การแบ่งชนิดและสัณฐานของดาราจักร

การแบ่งชนิดและสัณฐานของดาราจักร เป็นระบบที่นักดาราศาสตร์ใช้ในการจัดหมวดหมู่ดาราจักรต่างๆ เข้าด้วยกันตามลักษณะปรากฏของดาราจักรเหล่านั้น ซึ่งมีอยู่หลายระบบที่จัดแบ่งหมวดหมู่ของดาราจักรด้วยสัณฐานของมัน วิธีที่ได้รับความนิยมมากที่สุดคือ ลำดับฮับเบิล ซึ่งคิดค้นขึ้นโดย เอ็ดวิน ฮับเบิล ต่อมาได้รับการพัฒนาปรับปรุงโดย เจอราร์ด เดอ วอกุลัวร์ส และ อัลเลน แซนเดจ

ลำดับฮับเบิล[แก้]

ลำดับฮับเบิล เป็นรูปแบบการจัดหมวดหมู่ของดาราจักรโดยลักษณะของสัณฐานที่ปรากฏ คิดค้นขึ้นโดยเอ็ดวิน ฮับเบิล ในปี ค.ศ. 1936^[1] มีชื่อเรียกกันอย่างเล่นๆ ว่า "ส้อมจัดประเภทของฮับเบิล" เพราะรูปร่างของแผนภาพดั้งเดิมที่ใช้ช่วยในการพิจารณาประเภทของดาราจักรนั่นเอง วิธีของฮับเบิลจะแบ่งดาราจักรออกเป็น 3 กลุ่มใหญ่ๆ ตามลักษณะปรากฏของมัน (แต่เดิมก็คือตามภาพถ่าย) ดังนี้

ดาราจักรชนิดรี เป็นดาราจักรที่ค่อนข้างราบเรียบ มีการกระจายแสงอย่างสม่ำเสมอ และมีรูปทรงค่อนข้างรี ใช้รหัสประเภทว่า E ตามด้วยตัวเลข n ซึ่งแสดงถึงความป้านของรูปไข่ที่ปรากฏบนฟ้า
ดาราจักรชนิดก้นหอย เป็นดาราจักรที่เป็นจานแบนๆ และมีดวงดาวเรียงตัวเป็นรูปร่างคล้ายโครงสร้างแบบก้นหอยหรือแบบกังหัน โดยมากมักเป็นแขนกังหันสองข้าง ตรงกลางเป็นกลุ่มดวงดาวหนาแน่นเรียกว่า ดุมดาราจักร ซึ่งมักมีลักษณะคล้ายดาราจักรชนิดรี ใช้รหัสประเภทว่า S โดยส่วนใหญ่ราวครึ่งหนึ่งของดาราจักรชนิดนี้มักจะมีโครงสร้างคล้ายคานตรงกลางที่ยื่นออกมาจากดุมดาราจักร ดาราจักรชนิดก้นหอยมีคานใช้รหัสประเภทว่า SB
ดาราจักรชนิดลูกสะบ้า (ใช้รหัสว่า S0) มีดุมสว่างอยู่ตรงกลางและล้อมรอบด้วยโครงสร้างคล้ายแผ่นจานเช่นเดียวกัน แต่ที่แตกต่างจากดาราจักรชนิดก้นหอยคือ แผ่นจานของมันไม่มีโครงสร้างแขนกังหันที่มองเห็นด้วยตาเปล่า และไม่มีความสามารถในการก่อตัวดาวฤกษ์ใหม่อย่างมีนัยสำคัญอีกแล้ว