รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรสยาม

รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรสยาม; พุทธศักราช 2475
	พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงลงพระปรมาภิไธยในรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรสยามเมื่อวันที่ 10 ธันวาคม พ.ศ. 2475
ข้อมูลทั่วไป
ผู้ตรา	สภาผู้แทนราษฎร
ผู้ลงนาม	พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว
วันลงนาม	10 ธันวาคม 2475
ผู้ลงนามรับรอง	พระยามโนปกรณนิติธาดา (ก้อน หุตะสิงห์) ; (ประธานคณะกรรมการราษฎร)
วันลงนามรับรอง	10 ธันวาคม 2475
วันประกาศ	10 ธันวาคม 2475; (ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 49/หน้า 529/10 ธันวาคม 2475)
วันเริ่มใช้	10 ธันวาคม 2475
ท้องที่ใช้	ราชอาณาจักรสยาม
การร่าง
ชื่อร่าง	ร่างรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรสยาม
ผู้ยกร่าง	สภาผู้แทนราษฎร
การแก้ไขเพิ่มเติม
	s:รัฐธรรมนูญแก้ไขเพิ่มเติม ว่าด้วยนามประเทศ พุทธศักราช 2482; s:รัฐธรรมนูญแก้ไขเพิ่มเติม ว่าด้วยบทฉะเพาะกาล พุทธศักราช 2483; s:รัฐธรรมนูญแก้ไขเพิ่มเติมว่าด้วยการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร พุทธศักราช 2485;

รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรสยาม หรือ รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2475 เป็นรัฐธรรมนูญฉบับที่ 2 ของประเทศไทย ต่อจากพระราชบัญญัติธรรมนูญการปกครองแผ่นดินสยามชั่วคราว พุทธศักราช 2475 แต่เป็นรัฐธรรมนูญฉบับแรกที่กำหนดให้เป็นฉบับถาวร ประกาศและใช้บังคับตั้งแต่วันที่ 10 ธันวาคม พ.ศ. 2475 ก่อนจะถูกยกเลิกและแทนที่โดยรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2489 เมื่อวันที่ 10 พฤษภาคม พ.ศ. 2489 อย่างไรก็ตาม รัฐบาลในสมัยจอมพล ป. พิบูลสงคราม ก็ได้กลับมาประกาศใช้รัฐธรรมนูญฉบับนี้โดยมีการแก้ไขเพิ่มเติมหลายประการเมื่อวันที่ 8 มีนาคม พ.ศ. 2495 ก่อนจะยกเลิกอย่างสมบูรณ์เมื่อวันที่ 20 ตุลาคม พ.ศ. 2501

การแก้ไขเพิ่มเติม[แก้]

มีการแก้ไขรัฐธรรมนูญนี้ 3 ครั้ง คือ

ครั้งที่ 1 เมื่อวันที่ 28 กันยายน พ.ศ. 2482 แก้ไขเพิ่มเติมว่าด้วยนามประเทศจาก "สยาม" เป็น "ไทย" ตามข้อเสนอของรัฐบาล ซึ่งมี นายพลตรี หลวงพิบูลสงคราม (แปลก ขีตตะสังคะ) เป็นนายกรัฐมนตรี ยังผลให้ชื่อของรัฐธรรมนูญต้องเปลี่ยนเป็น "รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย" ไปด้วย

ครั้งที่ 2 เมื่อวันที่ 19 กันยายน พ.ศ. 2483 แก้ไขเพิ่มเติมว่าด้วยบทเฉพาะกาล ซึ่งเสนอโดยขุนบุรัสการกิตติคดี (เหมือน บุรัสการ) ผู้แทนราษฎรจังหวัดอุบลราชธานี โดยการสนับสนุนของรัฐบาล ซึ่งมี นายพลตรี หลวงพิบูลสงคราม เป็นนายกรัฐมนตรี อันมีผลให้บทเฉพาะกาลซึ่งควรจะต้องสิ้นสุดในวันที่ 10 ธันวาคม 2485 เป็นอย่างช้า ยืดเวลาออกไปอีก 10 ปี แก่นแท้ของการเสนอยึดบทเฉพาะกาลก็คือ การคงอยู่ต่อไปอีกของสมาชิกประเภทที่ 2 อันมาจากการแต่งตั้ง

ครั้งที่ 3 เมื่อวันที่ 3 ธันวาคม พ.ศ. 2485 แก้ไขเพิ่มเติมว่าด้วยการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรตามข้อเสนอของรัฐบาล ซึ่งมี จอมพล แปลก พิบูลสงคราม เป็นนายกรัฐมนตรี ยังผลให้สามารถขยายเวลาอยู่ในตำแหน่งผู้แทนราษฎรออกไปอีกคราวละ 2 ปี

ครั้งที่ 4 เมื่อวันที่ 8 มีนาคม พ.ศ. 2495 แก้ไขเพิ่มเติมบทบัญญัติหลายประการให้เหมาะสมกับสถานการณ์ของบ้านเมืองในขณะนั้น (ดูบทความหลักที่ รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2475 แก้ไขเพิ่มเติม พุทธศักราช 2495)

แหล่งข้อมูลอื่น[แก้]