ผลต่างระหว่างรุ่นของ "การคุมกำเนิด"

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
Pilarbini (คุย | ส่วนร่วม)
→‎วิธีคุมกำเนิด: ฮอร์โมนเดียว
ป้ายระบุ: เครื่องมือแก้ไขต้นฉบับปี 2560
Pilarbini (คุย | ส่วนร่วม)
อัพเดทรูปแบบโดยแปลจากอังกฤษ
บรรทัด 65: บรรทัด 65:
คนที่มีปัญหาด้านสุขภาพอาจต้องปรึกษาแพทย์เพื่อเลือกวิธีคุมกำเนิดที่เหมาะสม<ref name=WHO2009_10 /> ส่วนสำหรับผู้หญิงที่ร่างกายแข็งแรง การคุมกำเนิดหลายวิธีสามารถใช้ได้โดยไม่ต้องพบแพทย์เพื่อตรวจร่างกาย รวมถึง ยาคุมกำเนิดแบบกิน แบบฉีด หรือแบบฝัง และถุงยางอนามัย<ref>{{cite book|last=Department of Reproductive Health and Research, Family and Community|title=Selected practice recommendations for contraceptive use.|year=2004|publisher=World Health Organization|location=Geneva|isbn=9241562846|page=Chapter 31|url=http://whqlibdoc.who.int/publications/2004/9241562846.pdf|edition=2nd|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130718091826/http://whqlibdoc.who.int/publications/2004/9241562846.pdf|archivedate=July 18, 2013|df=mdy-all}}</ref> งานวิจัยพบว่าการตรวจภายใน การตรวจเต้านม หรือการตรวจเลือดก่อนเริ่มรับประทานยาคุมกำเนิดไม่ส่งผลกระทบใด ๆ<ref>{{cite journal|last=Tepper|first=NK|author2=Curtis, KM |author3=Steenland, MW |author4= Marchbanks, PA |title=Physical examination prior to initiating hormonal contraception: a systematic review.|journal=Contraception|date=May 2013|volume=87|issue=5|pages=650–4|pmid=23121820|doi=10.1016/j.contraception.2012.08.010}}</ref><ref name=WHO_FP2011p10 /> ในพ.ศ. 2552 องค์การอนามัยโลกเผนแพร่รายชื่อเกณฑ์สุขภาพสำหรับวิธีคุมกำเนิดแต่ละชนิด<ref name=WHO2009_10>{{cite book|last=Organization|first=World Health|title=Medical eligibility criteria for contraceptive use|year=2009|publisher=Reproductive Health and Research, World Health Organization|location=Geneva|isbn=9789241563888|pages=1–10|url=http://whqlibdoc.who.int/publications/2010/9789241563888_eng.pdf|edition=4th|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120709230021/http://whqlibdoc.who.int/publications/2010/9789241563888_eng.pdf|archivedate=July 9, 2012|df=mdy-all}}</ref>
คนที่มีปัญหาด้านสุขภาพอาจต้องปรึกษาแพทย์เพื่อเลือกวิธีคุมกำเนิดที่เหมาะสม<ref name=WHO2009_10 /> ส่วนสำหรับผู้หญิงที่ร่างกายแข็งแรง การคุมกำเนิดหลายวิธีสามารถใช้ได้โดยไม่ต้องพบแพทย์เพื่อตรวจร่างกาย รวมถึง ยาคุมกำเนิดแบบกิน แบบฉีด หรือแบบฝัง และถุงยางอนามัย<ref>{{cite book|last=Department of Reproductive Health and Research, Family and Community|title=Selected practice recommendations for contraceptive use.|year=2004|publisher=World Health Organization|location=Geneva|isbn=9241562846|page=Chapter 31|url=http://whqlibdoc.who.int/publications/2004/9241562846.pdf|edition=2nd|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130718091826/http://whqlibdoc.who.int/publications/2004/9241562846.pdf|archivedate=July 18, 2013|df=mdy-all}}</ref> งานวิจัยพบว่าการตรวจภายใน การตรวจเต้านม หรือการตรวจเลือดก่อนเริ่มรับประทานยาคุมกำเนิดไม่ส่งผลกระทบใด ๆ<ref>{{cite journal|last=Tepper|first=NK|author2=Curtis, KM |author3=Steenland, MW |author4= Marchbanks, PA |title=Physical examination prior to initiating hormonal contraception: a systematic review.|journal=Contraception|date=May 2013|volume=87|issue=5|pages=650–4|pmid=23121820|doi=10.1016/j.contraception.2012.08.010}}</ref><ref name=WHO_FP2011p10 /> ในพ.ศ. 2552 องค์การอนามัยโลกเผนแพร่รายชื่อเกณฑ์สุขภาพสำหรับวิธีคุมกำเนิดแต่ละชนิด<ref name=WHO2009_10>{{cite book|last=Organization|first=World Health|title=Medical eligibility criteria for contraceptive use|year=2009|publisher=Reproductive Health and Research, World Health Organization|location=Geneva|isbn=9789241563888|pages=1–10|url=http://whqlibdoc.who.int/publications/2010/9789241563888_eng.pdf|edition=4th|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120709230021/http://whqlibdoc.who.int/publications/2010/9789241563888_eng.pdf|archivedate=July 9, 2012|df=mdy-all}}</ref>


=== โดยใช้ฮอร์โมน ===
== การคุมกำเนิดแบบถาวร ==
วิธีการคุมกำเนิดแบบถาวร เป็นการคุมกำเนิดเพื่อหยุดการมีลูกอย่างถาวร เหมาะสำหรับผู้ที่มีลูกเพียงพอต่อความต้องการหรือสภาพร่างกายไม่พร้อมต่อการมีลูก เช่น คนที่ป่วยเป็นโรคร้ายแรงบางชนิด ทั้งนี้ต้องให้แพทย์ผู้เชี่ยวชาญทำให้ แบ่งได้เป็น การทำหมันชายและการทำหมันหญิง


