ปฏิทรรศน์อีกา

นกเรเวนสีดำ

ไม่ใช่สีดำ
ไม่ใช่อีกา

ปฏิทรรศน์อีกาแสดงถึง สอง ภาพที่เป็นหลักฐานว่าอีกาทุกตัวสีดำ

ปฏิทรรศน์อีกา (อังกฤษ: Raven paradox) หรือเคยเป็นที่รู้จักในชื่อ ปฏิทรรศน์ของเฮมเพล หรือ อีกาของเฮมเพล เป็นปฏิทรรศน์ที่ถูกเสนอโดย คาร์ล กุสตาฟ เฮมเพล นักปรัชญาวิทยาศาสตร์และตรรกศาสตร์ชาวเยอรมันในปี พ.ศ. 2483 ปฏิทรรศน์นี้ค่อนไปทางปรัชญาและมีข้อคิดเห็นที่แตกต่างกันในหมู่นักคิด

ปฏิทรรศน์

เฮมเพลได้บรรยายเกี่ยวกับปฏิทรรศน์ในสมมติฐานที่ว่า:

(1) อีกาทุกตัวมีสีดำ

ถ้าพิจารณาในเชิงตรรกะและการสลับตำแหน่ง ประโยคนี้จะมีค่าเท่ากับ

(2) ทุก ๆ อย่างที่ไม่ใช่สีดำก็ไม่ใช่อีกา

มันควรที่จะแน่ชัดแล้วว่าเมื่อ (2) เป็นจริง (1) ก็จะเป็นจริงด้วย และตรงข้ามกัน เมื่อ (2) เป็นเท็จ (เช่น ถ้าโลกที่เราอยู่อาศัยถูกคิดว่าไม่มีอะไรที่เป็นสีดำเลยแม้กระทั่งอีกา) (1) ก็ต้องเป็นเท็จด้วยเช่นเดียวกัน สองประโยคนี้จะสร้างความเท่ากันเชิงตรรกะ

(3) ไม่เลย อีกาของฉัน มีสีดำ

หลักฐานชิ้นนี้ช่วยสนับสนุนสมมติฐานที่ว่า อีกาทุกตัวมีสีดำ ความขัดแย้งของปฏิทรรศน์นี้จะเกิดขึ้นเมื่อเรานำกระบวนการนี้ไปใช้กับสภาวะใน (2) คน ๆ หนึ่งกำลังดูแอปเปิลเขียว เขาเห็นว่า:

(4) สิ่งสีเขียว ๆ นี้ (แน่นอนว่าไม่ใช่สีดำ) คือแอปเปิล (และแน่นอนว่าไม่ใช่อีกา)

โดยการให้เหตุผลเดียวกัน หลักฐานชี้นนี้สนับสนุน (2) ทุก ๆ อย่างที่ไม่ใช่สีดำก็ไม่ใช่อีกา

ดูเพิ่ม

• ทฤษฏีห่านสีดำ
• รายชื่อปฏิทรรศน์

บรรณานุกรม

• Chang, Hasok; Fisher, Grant (2011). "What the ravens really teach us: the intrinsic contextuality of evidence". ใน Dawid, Philip; Twining, William L.; Vasilaki, Mimi (บ.ก.). Evidence, Inference and Enquiry. Proceedings of the British Academy. Vol. 171. Oxford; New York: Oxford University Press. doi:10.5871/bacad/9780197264843.003.0013. ISBN 9780197264843. OCLC 709682874.
• Franceschi, Paul (2011-02-04). "The doomsday argument and Hempel's problem". paulfranceschi.com. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2020-05-19. สืบค้นเมื่อ 2020-04-27. English translation of a paper initially published in French as: Franceschi, Paul (March 1999). "Comment l'Urne de Carter et Leslie se déverse dans celle de Hempel". Canadian Journal of Philosophy. 29 (1): 139–156. doi:10.1080/00455091.1999.10717508. JSTOR 40232048.
• Hempel, Carl G. (December 1943). "A purely syntactical definition of confirmation" (PDF). Journal of Symbolic Logic. 8 (4): 122–143. doi:10.2307/2271053. JSTOR 2271053.
• Hempel, Carl G. (1966). "Studies in the logic of confirmation". ใน Foster, Marguerite H.; Martin, Michael (บ.ก.). Probability, Confirmation, and Simplicity: Readings in the Philosophy of Inductive Logic. New York: Odyssey Press. pp. 145–183. OCLC 284885.
• Whiteley, C. H. (April 1945). "Hempel's paradoxes of confirmation". Mind. 54 (214): 156–158. doi:10.1093/mind/liv.214.156. JSTOR 2250951.