พระตีรณสารวิศวกรรม (ตรี ตีรณสาร)

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
พระตีรณสารวิศวกรรม
(ตรี ตีรณสาร)
รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ
ดำรงตำแหน่ง
17 กันยายน พ.ศ. 2488 – 31 มกราคม พ.ศ. 2489
นายกรัฐมนตรีหม่อมราชวงศ์เสนีย์ ปราโมช
ก่อนหน้าทวี บุณยเกตุ
ถัดไปตนเอง
ดำรงตำแหน่ง
31 มกราคม – 24 มีนาคม พ.ศ. 2489
นายกรัฐมนตรีพันตรี ควง อภัยวงศ์
ก่อนหน้าตนเอง
ถัดไปเดือน บุนนาค
รัฐมนตรี
ดำรงตำแหน่ง
31 สิงหาคม – 17 กันยายน พ.ศ. 2488
นายกรัฐมนตรีทวี บุณยเกตุ
ข้อมูลส่วนบุคคล
เกิด1 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2441
อำเภอสัมพันธวงศ์ เมืองพระนคร
เสียชีวิต8 เมษายน พ.ศ. 2516 (75 ปี)
โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์
เชื้อชาติไทย
คู่สมรสคุณหญิงประไพ ตีรณสารวิศวกรรม
บุตร6 คน
บุพการี
  • หล่อ ศรีศุข (บิดา)
  • พ่วง ศรีศุข (มารดา)
อาชีพ
วิชาชีพข้าราชการพลเรือน

อำมาตย์โท พระตีรณสารวิศวกรรม นามเดิม ตี๋ ศรีสุข (1 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2441 – 8 เมษายน พ.ศ. 2516) ปลัดกระทรวงธรรมการและกระทรวงศึกษาธิการ[1] ปลัดกระทรวงอุตสาหกรรม รัฐมนตรี รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ นายกสภาจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย[2] นายกสภามหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์[3] อุปนายกผู้อำนวยการสภากาชาดไทย[4] และสมาชิกวุฒิสภา[5][6]

ประวัติ[แก้]

พระตีรณสารวิศวกรรม เดิมชื่อว่า ตี๋ ศรีศุข เกิดเมื่อวันที่ 1 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2440 (นับแบบปัจจุบัน พ.ศ. 2441) ที่อำเภอสัมพันธวงศ์ เมืองพระนคร เป็นบุตรของนายหล่อ และนางพ่วง ศรีศุข พระตีรณสารวิศวกรรม ถึงแก่อนิจกรรมเมื่อวันที่ 8 เมษายน พ.ศ. 2516 เวลา 08.00 น. ด้วยโรคหัวใจวาย ที่โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์

การศึกษา[แก้]

พระตีรณสารวิศวกรรมเริมการศึกษาขั้นต้นที่โรงเรียนวัดสัมพันธวงศ์ ต่อมาที่โรงเรียนวัดประทุมคงคา โรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัยตามลำดับ จนจบมัธยมปีที่ 8 เมื่อ พ.ศ. 2457 ก็เดินทางไปศึกษาต่อ ณ ประเทศอังกฤษ ที่ มหาวิทยาลัยแมนเชสเตอร์ ได้วุฒิทางวิศวกรรมศาสตร์ (เครื่องกล) ในพ.ศ. 2463

การทำงาน[แก้]

งานราชการ[แก้]

เริ่มรับราชการที่ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย สังกัดกระทรวงธรรมการ ตำแหน่งอาจารย์คณะวิศวกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เป็นระยะเวลา 3 ปี คือ ตั้งแต่วันที่ 23 เมษายน พ.ศ. 2467 จนถึงวันที่ 9 มกราคม พ.ศ. 2470 โดยมีหน้าที่ความรับผิดชอบในด้านการสอน เป็นอนุศาสก(ตำแหน่งอาจารย์ผู้ควบคุมดูแลนิสิตในหอพัก) หอพักนิสิตชาย และเป็นบรรยเวกษก์ (ตำแหน่งอาจารย์ผู้มีหน้าที่ดูแลสโมสรนิสิตจุฬาฯ หรือ สจม.)[7] แห่งสโมสรนิสิตจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ตั้งแต่ พ.ศ. 2468 จนถึง พ.ศ. 2470