การคุมกำเนิดโดยใช้ฮอร์โมนมีหลายแบบ เช่น [[ยาเม็ดคุมกำเนิด|ยาเม็ด]] [[ยาฝังคุมกำเนิด|ยาฝังใต้ผิวหนัง]] [[ยาฉีดคุมกำเนิด|ยาฉีด]] [[ยาแปะคุมกำเนิด|ยาแปะ]] [[ห่วงอนามัยคุมกำเนิด|ห่วงอนามัย]] และ[[วงแหวนช่องคลอด]] วิธีเหล่านี้ล้วนใช้ได้กับผู้หญิงเท่านั้น ส่วนสำหรับผู้ชายกำลังอยู่ในระยะทดสอบ<ref>{{cite news|last=Mackenzie|first=James|title=The male pill? Bring it on|url=https://www.theguardian.com/commentisfree/2013/dec/06/male-contraceptive-pill-bring-it-on|accessdate=May 20, 2014|newspaper=The Guardian|date=December 6, 2013|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140521031817/http://www.theguardian.com/commentisfree/2013/dec/06/male-contraceptive-pill-bring-it-on|archivedate=May 21, 2014|df=mdy-all}}</ref> ยาเม็ดคุมกำเนิดมีอยู่สองชนิด แบบฮอร์โมนรวม (ซึ่งมีทั้ง[[เอสโตรเจน]]และโปรเจสติน) และแบบที่มีแค่โปรเจสตินอย่างเดียว<ref name="Ammer 2009a">{{cite book|last=Ammer|first=Christine|year=2009|chapter=oral contraceptive|title=The encyclopedia of women's health|edition=6th|location=New York|publisher=Facts On File|isbn=978-0-8160-7407-5|pages=312–315|chapterurl=https://books.google.com/books?id=_MRDimrELCIC&pg=PA312&vq=oral+contraceptive}}</ref> ยาทั้งสองแบบไม่มีผลต่อทารกในครรภ์หากรับประทานขณะตั้งครรภ์<ref name=WHO_FP2011p10 /> ยาคุมกำเนิดทั้งสองแบบป้องกันการปฏิสนธิโดยยับยั้งการตกไข่และเพิ่มความข้นของมูกช่องคลอดเป็นหลัก<ref name="Nelson 2011">{{cite book|last1=Nelson|first1=Anita L.|last2=Cwiak|first2=Carrie|year=2011|chapter=Combined oral contraceptives (COCs)|editor1-last=Hatcher|editor1-first=Robert A.|editor2-last=Trussell|editor2-first=James|editor3-last=Nelson|editor3-first=Anita L.|editor4-last=Cates|editor4-first=Willard Jr.|editor5-last=Kowal|editor5-first=Deborah|editor6-last=Policar|editor6-first=Michael S. |title=Contraceptive technology|edition=20th revised|location=New York|publisher=Ardent Media|pages=249–341|isbn=978-1-59708-004-0|issn=0091-9721|oclc=781956734}} pp. 257–258:</ref><ref name=Williams2011>{{cite book|author1=Barbara L. Hoffman|title=Williams gynecology|date=2011|publisher=McGraw-Hill Medical|location=New York|isbn=0-07-171672-6|edition=2nd|chapter=5 Second-Tier Contraceptive Methods—Very Effective}}</ref> ประสิทธิผลของยาข้ึนอยู่กับการที่ผู้ใช้รับประทานยาอย่างตรงเวลา<ref name=WHO_FP2011p10 /> โดยยาอาจส่งผลต่อเยื่อบุโพรงมดลูกทำให้ตัวอ่อนฝังตัวยากขึ้น<ref name=Williams2011 />
== การทำหมันชาย ==
ไม่ใช่การตอนแต่อย่างใด แต่คือการทำให้ท่อน้ำเชื้ออสุจิทั้ง 2 ข้างตีบตัน โดยแพทย์จะผูก ตัด หนีบ หรือจี้ด้วยไฟฟ้า ทำให้ทางเดินอสุจิขาด อสุจิจึงไม่สามารถเดินทางผ่านเข้ามาในมดลูกได้ การทำหมันชายได้รับความนิยมเพิ่มขึ้นเนื่องจากมีข้อดีมากกว่าการทำหมันหญิง คือ
# เป็นวิธีที่ง่ายและรวดเร็วกว่า ทำเสร็จภายในเวลา 15 นาที
# ประสิทธิภาพในการป้องกันการตั้งครรภ์สูง
# พบอาการแทรกซ้อนน้อยมาก
# ค่าใช้จ่ายน้อย
# มีวิธีการทำหมันชายที่ง่ายยิ่งขึ้น ไม่ต้องเย็บแผล


<!--Combined -->
=== ข้อห้ามในการทำหมันชาย ===
ยาคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนรวมมีความสัมพันธ์กับความเสี่ยงของภาวะอุดตันของหลอดเลือดดำและหลอดเลือดแดงเล็กน้อย<ref name=Review2011 /> โดยเฉลี่ยภาวะหลอดเลือดดำอุดตันเพิ่มขึ้นจาก 2.8 เป็น 9.8 ต่อ 10,000 ปีผู้หญิง<ref>{{cite journal|last=Stegeman|first=BH|last2=de Bastos |first2=M |last3=Rosendaal |first3=FR |last4=van Hylckama Vlieg |first4=A |last5=Helmerhorst |first5=FM |last6=Stijnen |first6=T |last7=Dekkers |first7=OM|title=Different combined oral contraceptives and the risk of venous thrombosis: systematic review and network meta-analysis|journal=BMJ (Clinical research ed.)|date=Sep 12, 2013|volume=347|pages=f5298|pmid=24030561|doi=10.1136/bmj.f5298|pmc=3771677}}</ref> ซึ่งน้อยกว่าความสัมพันธ์กับการตั้งครรภ์<ref name=Review2011>{{cite journal|last=Brito|first=MB|last2=Nobre |first2=F |last3=Vieira |first3=CS|title=Hormonal contraception and cardiovascular system|journal=Arquivos brasileiros de cardiologia|date=April 2011|volume=96|issue=4|pages=e81–9|pmid=21359483|doi=10.1590/S0066-782X2011005000022|ref=harv}}</ref> เพราะเหตุนี้จึงไม่แนะนำให้ผู้หญิงอายุมากกว่า 35 ปีที่สูบบุหรี่รับประทานยาคุมกำเนิด<ref>{{cite journal|last1=Kurver|first1=Miranda J.|last2=van der Wijden|first2=Carla L.|last3=Burgers|first3=Jako|date=October 4, 2012|title=Samenvatting van de NHG-standaard ‘Anticonceptie’ [Summary of the Dutch College of General Practitioners' practice guideline 'Contraception']|journal=Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde|volume=156|issue=41|page=A5083|pmid=23062257|language=Dutch|url=http://www.ntvg.nl/publicatie/samenvatting-van-de-nhg-standaard-‘anticonceptie’}}</ref>
# เป็นโรคติดเชื้อหรือโรคผิวหนังบริเวณอวัยวะเพศ
# มีความผิดปกติบริเวณลูกอัณฑะ ไส้เลื่อน เป็นต้น
# แพ้ยาชาเฉพาะที่
# ผู้ที่ป่วยเป็นโรคเลือด โรคเบาหวาน โรคหัวใจ หรือความดันโลหิตสูงที่มีอาการรุนแรง


