นายกรัฐมนตรีสวีเดน

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
นายกรัฐมนตรีราชอาณาจักรสวีเดน
Sveriges statsminister
ธงชาติสวีเดน
ผู้ดำรงตำแหน่งคนปัจจุบัน
อุล์ฟ คริสเตอช็อน

ตั้งแต่ 18 ตุลาคม พ.ศ. 2565
การเรียกขานเอ็กเซิลเลนซี
ใช้ในสวีเดนจนกระทั่งคริสต์ทศวรรษ 1970 ที่ล้มเลิกไป แต่ในทางการทูตยังคงใช้สำหรับการเขียนเอกสารมาจนถึงปัจจุบัน[1]
สมาชิกของรัฐบาลสวีเดน
คณะมนตรียุโรป
รายงานต่อรัฐสภาสวีเดน
จวนบ้านซอเกสกา
ที่ว่าการรูเซินบอด สต็อกโฮล์ม
 สวีเดน
ผู้เสนอชื่อโฆษกประจำรัฐสภาสวีเดน
ภายหลังการหารือร่วมกับผู้นำพรรคการเมืองในรัฐสภา
ผู้แต่งตั้งโฆษกประจำรัฐสภาสวีเดน
ภายหลังการลงมติของรัฐสภาสวีเดน
วาระ4 ปี; ไม่จำกัดวาระ
ดำรงตำแหน่งตราบเท่าที่เสียงส่วนมากในรัฐสภาให้การสนับสนุน
ตราสารจัดตั้งกฎหมายปกครองสวีเดน พ.ศ. 2517
ผู้ประเดิมตำแหน่งหลุยส์ ยาราร์ด เดอ ยาร์
สถาปนา20 มีนาคม พ.ศ. 2419
รองรองนายกรัฐมนตรีสวีเดน
เงินตอบแทน1,872,000 โครนาต่อปี[2]
204,411 ยูโร, 279,653 ดอลลาร์ หรือ 163,123 ปอนด์
(1 กรกฎาคม พ.ศ. 2557– 30 มิถุนายน พ.ศ. 2558)
เว็บไซต์www.sweden.gov.se

นายกรัฐมนตรีสวีเดน (สวีเดน: statsminister หรือแปลตรงตัวว่า รัฐมนตรีแห่งรัฐ) คือผู้นำฝ่ายบริหาร (รัฐบาล) แห่งราชอาณาจักรสวีเดน ซึ่งก่อนหน้าการสถาปนาตำแหน่งนี้ในปี พ.ศ. 2419 สวีเดนมีผู้นำฝ่ายบริหารดำรงตำแหน่งเดียวกับประมุขแห่งรัฐ คือพระมหากษัตริย์แห่งสวีเดน ผู้มีพระราชอำนาจในการบริหารแผ่นดินแต่เพียงผู้เดียว โดยมีนายกรัฐมนตรีคนแรกของประเทศก็คือ หลุยส์ ยาราร์ด เดอ ยาร์ ผู้วางรากฐานระบบรัฐสภาแบบสองสภาของสวีเดนในปี พ.ศ. 2409 ซึ่งมาแทนที่ระบบรัฐสภาเก่าที่มีชื่อว่า สภาฐานันดร (Riksens ständer)

ประวัติศาสตร์[แก้]

ก่อนปี พ.ศ. 2419 เมื่อมีการสถาปนาสำนักนายกรัฐมนตรีขึ้น สวีเดนไม่มีผู้นำรัฐบาลแยกเป็นเอกเทศจากตำแหน่งพระมหากษัตริย์ ซึ่งในประวัติศาสตร์ปรากฏว่าตำแหน่งองคมนตรีผู้มีอาวุโสสูงสุดในบรรดาองคมนตรีทั้งหมด (ในช่วงระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ ตำแหน่งดังกล่าวก็คืออัครมหาเสนาบดี; Lord High Chancellor) มีลักษณะคล้ายคลึงกับตำแหน่งผู้นำคณะรัฐบาลอยู่แล้ว โดยเฉพาะในช่วงยุคแห่งเสรีภาพ ตั้งแต่ พ.ศ. 2261 ถึง พ.ศ. 2315 ที่พระราชอำนาจของพระมหากษัตริย์ถูกลดทอนลงไปมาก ส่วนตำแหน่งประธานองคมนตรีสภาคือตำแหน่งทางการเมืองที่ทรงอำนาจมากที่สุดในขณะนั้น

