ชัยพฤกษ์

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
(เปลี่ยนทางจาก ต้นชัยพฤกษ์)

ชัยพฤกษ์
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ แก้ไขการจำแนกนี้
โดเมน: ยูแคริโอตา
อาณาจักร: พืช
เคลด: พืชมีท่อลำเลียง
เคลด: พืชดอก
เคลด: พืชใบเลี้ยงคู่แท้
เคลด: โรสิด
อันดับ: ถั่ว
วงศ์: วงศ์ถั่ว
วงศ์ย่อย: วงศ์ย่อยราชพฤกษ์
สกุล: Cassia
L.
สปีชีส์: Cassia javanica
ชื่อทวินาม
Cassia javanica
L.
Subspecies
  • subsp. agnes (de Wit) K.Larsen
  • subsp. bartonii (F.M.Bailey) K.Larsen
  • subsp. javanica L.
  • subsp. microcalyx (H.S.Irwin & Barneby) K.Larsen
  • subsp. pubiflora (Merr.) K.Larsen
  • subsp. renigera (Wall. ex Benth.) K.Larsen
ชื่อพ้อง[1]
รายการ
    • Bactyrilobium javanica (L.) Hornem.
    • Cassia agnes (de Wit) Brenan
    • Cassia bacillus Gaertn.
    • Cassia bartonii F.M.Bailey
    • Cassia indochinensis (Gagnep.) V.Singh
    • Cassia javanica var. microcalyx H.S.Irwin & Barneby
    • Cassia javanica subsp. nodosa (Buch.-Ham. ex Roxb.) K.Larsen & S.S.Larsen
    • Cassia megalantha Decne.
    • Cassia nodosa Buch.-Ham. ex Roxb.
    • Cassia renigera Wall. ex Benth.
    • Cathartocarpus javanicus (L.) Pers.
    • Cathartocarpus nodosus (Buch.-Ham. ex Roxb.) Steud.
ใบและดอกของชัยพฤกษ์

ชัยพฤกษ์ (อังกฤษ: Java Cassia, Pink Shower, Apple Blossom Tree, Rainbow Shower Tree; ชื่อวิทยาศาสตร์: Cassia javanica) เป็นไม้ยืนต้นในวงศ์ถั่ว (Fabaceae) ดอกสีชมพูเข้ม เมื่อออกดอกไม่ทิ้งใบ ฝ้กเกลี้ยงใช้ทำยาได้ มีถิ่นกำเนิดในอินโดนีเซียและประเทศในแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้[2]

เทพปกรณัมและการใช้เชิงสัญลักษณ์[แก้]

ในเทพปกรณัมกรีก มีอยู่ว่า มีนางอัปสรนางหนึ่งชื่อ แดฟนี เป็นลูกสาวของเทพประจำแม่น้ำสายหนึ่งชื่อ พีนีอูส

วันหนึ่งแดฟนีออกไปเที่ยวเล่นริมป่าไม่ไกลจากแม่น้ำ เธอได้พบกับเทพอะพอลโลหรือสุริยเทพเข้าโดยบังเอิญ เทพอพอลโลหลงรักเธอโดยทันที และพยายามฝากรักด้วยคำที่นุ่มนวล แต่ความพยายามนั้นไร้ผล เมื่ออะพอลโลสืบเท้ายังไม่ทันเข้าใกล้ เธอก็วิ่งไม่คิดชีวิต เค้ายิ่งวิ่งตามเธอก็ยิ่งวิ่งหนี และวิ่งหน้าสู่แม่น้ำ โดยตระหนักว่าตัวเธอเองเริ่มอ่อนแรง และเขาที่เป็นคนแปลกหน้าใกล้ถึงตัวแล้ว พอดีถึงริมฝั่งน้ำจึงร้องขอให้พ่อของเธอช่วย สิ้นคำร้องขอ ร่างของเธอค่อยกลายเป็นต้นไม้โดยเท้าทั้งคู่เปลี่ยนเป็นราก แขนทั้งสองข้างและผมพลิ้วสยายกลายเป็นกิ่งก้านใบ เสื้อผ้าเปลี่ยนเป็นเปลือกห่อหุ้มลำต้นที่ยังสั่นไหวด้วยความกลัว แดฟนีได้กลายเป็นต้นชัยพฤกษ์ไปแล้วด้วยความช่วยเหลือของบิดา

อะพอลโลมาถึงก็ทราบทันทีว่าเธอได้จากไปแล้ว แต่ก็ไม่ได้ถือโทษโกรธเคืองเธอแต่อย่างใด จึงมีบัญชาให้ไม้ชัยพฤกษ์เป็นไม้ที่พึงใจส่วนพระองค์ และใคร ๆ สามารถเก็บช่อใบร้อยเป็นพวงสวมศีรษะเป็นเกียรติยศแก่กวีและนักดนตรีได้ตลอดไป[3]

ในการใช้เชิงสัญลักษณ์ ชัยพฤกษ์เป็นไม้มงคล ความหมายตามชื่อแปลว่าต้นไม้แห่งชัยชนะ ใบใช้ประดิษฐ์เป็นพวงมาลัยสวมศีรษะ เพื่อเป็นเกียรติยศยิ่งใหญ่แก่กวีและนักดนตรีในสมัยโบราณ สำหรับของไทย ช่อชัยพฤกษ์ประดับเป็นมงคลหลายที่ เช่น บนอินทรธนูข้าราชการ และประดับประกอบดาวบนอินทรธนูและหมวกของทหารและตำรวจทั้งหลาย และใช้เป็นต้นไม้ประจำมหาวิทยาลัยกรุงเทพ โรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย รังสิต และ โรงเรียนสุรศักดิ์มนตรี และเป็นต้นไม้ประจำจังหวัดชัยนาท[2]

อ้างอิง[แก้]

  1. "Cassia javanica L." Plants of the World Online. Board of Trustees of the Royal Botanic Gardens, Kew. สืบค้นเมื่อ 7 April 2021.
  2. 2.0 2.1 "ดอกชัยพฤกษ์". panmai.com. สืบค้นเมื่อ 22 August 2015.
  3. "เทพปกรณัมกรีก". เฟซบุก. 13 September 2014. สืบค้นเมื่อ 22 August 2015.

แหล่งข้อมูลอื่น[แก้]

ข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับ Cassia javanica ที่วิกิสปีชีส์