ยาอาจส่งผลกระทบต่อความต้องการทางเพศต่างกันในแต่ละคน โดยอาจเพิ่มหรือลด ทว่าส่วนใหญ่ไม่มีความเปลี่ยนแปลง<ref>{{cite journal|last=Burrows|first=LJ|author2=Basha, M |author3=Goldstein, AT |title=The effects of hormonal contraceptives on female sexuality: a review.|journal=The journal of sexual medicine|date=September 2012|volume=9|issue=9|pages=2213–23|pmid=22788250|doi=10.1111/j.1743-6109.2012.02848.x}}</ref> ยาคุมชนิดฮอร์โมนรวมลดความเสี่ยงของ[[มะเร็งรังไข่]]และ[[มะเร็งเยื่อบุมดลูก]]และไม่เพิ่มหรือลดความเสี่ยงของ[[มะเร็งเต้านม]]<ref name=Shulman2011 /><ref>{{cite journal|last=Havrilesky|first=LJ|last2=Moorman |first2=PG |last3=Lowery |first3=WJ |last4=Gierisch |first4=JM |last5=Coeytaux |first5=RR |last6=Urrutia |first6=RP |last7=Dinan |first7=M |last8=McBroom |first8=AJ |last9=Hasselblad |first9=V |last10=Sanders |first10=GD |last11=Myers |first11=ER|title=Oral Contraceptive Pills as Primary Prevention for Ovarian Cancer: A Systematic Review and Meta-analysis|journal=Obstetrics and gynecology|date=July 2013|volume=122|issue=1|pages=139–147|pmid=23743450|doi=10.1097/AOG.0b013e318291c235}}</ref> ยามักลดปริมาณประจำเดือนและลดอาการปวดประจำเดือน<ref name=WHO_FP2011p10>{{cite book|author=World Health Organization Department of Reproductive Health and Research|title=Family planning: A global handbook for providers: Evidence-based guidance developed through worldwide collaboration|year=2011|pages=1–10|publisher=WHO and Center for Communication Programs|location=Geneva, Switzerland|isbn=978-0-9788563-7-3|url=http://www.fphandbook.org/sites/default/files/hb_english_2012.pdf|edition=Rev. and Updated|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130921054335/http://www.fphandbook.org/sites/default/files/hb_english_2012.pdf|archivedate=September 21, 2013|df=mdy-all}}</ref> วงแหวนช่องคลอดปล่อยเอสโตรเจนในระดับต่ำกว่าจึงอาจลดโอกาสของการเจ็บเต้านม คลื่นไส้ และปวดหัว<ref name=Shulman2011>{{cite journal|last=Shulman|first=LP|title=The state of hormonal contraception today: benefits and risks of hormonal contraceptives: combined estrogen and progestin contraceptives.|journal=American Journal of Obstetrics and Gynecology|date=October 2011|volume=205|issue=4 Suppl|pages=S9-13|pmid=21961825|doi=10.1016/j.ajog.2011.06.057}}</ref>
=== การปฏิบัติตัวหลังทำหมันชาย ===
# ควรพักผ่อนอย่างน้อย 2 วันหลังทำหมัน
# ถ้าไม่มีอาการแทรกซ้อนอาจร่วมเพศได้ตามปกติหลังทำหมันชาย 1 สัปดาห์ แต่ต้องคุมกำเนิดวิธีอื่นๆ ด้วย เนื่องจากยังมีตัวอสุจิคั่งค้างอยู่อีกประมาณ 3 เดือน เมื่อได้ตรวจน้ำอสุจิแล้วไม่พบตัวอสุจิจึงจะเลิกคุมกำเนิดได้
# อาการผิดปกติที่ต้องรีบปรึกษาแพทย์ คือ มีเลือดออก มีอาการอักเสบ หรือมีก้อนบริเวณที่ทำหมัน


<!--Progestin -->
== การทำหมันหญิง ==
ยาคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนเดียว (โปรเจสติน), ยาคุมกำเนิดแบบฉีด, และห่วงอนามัยคุมกำเนิดไม่สัมพันธ์กับความเสี่ยงของภาวะอุดตันของหลอดเลือด และผู้หญิงที่มีภาวะหลอดเลือดดำอุดตันสามารถใช้ได้<ref name=Review2011 /><ref>{{cite journal|last=Mantha|first=S.|last2=Karp |first2=R. |last3=Raghavan |first3=V. |last4=Terrin |first4=N. |last5=Bauer |first5=K. A. |last6=Zwicker |first6=J. I.|title=Assessing the risk of venous thromboembolic events in women taking progestin-only contraception: a meta-analysis|journal=BMJ|date=August 7, 2012|volume=345|issue=aug07 2|pages=e4944–e4944|doi=10.1136/bmj.e4944|ref=harv|pmid=22872710|pmc=3413580}}</ref> ส่วนผู้มีประวัติหลอดเลือดแดงอุดตันควรใช้ยาคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนเดียวแบบใดก็ได้นอกจากแบบฉีด<ref name=Review2011 /> ยาเม็ดคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนเดียวอาจลดอาการประจำเดือน และหญิงที่กำลังให้นมลูกสามารถรับประทานยาคุมชนิดนี้ได้เนื่องจากไม่ส่งผลต่อการผลิตนม วิธีคุมกำเนิดแบบฮอร์โมนเดียวอาจส่งผลต่อประจำเดือน โดยผู้ใช้บางคนอาจไม่มีประจำเดือนเลย<ref name="pmid21961819">{{cite journal|last=Burke|first=AE|title=The state of hormonal contraception today: benefits and risks of hormonal contraceptives: progestin-only contraceptives.|journal=American Journal of Obstetrics and Gynecology|date=October 2011|volume=205|issue=4 Suppl|pages=S14-7|pmid=21961819|doi=10.1016/j.ajog.2011.04.033}}</ref> อัตราการล้มเหลวในปีแรกเมื่อใช้อย่างถูกต้องของโปรเจสตินแบบฉีดอยู่ที่ 0.2% และอยู่ที่ 6% ในการใช้แบบทั่วไป<ref name=Trus2011 />
การทำหมันหญิงเป็นการทำให้ท่อรังไข่ตีบ อุดตัน หรือขาดออกจากกัน โดยแพทย์จะผูก จี้ด้วยไฟฟ้าหรือการใช้วงแหวนรัด ทำให้ไข่เดินทางมาผสมกับอสุจิไม่ได้ ซึ่งการทำหมันหญิงสามารถทำได้ 2 ระยะ คือ หลังคลอดลูกใหม่ๆ เรียกว่า หมันเปียก และระยะเวลาปกติเรียกว่า หมันแห้ง ซึ่งการทำหมันเปียกและหมันแห้งได้ผลดีเหมือนกัน


