กิ้งก่าจระเข้

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
กิ้งก่าจระเข้
สถานะการอนุรักษ์
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร: Animalia
ไฟลัม: Chordata
ชั้น: Reptilia
อันดับ: Squamata
วงศ์: Shinisauridae
สกุล: Shinisaurus
Ahl, 1930
สปีชีส์: S.  crocodilurus
ชื่อทวินาม
Shinisaurus crocodilurus
Ahl, 1930

กิ้งก่าจระเข้[2] (อังกฤษ: Chinese crocodile lizard; จีน: 中国鳄蜥; พินอิน: zhōngguó è xī) เป็นสัตว์เลื้อยคลานจำพวกกิ้งก่าชนิดหนึ่ง มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Shinisaurus crocodilurus จัดเป็นเพียงชนิดเดียวเท่านั้นที่อยู่ในวงศ์ Shinisauridae และสกุล Shinisaurus [3](บางข้อมูลจัดให้อยู่ในวงศ์ Xenosauridae ที่พบในเม็กซิโกและกัวเตมาลา)[4]

ลักษณะ[แก้]

เป็นกิ้งก่าที่มีรูปร่างลักษณะรวมถึงเกล็ดคล้ายคลึงกับจระเข้ มีเกล็ดเป็นตุ่มนูนไปจนถึงหาง ตัวผู้ตามบริเวณข้างลำตัวและใต้ท้องจะมีสีแดงปรากฏขึ้นมากกว่าตัวเมีย ในขณะที่ตัวเมียจะมีสีขึ้นประปราย มีความยาวเต็มที่จรดปลายหาง 40–46 เซนติเมตร

จะพบได้เฉพาะในป่าดิบที่มีอุณหภูมิต่ำ ตั้งแต่ −2 องศาเซลเซียส จนถึง 35 องศาเซลเซียส ในช่วงฤดูร้อน เฉพาะเขตปกครองตนเองกว่างซีจ้วง, หูหนาน, กุ้ยโจว ในประเทศจีน และทางตอนเหนือของเวียดนามเท่านั้น โดยอาศัยในแหล่งน้ำในป่า โดยปรกติจะอยู่นิ่ง ๆ ในน้ำ แต่ก็สามารถปีนขึ้นมาอาบแดดได้บนต้นไม้ที่มีความสูงประมาณ 1 เมตร กินอาหารจำพวก ปลา, ลูกอ๊อด, หนอน และตัวอ่อนของแมลงปอ รวมถึงสัตว์บก เช่น หนูขนาดเล็กได้ ออกหากินในเวลากลางวัน[4]

แบ่งออกได้เป็น 2 ชนิดย่อย: [5]

  • Shinisaurus crocodilurus crocodilurus Ahl, 1930 (จีนตอนใต้)
  • Shinisaurus crocodilurus vietnamensis Schingen et al., 2016 (เวียดนามเหนือ)

เป็นสัตว์ที่ถือเป็นสัตว์เฉพาะถิ่น สามารถที่จะผสมพันธุ์ได้ตลอดทั้งปี แต่โดยทั่วไปแล้วมักจะเป็นช่วงฤดูหนาวจนถึงต้นฤดูฝนของอีกปี โดยตัวผู้หลายตัวจะต่อสู้กันเพื่อแย่งชิงตัวเมีย ตั้งท้องนานถึง 8–12 เดือน ออกลูกเป็นตัวครั้งละ 5–20 ตัว

ในปี พ.ศ. 2560 กิ้งก่าจรเข้ถูกย้ายไปยังบัญชีหมายเลข 1 (Appendix I) ของอนุสัญญาว่าด้วยการค้าระหว่างประเทศซึ่งชนิดสัตว์ป่าและพืชป่าที่ใกล้สูญพันธุ์ (CITES) จากความเสี่ยงของการสูญพันธุ์ที่เพิ่มขึ้นจากการคุกคามอย่างต่อเนื่องของการรุกล้ำถิ่นที่อยู่และการค้า[6]

อ้างอิง[แก้]

  1. Nguyen, QT; Hamilton, P; Ziegler, T. "Shinisaurus crocodilurus". IUCN Redlist. สืบค้นเมื่อ 12 มิถุนายน 2014.
  2. "ชวนรู้จัก 'กิ้งก่าจระเข้' สัตว์คุ้มครองใกล้สูญพันธุ์ของจีน". Xinhua Thai Service. 23 พฤษภาคม 2021.
  3. Beolens, Bo; Watkins, Michael; Grayson, Michael (2011). The Eponym Dictionary of Reptiles. JHU Press. p. 242. ISBN 978-1-4214-0135-5. Shu-szi Sin led an expedition to southern China. His name was [pronounced] as “Shin” by the other expedition participants, who were all German.
  4. 4.0 4.1 วีรยุทธ์ เลาหะจินดา. วิทยาสัตว์เลื้อยคลานและสัตว์สะเทินน้ำสะเทินบก. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์, 2552. 458 หน้า. หน้า 395. ISBN 978-616-556-016-0.
  5. Schingen; Le; Ngo; Pham; Ha; Nguyen; Ziegler (2016). "Is there more than one Crocodile Lizard? An Integrative Taxonomic Approach Reveals Vietnamese and Chinese Shinisaurus crocodilurus Represent Separate Conservation and Taxonomic Units". Zool. Garten N.F. 85 (5): 240–260. doi:10.1016/j.zoolgart.2016.06.001.
  6. "CoP17 Prop. 33: Transfer Shinisaurus crocodilurus Ahl, 1930 from Appendix II to Appendix I" (PDF). 5 February 2016. เก็บ (PDF)จากแหล่งเดิมเมื่อ 2020-02-16.

แหล่งข้อมูลอื่น[แก้]

ข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับ Shinisaurus crocodilurus ที่วิกิสปีชีส์