ต่อมารับราชการที่โรงเรียนวชิราวุธวิทยาลัย (สังกัดกระทรวงธรรมการ) ในตำแหน่งอาจารย์ ระยะเวลา 2 ปี ตั้งแต่ 10 มกราคม พ.ศ. 2470 ถึง 7 พฤษภาคม พ.ศ. 2472 โดยมีหน้าที่ความรับผิดชอบในด้านการสอน และเป็นผู้กำกับคณะตีรณสาร (ปัจจุบันเรียกคณะพญาไท)

หลังจากนั้นได้รับราชการที่กระทรวงธรรมการ ตำแหน่งเลขานุการกระทรวง ระยะเวลา 4 ปี ตั้งแต่ 6 พฤษภาคม พ.ศ. 2472 ถึง 11 พฤษภาคม พ.ศ. 2476 โดยมีหน้าที่ความรับผิดชอบช่วยงานของเสนาบดี เช่น งานการประชุมผู้บริหารระดับสูงของกระทรวง งานประชาสัมพันธ์ งานติดต่อ ฯลฯ

รับราชการที่กระทรวงธรรมการ ตำแหน่งผู้ทำการแทนหัวหน้ากองสารบรรณ กรมปลัดกระทรวงระยะเวลา 1 ปี ตั้งแต่ 12 กรกฎาคม พ.ศ. 2476 ถึง 10 เมษายน พ.ศ. 2477

รับราชการที่กระทรวงธรรมการและกระทรวงศึกษาธิการ ตำแหน่งปลัดกระทรวงระยะเวลา 10 ปี ตั้งแต่ 19 เมษายน พ.ศ. 2477 ถึง 2 กันยายน พ.ศ. 2486 และ 10 สิงหาคม พ.ศ. 2487 ถึง 31 สิงหาคม พ.ศ. 2488

รับราชการที่กระทรวงอุตสาหกรรม ตำแหน่งปลัดกระทรวงระยะเวลา 1 ปี ตั้งแต่ 3 กันยายน พ.ศ. 2488 ถึง 10 มีนาคม พ.ศ. 2489

งานด้านการเมือง[แก้]

พระตีรณสารวิศวกรรม ดำรงตำแหน่ง รัฐมนตรี ในพ.ศ. 2488 ในคณะรัฐมนตรี คณะที่ 12 สมัยทวี บุณยเกตุเป็นนายกรัฐมนตรี[8] และรัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ ระหว่างปี พ.ศ. 2488 - พ.ศ. 2489 ใน คณะรัฐมนตรี คณะที่ 13[9] สมัยหม่อมราชวงศ์เสนีย์ ปราโมชเป็นนายกรัฐมนตรี และ คณะรัฐมนตรี คณะที่ 14 สมัยพันตรี ควง อภัยวงศ์เป็นนายกรัฐมนตรี[10]

พระตีรณสารวิศวกรรม ยังดำรงตำแหน่งสมาชิกวุฒิสภา ชุดที่ 2 และ 3 ระหว่างปี พ.ศ. 2490 ถึง พ.ศ. 2515

ตำแหน่งพิเศษ[แก้]

ครอบครัว[แก้]

ด้านครอบครัว พระตีรณสารวิศวกรรม ได้สมรสกับ นางสาวประไพ วัชราภัย (ต่อมาคือ คุณหญิงตีรณสารวิศวกรรม) ธิดาพระยาพิจารณาปฤชามาตย์ (สุหร่าย วัชราภัย) องคมนตรี เมื่อ พ.ศ. 2467 มีบุตรธิดารวม 6 คน ดังนี้[12]

  • นายกระมล ตีรณสาร สมรสกับ นางเฉลิมสุข (ภัทรนาวิก)
  • นายชุมพล ตีรณสาร (ถึงแก่กรรม) สมรสกับ นางจิตราภา (อากาศฤกษ์)
  • นายอรรถพล ตีรณสาร (ถึงแก่กรรม) สมรสกับ นางสมสิริ (กระแสสินธุ์)
  • นายกุศล ตีรณสาร สมรสกับ นางโยโกะ (คาตาคีรี)
  • รศ.นิรมล (ตีรณสาร) สมรสกับ ดร.เผด็จ สวัสดิบุตร
  • นางอุบล (ตีรณสาร) สมรสกับ นายสุธรรม เอกะหิตานนท์