<gallery class="center" align="center">
=== หมันเปียกหรือหมันสด ===
ไฟล์:Plaquettes de pilule.jpg|[[ยาเม็ดคุมกำเนิด]]สามแบบในหีบห่อตามแบบปฏิทิน
ทำในระยะหลังคลอด 24-48 ชั่วโมง จะเป็นระยะที่ทำผ่าตัดได้ง่ายเพราะหลังคลอดลูกใหม่ๆ มดลูกยังมีขนาดใหญ่และลอดตัวสูง แพทย์จะผ่าหน้าท้องบริเวณใต้สะดือและทำการผูกหรือตัดท่อนำไข่ทั้งสองข้าง ผู้ทำหมันต้องนอนพักในโรงพยาบาล 2-3 วันเท่ากับระยะเวลาพักฟื้นหลังคลอด
ไฟล์:Birth Control Pills.png|ยาเม็ดคุมกำเนิด
ไฟล์:BirthControlPatch.JPG|ยาแปะคุมกำเนิด
ไฟล์:NuvaRing in hand.jpg|alt=a vaginal ring|วงแหวนช่องคลอด [[NuvaRing]]
</gallery>


=== โดยใช้สิ่งกีดขวาง ===
=== หมันแห้ง ===
การทำหมันแห้งสามารถทำเมื่อใดก็ได้ มดลูกอยู่ในขนาดปกติ ซึ่งการทำหมันแห้งอาจทำได้หลายวิธี เช่น การผ่าตัดหน้าท้อง การเจาะท้องทำหมันโดยใช้กล้องส่อง ทำได้สะดวก รวดเร็ว หลังจากการทำเพียง 2-3 ชั่วโมงก็กลับบ้านได้ ไม่ต้องนอนพักในโรงพยาบาล


การคุมกำเนิดโดยใช้สิ่งกีดขวางป้องกันการตั้งครรภ์โดยหยุดไม่ให้[[ตัวอสุจิ]]เข้าไปยัง[[มดลูก]]<ref name=Neinstein2008 /> ถุงยางอนามัยชายและหญิง หมวกครอบปากมดลูก ฝาครอบปากมดลูก และฟองน้ำคุมกำเนิดร่วมกับสารฆ่าเชื้ออสุจิ ล้วนเป็นการใช้สิ่งกีดขวาง<ref name=Neinstein2008>{{cite book|last=Neinstein|first=Lawrence|title=Adolescent health care : a practical guide|year=2008|publisher=Lippincott Williams & Wilkins|location=Philadelphia|isbn=978-0-7817-9256-1|page=624|url=https://books.google.com/books?id=XIzo5uo3XIQC&pg=PA624|edition=5th|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160617091640/https://books.google.com/books?id=XIzo5uo3XIQC&pg=PA624|archivedate=June 17, 2016|df=mdy-all}}</ref>
=== อาการแทรกซ้อน ===
อาการแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้น เช่น การติดเชื้อ เกิดการอักเสบ เป็นหนองที่บริเวณแผลผ่าตัด ซึ่งไม่ได้เป็นอาการรุนแรงหรืออันตรายแต่อย่างใด เมื่อใช้ยาปฏิชีวนะรักษาเพียง 2-3 วันแผลก็จะหาย ทั้งนี้โดยทั่วไปแล้วอาการแทรกซ้อนมักเกิดขึ้นน้อยมาก


ถุงยางอนามัยเป็นวิธีคุมกำเนิดที่ได้รับความนิยมสูงสุดทั่วโลก<ref>{{cite book|last=Chaudhuri|title=Practice Of Fertility Control: A Comprehensive Manual|year=2007|publisher=Elsevier India|isbn=9788131211502|page=88|url=https://books.google.com/books?id=pzanxKlcU74C&pg=PA88|edition=7th|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160430204739/https://books.google.com/books?id=pzanxKlcU74C&pg=PA88|archivedate=April 30, 2016|df=mdy-all}}</ref> [[ถุงยางอนามัย]]ชายใช้สวมบน[[องคชาต]]ขณะแข็งตัวและป้องกัน[[น้ำอสุจิ]]ที่หลั่งออกมาไม่ให้เข้าไปในตัวของคู่นอน<ref name=Hamil2012 /> ถุงยางอนามัยสมัยใหม่ทำจากยางพารา ทว่าบางทีอาจทำจากวัสดุอื่น เช่น [[โพลียูรีเทน]] หรือลำไส้แกะ<ref name=Hamil2012>{{cite book|last=Hamilton|first=Richard|title=Pharmacology for nursing care|publisher=Elsevier/Saunders|location=St. Louis, Mo.|isbn=978-1-4377-3582-6|page=799|year=2012|url=https://books.google.com/books?id=_4SwO2dHcAIC&pg=PA799|edition=8th|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160603075248/https://books.google.com/books?id=_4SwO2dHcAIC&pg=PA799|archivedate=June 3, 2016|df=mdy-all}}</ref> ส่วนถุงยางอนามัยหญิงมักทำจากยางไนไตร ยางพารา หรือโพลียูรีเทน<ref>{{cite book|title=Facts for life|year=2010|publisher=United Nations Children's Fund|location=New York|isbn=9789280644661|page=141|url=https://books.google.com/books?id=GAFgWda-2NMC&pg=PA141|edition=4th|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160513045129/https://books.google.com/books?id=GAFgWda-2NMC&pg=PA141|archivedate=May 13, 2016|df=mdy-all}}</ref> ถุงยาอนามัยชายมีข้อดีคือราคาถูก ใช้ง่าย และไม่ค่อยมีผลข้างเคียง<ref>{{cite book|last=Pray|first=Walter Steven|title=Nonprescription product therapeutics|year=2005|publisher=Lippincott Williams & Wilkins|location=Philadelphia|isbn=978-0-7817-3498-1|page=414|url=https://books.google.com/books?id=XU1sMK1djVAC&pg=PA414|edition=2nd|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160430062155/https://books.google.com/books?id=XU1sMK1djVAC&pg=PA414|archivedate=April 30, 2016|df=mdy-all}}</ref> การทำให้วัยรุ่นเข้าถึงถุงยางอนามัยได้ง่ายไม่ส่งผลต่ออายุที่เริ่มมีกิจกรรมทางเพศหรือความถี่<ref>{{cite journal|title=Condom Use by Adolescents|journal=Pediatrics|date=October 28, 2013|volume=132|issue=5|pages=973–981|doi=10.1542/peds.2013-2821}}</ref> ในประเทศญี่ปุ่น ประมาณ 80% ของคู่รักใช้ถุงยางอนามัยเพื่อคุมกำเนิด ส่วนในประเทศเยอรมันตัวเลขอยู่ที่เพียง 25%<ref name=Ebe2010>{{cite book|last=Eberhard|first=Nieschlag|title=Andrology Male Reproductive Health and Dysfunction|year=2010|publisher=Springer-Verlag Berlin Heidelberg|location=[S.l.]|isbn=978-3-540-78355-8|page=563|url=https://books.google.com/books?id=mEgckDNkonUC&pg=PA563|edition=3rd|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160510175547/https://books.google.com/books?id=mEgckDNkonUC&pg=PA563|archivedate=May 10, 2016|df=mdy-all}}</ref> และอยู่ที่ 18% ในสหรัฐอเมริกา<ref>{{cite book|last=Barbieri|first=Jerome F.|title=Yen and Jaffe's reproductive endocrinology : physiology, pathophysiology, and clinical management|year=2009|publisher=Saunders/Elsevier|location=Philadelphia, PA|isbn=978-1-4160-4907-4|page=873|url=https://books.google.com/books?id=NudwnhxY8kYC&pg=PA873|edition=6th|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160518002841/https://books.google.com/books?id=NudwnhxY8kYC&pg=PA873|archivedate=May 18, 2016|df=mdy-all}}</ref>
=== การปฏิบัติตัวหลังทำหมัน ===
กรณีผ่าตัดทำหมันหลังคลอด การปฏิบัติตัวจะไม่แตกต่างไปจากคนไข้หลังคลอดทั่วไป คือ ควรระวังอย่าให้แผลถูกน้ำและอย่าทำงานหรือยกของหนักๆ ส่วนคนที่ทำหมันแห้งนั้นจะรู้สึกเป็นปกติในวันรุ่งขึ้นและส่วนใหญ่จะสามารถทำงานเบาๆ ได้ตามปกติ ยกเว้นคนที่ทำงานหนัก เช่น แบกหาม ยกของหนักๆ อาจต้องหยุดพักงานประมาณ 1-2 สัปดาห์ ทั้งนี้ต้องระวังอย่าให้แผลถูกน้ำประมาณ 7 วันหรือจนกว่าจะตัดไหมแล้ว


