินาม
Pandanus tectorius
Parkinson ex Du Roi[2]
ชื่อพ้อง[2]
    • Corypha laevis (Lour.) A.Chev.
    • Pandanus absonus H.St.John
    • Pandanus adscendens H.St.John
    • Pandanus aequor H.St.John
    • Pandanus aitutakiensis H.St.John
    • Pandanus akiakiensis H.St.John
    • Pandanus amplexus H.St.John
    • Pandanus angulatus H.St.John
    • Pandanus angulosus H.St.John
    • Pandanus anisos H.St.John
    • Pandanus aoraiensis H.St.John
    • Pandanus apionops H.St.John
    • Pandanus arapepe H.St.John
    • Pandanus asauensis H.St.John
    • Pandanus ater H.St.John
    • Pandanus baptistii Misonne
    • Pandanus bassus H.St.John
    • Pandanus bathys H.St.John
    • Pandanus bergmanii F.Br.
    • Pandanus bicurvatus H.St.John
    • Pandanus blakei H.St.John
    • Pandanus boraboraensis H.St.John
    • Pandanus bothreus H.St.John
    • Pandanus bowenensis H.St.John
    • Pandanus brachypodus Kaneh.
    • Pandanus brownii H.St.John
    • Pandanus cacuminatus H.St.John
    • Pandanus carolinensis Martelli
    • Pandanus chamissonis Gaudich.
    • Pandanus charancanus Kaneh.
    • Pandanus christophersenii H.St.John
    • Pandanus citraceus H.St.John
    • Pandanus collatus H.St.John
    • Pandanus complanatus H.St.John
    • Pandanus cooperi (Martelli) H.St.John
    • Pandanus coronatus Martelli
    • Pandanus crassiaculeatus H.St.John
    • Pandanus crassus H.St.John
    • Pandanus cylindricus Kaneh.
    • Pandanus cymatilis H.St.John
    • Pandanus decorus K.Koch
    • Pandanus dicheres H.St.John
    • Pandanus dilatatus Kaneh.
    • Pandanus discolor auct.
    • Pandanus distinctus Martelli
    • Pandanus divaricatus H.St.John
    • Pandanus divergens Kaneh.
    • Pandanus dotyi H.St.John
    • Pandanus drakei H.St.John
    • Pandanus drolletianus Martelli
    • Pandanus duriocarpoides Kaneh.
    • Pandanus duriocarpus Martelli
    • Pandanus edwinii H.St.John
    • Pandanus elevatus H.St.John
    • Pandanus enchabiensis Kaneh.
    • Pandanus erythrophloeus Kaneh.
    • Pandanus extralittoralis H.St.John
    • Pandanus eyesyes Kaneh.
    • Pandanus fahina H.St.John
    • Pandanus faramaa H.St.John
    • Pandanus fatuhivaensis H.St.John
    • Pandanus fatyanion (Kaneh.) Hosok.
    • Pandanus feruliferus H.St.John
    • Pandanus filiciatilis H.St.John
    • Pandanus fischerianus Martelli
    • Pandanus fragrans Gaudich.
    • Pandanus futunaensis H.St.John
    • Pandanus gambierensis H.St.John
    • Pandanus glomerosus H.St.John
    • Pandanus grantii H.St.John
    • Pandanus guamensis Martelli
    • Pandanus haapaiensis H.St.John
    • Pandanus heronensis H.St.John
    • Pandanus hivaoaensis H.St.John
    • Pandanus horneinsularum H.St.John
    • Pandanus hosinoi Kaneh.
    • Pandanus hosokawae Kaneh.
    • Pandanus houmaensis H.St.John
    • Pandanus hubbardii H.St.John
    • Pandanus inarmatus H.St.John
    • Pandanus inermis Roxb.
    • Pandanus inflexus H.St.John
    • Pandanus infundibuliformis H.St.John
    • Pandanus insularis Kaneh.
    • Pandanus intralaevis H.St.John
    • Pandanus jaluitensis Kaneh.
    • Pandanus jonesii (F.Br.) H.St.John
    • Pandanus kafu Martelli
    • Pandanus kamptos H.St.John
    • Pandanus koidzumii Hosok.
    • Pandanus korrensis Kaneh.
    • Pandanus kraussii H.St.John
    • Pandanus kusaiensis Kaneh.
    • Pandanus laculatus H.St.John
    • Pandanus laevis Kunth
    • Pandanus laevis Lour.
    • Pandanus lakatwa Kaneh.
    • Pandanus lambasaensis H.St.John
    • Pandanus laticanaliculatus Kaneh.
    • Pandanus lauensis H.St.John
    • Pandanus licinus H.St.John
    • Pandanus limitaris H.St.John
    • Pandanus longifolius H.L.Wendl.
    • Pandanus macfarlanei Martelli
    • Pandanus macrocephalus Kaneh.
    • Pandanus makateaensis H.St.John
    • Pandanus malatensis Blanco
    • Pandanus mangarevaensis H.St.John
    • Pandanus mariaensis H.St.John