เครื่องราชอิสริยาภรณ์[แก้]

อ้างอิง[แก้]

  1. "แนะนำกระทรวง - กระทรวงศึกษาธิการ". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2015-02-09. สืบค้นเมื่อ 2013-12-08.
  2. ทำเนียบนายกสภามหาวิทยาลัย - สภาจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
  3. "ทำเนียบนายกสภามหาวิทยาลัย, อธิการบดี - สภามหาวิทยาลัย มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์" (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2016-03-05. สืบค้นเมื่อ 2013-12-08.
  4. "อุปนายก - อุปนายิกา ผู้อำนวยการสภากาชาดสยาม - สภากาชาดไทย". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2012-07-01. สืบค้นเมื่อ 2013-12-08.
  5. "วุฒิสภา ชุดที่ ๒ (สมาชิกวุฒิสภา พ.ศ. ๒๔๘๙)" (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2016-03-05. สืบค้นเมื่อ 2013-12-08.
  6. "วุฒิสภา ชุดที่ ๓ (สมาชิกวุฒิสภา พ.ศ. ๒๕๑๑)" (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2016-03-05. สืบค้นเมื่อ 2013-12-08.
  7. มหาวิทยาลัยและคำขวัญ - หอประวัติจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
  8. พระบรมราชโองการ ประกาศ ตั้งและแต่งตั้งรัฐมนตรี (จำนวน ๒๙ ราย)
  9. พระบรมราชโองการ ประกาศ ตั้งและแต่งตั้งรัฐมนตรี (จำนวน ๒๒ ราย)
  10. พระบรมราชโองการ ประกาศ ตั้งและแต่งตั้งรัฐมนตรี (จำนวน ๒๑ ราย)
  11. "ทำเนียบนายกสมาคมนักเรียนเก่าปทุมคงคา". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2014-02-27. สืบค้นเมื่อ 2013-12-08.
  12. ทำเนียบสายสกุล ณ สงขลา สายเจ้าพระยาวิเชียรคีรี (เม่น) - ชมรมสายสกุล ณ สงขลา
  13. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ เก็บถาวร 2022-12-03 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๘๑ ตอนที่ ๑๑๘ ง ฉบับพิเศษ หน้า ๑๔, ๑๗ ธันวาคม ๒๕๐๗
  14. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ เก็บถาวร 2022-09-28 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๗๖ ตอนที่ ๑๑๕ ง ฉบับพิเศษ หน้า ๔๐, ๑๖ ธันวาคม ๒๕๐๒
  15. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ เก็บถาวร 2022-06-15 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๘๑ ตอนที่ ๔๒ ง ฉบับพิเศษ หน้า ๖, ๗ พฤษภาคม ๒๕๐๗
  16. ราชกิจจานุเบกษา, บัญชีรายนาม ผู้ที่ได้รับพระราชทานเหรียญพิทักษ์รัฐธรรมนูญ เก็บถาวร 2022-09-29 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๕๓ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๔๑๙, ๑๗ พฤษภาคม ๒๔๗๙
  17. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเหรียญจักรมาลาและเหรียญจักรพรรดิมาลา เก็บถาวร 2022-05-14 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๖๑ ตอนที่ ๖๐ ง หน้า ๑๘๙๒, ๒๖ กันยายน ๒๔๘๗
  18. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความกระทรวงศึกษาธิการ เรื่อง พระราชทานเหรียญลูกเสือสดุดี เก็บถาวร 2022-06-15 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๘๕ ตอนที่ ๖๓ ง ฉบับพิเศษ หน้า ๑๓, ๑๒ กรกฎาคม ๒๕๑๑
  19. ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ เก็บถาวร 2022-06-15 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๓๗ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๔๗๒๑, ๒๒ มีนาคม ๒๔๗๓
ก่อนหน้า พระตีรณสารวิศวกรรม (ตรี ตีรณสาร) ถัดไป
ทวี บุณยเกตุ
รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ
(17 กันยายน 2488 – 31 มกราคม 2489
31 มกราคม – 24 มีนาคม 2489)
ศาสตราจารย์ ดร.เดือน บุนนาค