ถุงยางอนามัยชายและฝาครอบปากมดลูกร่วมกับสารฆ่าเชื่ออสุจิมีอัตราการล้มเหลวในปีแรกเมื่อใช้อย่างทั่วไปอยู่ที่ 18% และ 12% ตามลำดับ<ref name=Trus2011 /> ในการใช้แบบถูกต้อง ถุงยางอนามัยมีประสิทธิผลสูงกว่า โดยมีอัตราการล้มเหลวในปีแรกอยู่ที่ 2% ส่วนฝาครอบปากมดลูกอยู่ที่ 6%<ref name=Trus2011 /> นอกจากนี้ถุงยางอนามัยยังสามารถช่วยป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์เช่น[[เอดส์|โรคเอดส์]]<ref name=WHO_FP2011 />
== การคุมกำเนิดแบบชั่วคราว ==
การคุมกำเนิดแบบชั่วคราว เป็นวิธีที่มีผลป้องกันการตั้งครรภ์ขณะที่ใช้วิธีนี้อยู่เท่านั้น เมื่อเลิกใช้แล้วจะมีโอกาสกลับมาตั้งครรภ์ได้ปกติ ซึ่งการคุมกำเนิดแบบชั่วคราวมีหลายวิธี คือ
# การใส่ห่วงอนามัยคุมกำเนิด
# การใช้ถุงยางอนามัย
# การใช้ยาคุมกำเนิด


ฟองน้ำคุมกำเนิดเป็นการใช้สิ่งกีดขวางร่วมกับสารฆ่าเชื้ออสุจิ<ref name=Will2012 /> ใช้โดยการใส่เข้าไปในช่องคลอดก่อนการมีเพศสัมพันธ์เช่นเดียวกับฝาครอบปากมดลูก และต้องวางบนปากมดลูกถึงจะใช้ได้<ref name=Will2012 /> อัตราการล้มเหลวในการใช้ปีแรกขึ้นอยู่กับว่าผู้หญิงที่ใช้เคยมีลูกหรือไม่ โดยอยู่ที่ 24% สำหรับผู้เคยมีลูก และ 12% สำหรับผู้ไม่เคยมี<ref name=Trus2011 /> สามารถใส่ฟองน้ำได้ถึง 24 ชั่วโมงก่อนมีเพศสัมพันธ์และต้องทิ้งไว้ในช่องคลอดไม่ต่ำกว่า 6 ชั่วโมงหลังร่วมเพศ<ref name=Will2012 /> นอกจากนี้ยังมีรายงานอาการแพ้<ref>{{cite journal|last=Kuyoh|first=MA|author2=Toroitich-Ruto, C |author3=Grimes, DA |author4=Schulz, KF |author5= Gallo, MF |title=Sponge versus diaphragm for contraception: a Cochrane review.|journal=Contraception|date=January 2003|volume=67|issue=1|pages=15–8|pmid=12521652 |doi=10.1016/s0010-7824(02)00434-1}}</ref> และผลข้างเคียงที่สาหัสอย่างอาการท็อกสิกช็อก (toxic shock syndrome)<ref>{{cite book|last=Organization|first=World Health|title=Medical eligibility criteria for contraceptive use|year=2009|publisher=Reproductive Health and Research, World Health Organization|location=Geneva|isbn=9789241563888|page=88|url=https://books.google.com/books?id=pouTfH33wF8C&pg=PA88|edition=4th|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160515194650/https://books.google.com/books?id=pouTfH33wF8C&pg=PA88|archivedate=May 15, 2016|df=mdy-all}}</ref>
== การใส่ห่วงอนามัยคุมกำเนิด (Intrauterine device - IUD) ==
ห่วงอนามัยเป็นเครื่องมือแพทย์ที่ใส่ในโพรงมดลูก เพื่อขวางกั้นไม่ให้อสุจิเข้าไปผสมกับไข่ได้ มีประสิทธิภาพสูง ราคาถูก ใช้ได้นาน อาการข้างเคียงน้อย ไม่มีผลต่อการหลั่งน้ำนม วิธีนี้เมื่อเอาห่วงออกก็ยังสามารถมีลูกได้