    • Pandanus marquesasensis H.St.John
    • Pandanus matukuensis H.St.John
    • Pandanus mbalawa H.St.John
    • Pandanus meetiaensis H.St.John
    • Pandanus mei F.Br.
    • Pandanus mendanensis Martelli
    • Pandanus menne Kaneh.
    • Pandanus menziesii Gaudich.
    • Pandanus metius H.St.John
    • Pandanus minysocephalus H.St.John
    • Pandanus mooreaensis H.St.John
    • Pandanus moschatus Miq.
    • Pandanus moschatus Rumph. ex Voigt
    • Pandanus motuensis H.St.John
    • Pandanus nandiensis H.St.John
    • Pandanus notialis H.St.John
    • Pandanus oblatiapicalis H.St.John
    • Pandanus oblaticonvexus H.St.John
    • Pandanus obliquus Kaneh.
    • Pandanus odontoides Hosok.
    • Pandanus okamotoi Kaneh.
    • Pandanus onoilauensis H.St.John
    • Pandanus orarius H.St.John
    • Pandanus otemanuensis H.St.John
    • Pandanus ovalauensis H.St.John
    • Pandanus pachys H.St.John
    • Pandanus palkilensis Hosok.
    • Pandanus palmyraensis H.St.John
    • Pandanus pansus H.St.John
    • Pandanus paogo H.St.John
    • Pandanus papeariensis Martelli
    • Pandanus papenooensis H.St.John
    • Pandanus parhamii H.St.John
    • Pandanus parksii H.St.John
    • Pandanus patulior H.St.John
    • Pandanus pedunculatus R.Br.
    • Pandanus planus H.St.John
    • Pandanus politus Martelli
    • Pandanus ponapensis Martelli
    • Pandanus prismaticus Martelli
    • Pandanus prolixus H.St.John
    • Pandanus pseudomenne Hosok.
    • Pandanus pulposus (Warb.) Martelli
    • Pandanus pusillus H.St.John
    • Pandanus pyriformis (Martelli) H.St.John
    • Pandanus radiatus H.St.John
    • Pandanus raiateaensis H.St.John
    • Pandanus raivavaensis Martelli
    • Pandanus raroiaensis H.St.John
    • Pandanus rectangulatus Kaneh.
    • Pandanus repens Miq.
    • Pandanus rhizophorensis H.St.John
    • Pandanus rhombocarpus Kaneh.
    • Pandanus rikiteaensis H.St.John
    • Pandanus rimataraensis H.St.John
    • Pandanus rockii Martelli
    • Pandanus rotensis Hosok.
    • Pandanus rotundatus Kaneh.
    • Pandanus rurutuensis H.St.John
    • Pandanus sabotan Blanco
    • Pandanus saipanensis Kaneh.
    • Pandanus saltuarius H.St.John
    • Pandanus samak Hassk.
    • Pandanus sanderi Sander
    • Pandanus savaiensis (Martelli) H.St.John
    • Pandanus seruaensis H.St.John
    • Pandanus sinuosus H.St.John
    • Pandanus sinuvadosus H.St.John
    • Pandanus smithii H.St.John
    • Pandanus spurius (Willd.) Miq.
    • Pandanus stradbrookeensis H.St.John
    • Pandanus subaequalis H.St.John
    • Pandanus subhumerosus H.St.John
    • Pandanus subradiatus H.St.John
    • Pandanus suvaensis (Martelli) H.St.John
    • Pandanus taepa (F.Br.) H.St.John
    • Pandanus tahaaensis H.St.John
    • Pandanus tahitensis Martelli
    • Pandanus takaroaensis H.St.John
    • Pandanus tamaruensis J.W.Moore
    • Pandanus tapeinos H.St.John
    • Pandanus taravaiensis H.St.John
    • Pandanus temehaniensis J.W.Moore
    • Pandanus terrireginae H.St.John
    • Pandanus tessellatus Martelli
    • Pandanus tikeiensis H.St.John
    • Pandanus tima H.St.John
    • Pandanus timoeensis H.St.John
    • Pandanus tolotomensis Glassman
    • Pandanus tomilensis Kaneh.
    • Pandanus tongaensis H.St.John
    • Pandanus trapaneus H.St.John
    • Pandanus tritosphaericus H.St.John
    • Pandanus trukensis Kaneh.
    • Pandanus tubuaiensis Martelli
    • Pandanus tupaiensis H.St.John
    • Pandanus uea H.St.John
    • Pandanus utiyamae Kaneh.
    • Pandanus vahitahiensis H.St.John
    • Pandanus vandra H.St.John
    • Pandanus vangeertii auct.
    • Pandanus variegatus Miq.
    • Pandanus veitchii Mast.
    • Pandanus virginalis H.St.John
    • Pandanus viri H.St.John
    • Pandanus viridinsularis H.St.John
    • Pandanus volkensii Kaneh.
    • Pandanus yorkensis H.St.John
    • Pandanus yunckeri H.St.John

