ประเสริฐ โศภน

ศาสตราจารย์เกียรติคุณ ดร.ประเสริฐ โศภน ม.ป.ช., ม.ว.ม., จ.ภ.
เกิด	8 ธันวาคม พ.ศ. 2486 อำเภอเมืองสกลนคร จังหวัดสกลนคร
สัญชาติ	ไทย
มีชื่อเสียงจาก	นักวิทยาศาสตร์ดีเด่นของไทย

ศาสตราจารย์เกียรติคุณ ประเสริฐ โศภน (เกิด 8 ธันวาคม พ.ศ. 2486) เกิดที่ตำบลธาตุเชิงชุม อำเภอเมือง จังหวัดสกลนคร เป็นบุตรคนที่ 6 ในจำนวน 10 คน ของ นายสุนทร และนางสว่างจิต โศภน เป็นนักวิทยาศาสตร์ชาวไทย ที่มีผลงานดีเด่นในสาขากายวิภาคศาสตร์และเซลล์ชีววิทยา เจ้าของรางวัลนักวิทยาศาสตร์ดีเด่น สาขาเซลล์ชีววิทยา ของมูลนิธิส่งเสริมวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ในพระบรมราชูปถัมภ์ ประจำปี พ.ศ. 2538 สมรสกับนางกรรณิการ์ (กุลพงษ์) โศภน มีบุตร 2 คน คือ น.ส. ขวัญหล้า โศภน และ นายสินธุ โศภน

ประวัติ

การศึกษา

• สำเร็จการศึกษา ระดับประถมศึกษา จากโรงเรียนศรีโกสุมวิทยา อำเภอโกสุมพิสัย จังหวัดมหาสารคาม
• ระดับมัธยมศึกษาตอนต้น จากโรงเรียนอุดรพิทยานุกูล จังหวัดอุดรธานี และโรงเรียนปทุมคงคา กรุงเทพมหานคร
• ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย จากโรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา กรุงเทพมหานคร
• เข้าศึกษาต่อ ในคณะวิทยาศาสตร์การแพทย์ มหาวิทยาลัยแพทยศาสตร์ (คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล ในปัจจุบัน) สาขาเตรียมแพทย์ศิริราช
• ได้รับทุนการศึกษา ภายใต้แผนการโคลัมโบ จากรัฐบาลประเทศออสเตรเลีย เพื่อไปศึกษาต่อ ณ มหาวิทยาลัยแห่งรัฐออสเตรเลียตะวันตก จนได้รับปริญญาตรี ด้านชีววิทยา และกายวิภาคศาสตร์ เมื่อปี พ.ศ. 2509
• ได้รับทุน มูลนิธิร็อกกี้เฟลเลอร์ ไปศึกษาต่อ ณ มหาวิทยาลัยวิสคอนซิน ประเทศสหรัฐอเมริกา จนจบปริญญาเอก สาขาเซลล์ชีววิทยา และกายวิภาคศาสตร์ เมื่อปี พ.ศ. 2513

ประวัติการทำงาน

• พ.ศ. 2520-ปัจจุบัน - อาจารย์ประจำภาควิชากายวิภาคศาสตร์ คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
• พ.ศ. 2534 - ได้รับแต่งตั้งให้ดำรงตำแหน่งศาสตราจารย์

ตำแหน่งบริหาร

• พ.ศ. 2520-2530 - หัวหน้าภาควิชากายวิภาคศาสตร์ คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
• พ.ศ. 2535-2538 - รองคณบดีฝ่ายการศึกษา คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
• พ.ศ. 2538-2540 - รองอธิการบดีฝ่ายวิชาการ มหาวิทยาลัยมหิดล
• พ.ศ. 2541-2543 - ประธานสภาวิชาการ มหาวิทยาลัยมหิดล
• พ.ศ. 2546-2547 - คณบดี คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล

เกียรติคุณและรางวัล

• พ.ศ. 2528 - รับพระราชทานรางวัลมหาวิทยาลัยมหิดล สาขาการวิจัย
• พ.ศ. 2538 - รางวัลนักวิทยาศาสตร์ดีเด่น สาขาเซลล์ชีววิทยา ของมูลนิธิส่งเสริมวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ในพระบรมราชูปถัมภ์
• พ.ศ. 2544 - ทุนเมธีวิจัยอาวุโส สกว. สาขากายวิภาคศาสตร์
• พ.ศ. 2545 - รางวัลอาจารย์ตัวอย่างสภาอาจารย์ คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
• พ.ศ. 2547 - รางวัลปาฐกถาสุด แสงวิเชียร จากคณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล
• พ.ศ. 2547 - ทุนเมธีวิจัยอาวุโส สกว. สาขากายวิภาคศาสตร์ ระยะที่ 2
• พ.ศ. 2558 -  รางวัลมหิดลทยากร

ผลงานด้านการวิจัย

• การศึกษาพยาธิชีววิทยา การสังเคราะห์ และวิเคราะห์คุณลักษณะ ของแอนติเจนและยีน ของพยาธิใบไม้ตับ Fasciola gigantica ที่มีศักยภาพในการพัฒนา วิธีตรวจสอบการติดเชื้อและวัคซีน
• การควบคุมกระบวนการสร้าง และการหลั่งเซลล์สืบพันธุ์ โดยประสาทฮอร์โมนในหอยเป๋าฮื้อ Haliotis asinina

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

• พ.ศ. 2540 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นสูงสุด มหาปรมาภรณ์ช้างเผือก (ม.ป.ช.)
• พ.ศ. 2535 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นสูงสุด มหาวชิรมงกุฎ (ม.ว.ม.)
• พ.ศ. 2555 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่สรรเสริญยิ่งดิเรกคุณาภรณ์ ชั้นที่ 4 จตุตถดิเรกคุณาภรณ์ (จ.ภ.)
• พ.ศ. 2555 – เหรียญดุษฎีมาลา เข็มศิลปวิทยา (ร.ด.ม.(ศ)) สาขาวิทยาศาสตร์
• พ.ศ. 2538 – เหรียญจักรพรรดิมาลา (ร.จ.พ.)

อ้างอิง

• รางวัลนักวิทยาศาสตร์ดีเด่นประจำปี 2538 : ศาสตราจารย์ ดร. ประเสริฐ โศภน. [กรุงเทพฯ] : มูลนิธิส่งเสริมวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ในพระบรมราชูปถัมภ์, 2538.