<gallery class="center" align="center">
=== กลไกการป้องกันการตั้งครรภ์ ===
ไฟล์:Kondom.jpg|ถุงยางอนามัยชาย
ห่วงอนามัยไม่มีผลต่อการหลั่งฮอร์โมนจากต่อมใต้สมองส่วนหน้าและไม่มีผลต่อรังไข่หรือการควบคุมประจำเดือน กลไลฃกการป้องกันการตั้งครรภ์อาจเกิดการเปลี่ยนแปลงอย่างใดอย่างหนึ่งหรือหลายๆ อย่างรวมกัน คือ
ไฟล์:Condom unrolled durex.jpg|ถุงยางอยามัยชายทำจากยางพาราหลังคลี่ออก
# ห่วงอนามัย อาจทำให้ไข่ที่ผสมแล้วไม่สามารถฝังตัวได้ เพราะทำให้เกิดสภาพที่ไม่เหมาะสมขึ้นที่เยื่อบุมดลูกหรือผนังมดลูก
ไฟล์:Préservatif féminin.jpg|ถุงยางอนามัยหญิงจากโพลียูรีเทน
# ทำให้ไข่เดินทางผ่านท่อรังไข่เร็วกว่าปกติ และไข่ที่ผสมแล้วยังไม่พร้อมที่จะฝังตัวเมื่อผ่านไปถึงโพรงมดลูก
ไฟล์:Contraceptive diaphragm.jpg|ฝาครอบปากมดลูกในกล่อง เทียบกับเหรียญ 25 เซนต์ ของสหรัฐ
# การเปลี่ยนแปลงในโพรงมดลูก ทำให้ขีดความสามารถของตัวอสุจิลดลง เป็นผลให้อสุจิไม่สามารถผ่านไปผสมกับไข่ได้
ไฟล์:Éponge spermicide.jpg|ชุดฟองน้ำคุมกำเนิด
</gallery>


=== ห่วงอนามัยคุมกำเนิด ===
=== อาการข้างเคียง ===
# มีเลือดออกผิดปกติ อาจมีเลือดออก 2-3 วันหลังจากใส่ห่วงอนามัย ทั้งนี้เลือดจะหยุดไปเอง แต่บางคนอาจพบว่าระยะ 2-3 เดือนแรกจะมีเลือดออกกระปริดกระปรอย (spotting) ในช่วงนอกเวลาประจำเดือนหรือมีประจำเดือนออกมามากกว่าปกติได้
# อาจมีอาการปวดท้องน้อย ซึ่งอาจจะรู้สึกปวดทันทีหลังจากใส่ห่วงอนามัยเนื่องจากการบีบรัดตัวของมดลูก แต่บางคนก็พบว่า มีอาการปวดท้องน้อยหรือปวดประจำเดือนเพิ่มขึ้นในระยะ 2-3 เดือนแรกหลังใส่ห่วง
# อาการตกขาว หลังใส่ห่วงอนามัยอาจมีตกขาวออกมากขึ้นและจะค่อยๆ กลับเป็นปกติหลังจาก 3 เดือนไปแล้ว


[[File:Tête de stérilet.jpg|thumb|ห่วงอนามัยคุมกำเนิดชนิดเคลือบทองแดงที่มีสายไว้ถอด]]
=== ระยะเวลาที่เหมาะสมในการใส่ห่วงอนามัย ===
# ผู้ที่มีประจำเดือนตามปกติควรไปพบแพทย์ภายใน 7 วันแรกของรอบเดือน เพื่อให้แน่ใจว่าไม่ได้ตั้งครรภ์ในขณะที่ใส่ห่วงอยู่ หรือถ้าไม่สามารถพบแพทย์ได้ก็ควรงดการร่วมเพศสัมพันธ์ หรือคุมกำเนิดด้วยวิธีอื่นก่อนจนกว่าจะไปพบแพทย์ได้
# ภายหลังการคลอดหรือแท้งบุตรแล้วเป็นเวลา 6-8 สัปดาห์ ควรใส่ห่วงคุมกำเนิด เพราะมดลูกคืนสู่สภาวะปกติแล้ว


ในปัจจุบัน ห่วงอนามัยคุมกำเนิด (ไอยูดี) เป็นอุปกรณ์ขนาดเล็ก มักมีรูปตัว T และมักเคลือบด้วยทองแดงหรือฮอร์โมนลีโวนอร์เจสเตรล (levonorgestrel) ซึ่งใช้โดยการใส่เข้าไปในมดลูก นับเป็นวิธีคุมกำเนิดระยะยาวที่ย้อนกลับได้แบบหนึ่ง<ref>{{Cite journal |author1=Winner, B |author2=Peipert, JF |author3=Zhao, Q |author4=Buckel, C |author5=Madden, T |author6=Allsworth, JE |author7=Secura, GM. |year=2012 |title=Effectiveness of Long-Acting Reversible Contraception |journal=New England Journal of Medicine |volume=366 |issue=21 |pages=1998–2007 |doi=10.1056/NEJMoa1110855 |url=http://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa1110855 |pmid=22621627 |deadurl=no |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130218205303/http://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa1110855 |archivedate=February 18, 2013 |df=mdy-all }}</ref> อัตราการล้มเหลวของห่วงคุมกำเนิดเคลือบทองแดงอยู่ที่ประมาณ 0.8% ส่วนแบบใช้ลีโวนอร์เจสเตรลมีอัตราการล้มเหลวอยู่ที่ 0.2% ในการใช้ปีแรก<ref name=Hopkins2010b>{{cite book|editor-last=Hurt|editor-first=K. Joseph|title=The Johns Hopkins manual of gynecology and obstetrics|publisher=Wolters Kluwer Health/Lippincott Williams & Wilkins|location=Philadelphia|isbn=978-1-60547-433-5|page=232|url=https://books.google.com/books?id=4Sg5sXyiBvkC&pg=PR232|edition=4th|others=Department of Gynecology and Obstetrics, The Johns Hopkins University School of Medicine, Baltimore Maryland|date=March 28, 2012|display-editors=etal|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160512081611/https://books.google.com/books?id=4Sg5sXyiBvkC&pg=PR232|archivedate=May 12, 2016|df=mdy-all}}</ref> ผู้ใช้ห่วงอนามัยและยาคุมกำเนิดแบบฝังมีความพึงพอใจสูงสุดเมื่อเทียบกับผู้ใช้การคุมกำเนิดวิธีอื่น<ref name=Comm2012>{{cite journal|author=Committee on Adolescent Health Care Long-Acting Reversible Contraception Working Group, The American College of Obstetricians and Gynecologists|title=Committee opinion no. 539: adolescents and long-acting reversible contraception: implants and intrauterine devices.|journal=Obstetrics and gynecology|date=October 2012|volume=120|issue=4|pages=983–8|pmid=22996129|doi=10.1097/AOG.0b013e3182723b7d}}</ref> ณ พ.ศ. 2550 ห่วงอนามัยเป็นวิธีคุมกำเนิดแบบย้อนกลับได้ที่ถูกใช้มากที่สุด และมีผู้ใช้กว่า 180 ล้านคนทั่วโลก<ref name=Darney2010>{{cite book|last=Darney|first=Leon Speroff, Philip D.|title=A clinical guide for contraception|year=2010|publisher=Lippincott Williams & Wilkins|location=Philadelphia, Pa.|isbn=978-1-60831-610-6|pages=242–243|url=https://books.google.com/books?id=f5XJtYkiJ0YC&pg=PT425|edition=5th|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160506220517/https://books.google.com/books?id=f5XJtYkiJ0YC&pg=PT425|archivedate=May 6, 2016|df=mdy-all}}</ref>
=== ข้อห้ามของการใส่ห่วงอนามัย ===
# การอักเสบของอวัยวะในอุ้งเชิงกราน เนื่องจากการใส่ห่วงอนามัยจะทำให้การอักเสบมีอาการรุนแรง
# เคยมีประวัติการอักเสบของอวัยวะในอุ้งเชิงกรานมากกว่า 1 ครั้ง ซึ่งแสดงว่าเป็นผู้มีความเสี่ยงต่อการอักเสบของอวัยวะในอุ้งเชิงกราน
# ตั้งครรภ์หรือสงสัยว่าจะตั้งครรภ์
# เลือดออกผิดปกติจากโพรงมดลูก หรือมีเลือดประจำเดือนออกมากและนาน ต้องหาสาเหตุและรักษาให้หายก่อน
# เป็นมะเร็งของระบบสืบพันธุ์