เตยทะเล ชื่อวิทยาศาสตร์: Pandanus tectorius หรือ Pandanus odoratissimus ชื่ออื่น ๆ คือ ลำเจียก ปะหนัน ปะแนะ เตยเล Hala (ภาษาฮาวาย), Bacua (ภาษาสเปน), และ Vacquois (ภาษาฝรั่งเศส) เป็นพืชท้องถิ่นในไทย มาเลเซีย ออสเตรเลียตะวันออก และหมู่เกาะในมหาสมุทรแปซิฟิก เป็นไม้ยืนต้น สูง 4-8 เมตร[3] มีหนามสั้น ๆ ทู่ ๆ ที่ผิวของลำต้น ที่โคนต้นมีรากค้ำจุน ใบเดี่ยว ผิวใบเรียบเป็นมัน ดอกเป็นดอกช่อ แยกเพศแยกต้น ดอกตัวผู้เป็นช่อดอกยาว 30 - 60 ซม. มีใบประดับที่ช่อดอกย่อย สีขาว กลิ่นหอม ดอกตัวเมียเป็นช่อออกที่ปลาย เกาะกันคล้ายผล เกือบกลม

ผลเตยทะเล
หนามที่ใบของเตยทะเล

ผลเตยทะเลเป็นผลกลุ่ม ผลย่อยยึดกันแน่นจนมองเหมือนผลเดี่ยว คล้ายผลสับปะรด[3] พบตามบริเวณชายหาดหรือป่าชายเลน ใบใช้ทำเครื่องจักสาน โดยเฉพาะชนพื้นเมืองในมหาสมุทรแปซิฟิก[4] รากเป็นยา แก้ไข้ ขับปัสสาวะ รากอากาศเป็นยาแก้หนองในและนิ่ว สารสกัดหยาบจากลำต้นใต้ดินสามารถยับยั้งการเจริญของไมยราบยักษ์ ถั่วผี ถั่วเขียวผิวดำ ผักกาดหอมได้[5]

อ้างอิง[แก้]

  1. Thomson, L.; Thaman, R.; Guarino, L.; Taylor, M.; Elevitch, C. (2019). "Pandanus tectorius". IUCN Red List of Threatened Species. 2019: e.T62335A135987404. doi:10.2305/IUCN.UK.2019-3.RLTS.T62335A135987404.en. สืบค้นเมื่อ 19 November 2021.
  2. 2.0 2.1 "Pandanus tectorius". World Checklist of Selected Plant Families (WCSP). Royal Botanic Gardens, Kew. สืบค้นเมื่อ 17 Sep 2016 – โดยทาง The Plant List.
  3. 3.0 3.1 Thomson, Lex A.J.; Lois Englberger; Luigi Guarino; R.R. Thaman; Craig R. Elevitch (April 2006). "Pandanus tectorius (pandanus)" (PDF). The Traditional Tree Initiative. {{cite journal}}: Cite journal ต้องการ |journal= (help)
  4. Kubota, Gary (26 June 2007). "Funds help hala trees strengthen isle roots". Honolulu Star-Bulletin.
  5. ศานิต สวัสดิกาญจน์. 2555. การสกัดสารจากลำต้นใต้ดินของลำเจียกและผลของสารสกัดต่อการเจริญของต้นกล้าของพืชทดสอบ 4 ชนิด. เรื่องเต็มการประชุมทางวิชาการของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ครั้งที่ 50. 31 ม.ค.-2 ก.พ. 2555 มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ หน้า 356-366

แหล่งข้อมูลอื่น[แก้]

  • Pandanus tectorius from Foster Garden, Honolulu, Oahu Island, Hawai'i World plants, visual gallery University of Murcia. Spain
  • NSW Department of Environment & Climate Change [1]
  • Australian Native Plants - John W. Wrigley & Murray Fagg ISBN 1-876334-90-8
  • Christenhusz, M.J.M. (2009). Typification of ornamental plants: Pandanus tectorius (Pandanaceae). Phytotaxa 2: 51–52.
  • The World's Best Photos of puhala, Flickr Hive Mind, flickrhivemind.net, related pictures, also the fruits partially dismantled
  • มัณฑนา นวลเจริญ และคณะ. 2552. สารานุกรมความหลากหลายทางชีวภาพ ตำบลเขาคราม อำเภอเมือง จังหวัดกระบี่. กรุงเทพฯ. สำนักปลัดกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติฯ. หน้า 45