หลังจากการประกาศใช้พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยกลไกของรัฐบาล พ.ศ. 2352 (Instrument of Government of 1809) ได้มีการจัดตั้งตำแหน่งขึ้นมาสองตำแหน่งคือ นายกรัฐมนตรีว่าการยุติธรรม (สวีเดน: justitiestatsminister) และ นายกรัฐมนตรีว่าการต่างประเทศ (สวีเดน: utrikesstatsminister) โดยที่ตำแหน่งทั้งสองมีอำนาจจำกัดอยู่แค่งานราชการตามกระทรวงที่ตนรับผิดชอบ จนกระทั่งปี พ.ศ. 2419 ตำแหน่งนายกรัฐมนตรีทั้งสองที่มีอยู่เดิมจึงถูกแปลงไปเป็นตำแหน่งรัฐมนตรีว่าการกระทรวงยุติธรรมและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ โดยที่การเรียกขานรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศยังคงใช้คำว่า เอ็กเซิลเลนซี (Excellency) ต่อไปโดยไม่มีการเปลี่ยนแปลง ซึ่งเป็นตำแหน่งเดียวในรัฐบาลสวีเดนที่ใช้คำเรียกขานเช่นนี้ร่วมกับตำแหน่งนายกรัฐมนตรี[3][4]

ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2460 เป็นต้นมา สวีเดนนำหลักการด้านรัฐสภามาบังคับใช้ ส่งผลให้พระราชอำนาจของพระมหากษัตริย์ในการแต่งตั้งนายกรัฐมนตรีและคณะที่ปรึกษาแห่งรัฐ (Councillors of State; ซึ่งเทียบเท่ากับตำแหน่งคณะรัฐมนตรี) ตามพระราชอัธยาศัยถูกยกเลิก และกลไกการแต่งตั้งนายกรัฐมนตรีจึงเปลี่ยนมาเป็นการลงคะแนนสนับสนุนโดยสมาชิกรัฐสภาแทน ทั้งนี้เมื่อเวลาล่วงเลยไป ตำแหน่งนายกรัฐมนตรีได้กลายมาเป็นตำแหน่งซึ่งใช้พระราชอำนาจแทนพระมหากษัตริย์ในทางพฤตินัย อย่างไรก็ตามคำที่ใช้เรียกรัฐบาลในช่วงเวลานี้ยังคงเป็นคำว่า Kungl. Maj:t ซึ่งเป็นคำย่อของ Kunglig Majestät แปลว่า พระเจ้าอยู่หัว ในภาษาสวีเดน

ต่อมาในปี พ.ศ. 2517 อำนาจของฝ่ายบริหารมีกลไกการบังคับใช้ผ่านสภาองคมนตรีหรือ คิงอินเคาน์ซิล (คล้ายคลึงกับกลไก ควีนอินเคาน์ซิล ของเครือจักรภพ) การปฏิรูปรัฐธรรมนูญในครั้งนี้ยังได้มีการบังคับใช้พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่ากลไกของรัฐบาลฉบับใหม่ ซึ่งได้มีการสถาปนาระบบรัฐสภาในทางนิตินัยและคณะรัฐมนตรีขึ้น โดยที่อำนาจอธิปไตยตามรัฐธรรมนูญไม่ได้บังคับใช้ผ่านพระมหากษัตริย์อีกต่อไป

รายนามนายกรัฐมนตรี[แก้]

ภาพ[แก้]

ดูเพิ่ม[แก้]

อ้างอิง[แก้]

  1. [1] เก็บถาวร 2013-01-17 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, Protocol and Liaison Service, United Nations.
  2. "Statsrådsarvoden och avgångsersättningar (Swedish)". Regeringen.se. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2015-05-25. สืบค้นเมื่อ 2015-11-06.
  3. Sveriges statskalender 1915, runeberg.org. Retrieved on June 12, 2013.(sv)
  4. Sveriges statskalender 1964, runeberg.org. Retrieved on June 12, 2013.(sv)
บรรณานุกรม

แหล่งข้อมูลอื่น[แก้]