หลักฐานชี้ว่าห่วงอนามัยปลอดภัยและมีประสิทธิผลดีเมื่อใช้กับวัยรุ่น<ref name=Comm2012 /> และคนที่ไม่เคยมีลูก<ref>{{cite journal|last=Black|first=K|last2=Lotke |first2=P |last3=Buhling |first3=KJ |last4=Zite |first4=NB |last5=Intrauterine contraception for Nulliparous women: Translating Research into Action (INTRA), group|title=A review of barriers and myths preventing the more widespread use of intrauterine contraception in nulliparous women.|journal=The European Journal of Contraception & Reproductive Health Care|date=October 2012|volume=17|issue=5|pages=340–50|pmid=22834648|doi=10.3109/13625187.2012.700744 |pmc=4950459}}</ref> ห่วงอนามัยไม่ส่งผลกระทบต่อการให้นมลูก และสามารถติดตั้งได้ทันทีหลังให้กำเนิดบุตร<ref name=Gabbe2012>{{cite book|last=Gabbe|first=Steven|title=Obstetrics: Normal and Problem Pregnancies|year=2012|publisher=Elsevier Health Sciences|isbn=978-1-4557-3395-8|page=527|url=https://books.google.com/books?id=x3mJpT2PkEUC&pg=PA527|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160515213803/https://books.google.com/books?id=x3mJpT2PkEUC&pg=PA527|archivedate=May 15, 2016|df=mdy-all}}</ref> นอกจากนี้ยังสามารถใช้ได้ทันทีหลัง[[การทำแท้ง|ทำแท้ง]]<ref>{{cite journal|last=Steenland|first=MW|author2=Tepper, NK |author3=Curtis, KM |author4= Kapp, N |title=Intrauterine contraceptive insertion postabortion: a systematic review.|journal=Contraception|date=November 2011|volume=84|issue=5|pages=447–64|pmid=22018119|doi=10.1016/j.contraception.2011.03.007}}</ref> เมื่อถอดออกภาวะเจริญพันธุ์จะกลับมาปกติทันทีแม้จะเคยใช้มาเป็นเวลานาน<ref>{{cite book|editor=Tommaso Falcone|editor2=William W. Hurd|title=Clinical reproductive medicine and surgery|year=2007|publisher=Mosby|location=Philadelphia|isbn=978-0-323-03309-1|page=409|url=https://books.google.com/books?id=fOPtaEIKvcIC&pg=PA409|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160617031849/https://books.google.com/books?id=fOPtaEIKvcIC&pg=PA409|archivedate=June 17, 2016|df=mdy-all}}</ref>
=== คำแนะนำสำหรับผู้ใส่ห่วงอนามัย ===
# ผู้ใส่ห่วงอนามัยควรทราบข้อมูลชนิดของห่วงอนามัยและระยะเวลาที่ต้องเปลี่ยนห่วงใหม่
# อาการข้างเคียงที่พบได้บ้างในระยะ 2-3 เดือนแรก เช่น ปวดท้องน้อย มีตกขาว เลือดออกผิดปกติเป็นต้น
# ควรตรวจสายห่วงอนามัยหลังประจำเดือนและหลังการร่วมเพศเป็นครั้งคราวว่าห่วงอนามัยอยู่ปกติหรือไม่ ถ้าคลำไม่พบสายห่วงอนามัย ควรรีบพบแพทย์
# อาการผิดปกติที่ควรรีบพบแพทย์ ได้แก่ มีอาการแสดงการอักเสบของอวัยวะในอุ้งเชิงกราน มีอาการปวดท้องอาจน้อยหรือมากขณะร่วมเพศ มีไข้หนาวสั่น หาสาเหตุไม่ได้ ประจำเดือนขาด หรือมีเลือดออกกระปริดกระปรอยนานๆ หรือมีเลือดออกมาก
# ถ้าไม่เกิดอาการผิดปกติใดๆ ควรให้แพทย์ตรวจเช็คหลังใส่ห่วง 1,2,6,12 เดือนและต่อไปปีละครั้ง


ห่วงอนามัยชนิดเคลือบทองแดงอาจส่งผลให้ประจำเดือนมามากและปวดประจำเดือนมากขึ้น<ref name=Grimes2007>{{Cite journal | author = Grimes, D.A. | title="Intrauterine Devices (IUDs)" In:Hatcher, RA; Nelson, TJ; Guest, F; Kowal, D | journal = Contraceptive Technology | edition = 19th | location = New York |publisher = Ardent Media |year = 2007 }}</ref> ในทางตรงข้าม ห่วงอนามัยแบบฮอร์โมนอาจลดประจำเดือนหรือหยุดประจำเดือน<ref name=Gabbe2012 /> อาการปวดประจำเดือนสามารถบรรเทาด้วย[[ยาแก้อักเสบชนิดไม่ใช่สเตอรอยด์]] (NSAID)<ref name=Marnach2013 /> ผลกระทบที่อาจตามมาได้แก่ expulsion (2-5%) และมดลูกฉีกขาดที่เกิดขึ้นไม่บ่อยนัก (น้อยกว่า 0.7%)<ref name=Gabbe2012 /><ref name=Marnach2013>{{cite journal|last=Marnach|first=ML|author2=Long, ME |author3=Casey, PM |title=Current issues in contraception.|journal=Mayo Clinic Proceedings|date=March 2013|volume=88|issue=3|pages=295–9|pmid=23489454|doi=10.1016/j.mayocp.2013.01.007}}</ref> ห่วงอนามัยแบบเก่าที่ชื่อ Dalkon shield ถูกพบว่าเพิ่มความเสี่ยงของการติดเชื้อในอุ้งเชิงกราน (pelvic inflammatory disease) อย่างไรก็ตามห่วงอนามัยรุ่นปัจจุบันไม่ก่อให้เกิดความเสี่ยงนี้หากผู้ใช้ไม่มี[[โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์]]ตอนช่วงเวลาติดตั้ง<ref name="guttmacher2007">{{cite web|url=http://www.guttmacher.org/pubs/gpr/10/4/gpr100419.html|title=Popularity Disparity: Attitudes About the IUD in Europe and the United States|publisher=Guttmacher Policy Review|date=2007|accessdate=April 27, 2010|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20100307124351/http://www.guttmacher.org/pubs/gpr/10/4/gpr100419.html|archivedate=March 7, 2010|df=mdy-all}}</ref>
== การใช้ถุงยางอนามัย (Condom) ==
ใช้ถุงยางอนามัยคุมกำเนิดโดยสวมคลุมองคชาตขณะแข็งตัวเต็มที่ก่อนมีเพศสัมพันธ์ เพื่อขวางกั้นอสุจิไม่ให้เดินทางเข้าไปในมดลูกตั้งแต่แรก ซึ่งมีทั้งถุงยางอนามัยสำหรับผู้ชายและถุงยางอนามัยสำหรับผู้หญิง แต่ถุงยางอนามัยสำหรับผู้ชายได้รับความนิยมมากกว่า
ถุงยางอนามัยที่นิยมใช้กันส่วนมากทำจากยางลาเทกซ์ซึ่งมีคุณภาพค่อนข้างดี คือ บาง แต่มีความเหนียว ยืดได้มาก ไม่ขาดง่าย ใช้ได้ครั้งเดียว
ถุงยางอนามัยมี 2 ลักษณะ คือ
# ก้นถุงปลายมนธรรมดา
# ก้นถุงยื่นออกเป็นกระเปาะเล็กๆ
นอกจากนี้มีชนิดที่มีสารหล่อลื่นและไม่หล่อลื่น ปากเปิดของถุงยางอนามัยเป็นวงแหวนพอเหมาะสำหรับที่จะสวมใส่ได้สะดวก


=== วิธีใช้ ===
=== การทำหมัน ===
# การใส่ถุงยางอนามัยจำเป็นต้องใส่ขณะที่องคชาตกำลังแข็งตัวเต็มที่ ก่อนที่จะสอดใส่อวัยวะเข้าช่องคลอด โดยเอาถุงยางอนามัยที่ม้วนไว้ครอบกับปลายองคชาตและรูดเข้ามาจนถึงโคนองคชาต
# ถ้าเป็นถุงยางอนามัยแบบปลายมน เวลาสวมถุงยางอนามัยต้องเหลือที่ตรงปลายว่างไว้ประมาณ 1 เซนติเมตร ห่างจากปลายองคชาตเพื่อไว้เป็นที่รองรับน้ำอสุจิ
# เมื่อมีการหลั่งน้ำอสุจิแล้ว ฝ่ายชายต้องรีบถอนอวัยวะเพศออกพร้อมกับถุงยางอนามัยโดยใช้มือจับที่โคนถุงยางและระวังไม่ให้น้ำอสุจิเปรอะเปื้อนปากช่องคลอด


[[การทำหมัน]]มีทั้ง[[การผูกท่อรังไข่]]สำหรับผู้หญิงและ[[การตัดหลอดนำอสุจิ]]สำหรับผู้ชาย<ref name=Hopkins2010 /> ทั้งคู่ไม่มีผลข้างเคียงระยะยาว และการผูกท่อรังไข่สามารถลดความเสี่ยง[[มะเร็งรังไข่]]<ref name="Hopkins2010" /> การตัดหลอดนำอสุจิมีโอกาสการเกิดภาวะแทรกซ้อนน้อยกว่าการผูกท่อรังไข่ถึง 20 เท่า<ref name="Hopkins2010" /><ref>{{cite journal |vauthors=Adams CE, Wald M |title=Risks and complications of vasectomy |journal=Urol. Clin. North Am. |volume=36 |issue=3 |pages=331–6 |date=August 2009 |pmid=19643235 |doi=10.1016/j.ucl.2009.05.009 |url=}}</ref> หลังการตัดหลอดนำอุจิถุงอัณฑะอาจมีอาการบวมหรือเจ็บทว่าอาการมักดีขึ้นภายในหนึ่งถึงสองสัปดาห์<ref>{{cite book |author=Hillard, Paula Adams |title=The 5-minute obstetrics and gynecology consult |publisher=Lippincott Williams & Wilkins |location=Hagerstwon, MD |year=2008 |page=265 |isbn=0-7817-6942-6 |url=https://books.google.com/books?id=fOoFIQOdIhkC&pg=PA265 |deadurl=no |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160611045006/https://books.google.com/books?id=fOoFIQOdIhkC&pg=PA265 |archivedate=June 11, 2016 |df=mdy-all }}</ref> ส่วนการผูกท่อรังไข่มีโอกาสเกิดภาวะแทรกซ้อน 1–2% โดยภาวะแทรกซ้อนรุนแรงมักเกิดขึ้นจากการวางยาสลบ<ref>{{cite book |author=Hillard, Paula Adams |title=The 5-minute obstetrics and gynecology consult |publisher=Lippincott Williams & Wilkins |location=Hagerstwon, MD |year=2008 |page=549 |isbn=0-7817-6942-6 |url=https://books.google.com/books?id=fOoFIQOdIhkC&pg=PA549 |deadurl=no |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160505132817/https://books.google.com/books?id=fOoFIQOdIhkC&pg=PA549 |archivedate=May 5, 2016 |df=mdy-all }}</ref> การทำหมันไม่ป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์<ref name=Hopkins2010 />
=== อาการข้างเคียง ===
พบอาการข้างเคียงน้อยมาก บางรายอาจรู้สึกคันแสบจากการแพ้สารเคมีที่อาบเคลือบถุงยางอนามัย


หลายคนอาจรู้สึกเสียดายหลังทำหมัน ประมาณ 5% ของผู้หญิงที่ทำหมันซึ่งมีอายุมากกว่า 30 ปี เสียใจกับการตัดสินใจของตน และประมาณ 20% ของหญิงอายุต่ำกว่า 30 ปี รู้สึกเสียดาย<ref name=Hopkins2010 /> ในทางตรงกันข้าม ผู้ชายน้อยกว่า 5% รู้สึกเสียใจที่ทำหมัน โดยผู้ชายที่รู้สึกเสียดายมักอายุน้อย มีลูกที่ยังเด็ก ไม่มีลูก หรือมีปัญหากับชีวิตคู่หลังแต่งงาน<ref>{{cite book|last=Hatcher|first=Robert|title=Contraceptive technology|year=2008|publisher=Ardent Media|location=New York, N.Y.|isbn=978-1-59708-001-9|page=390|url=https://books.google.com/books?id=txh0LpjjhkoC&pg=PA390|edition=19th|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160506181510/https://books.google.com/books?id=txh0LpjjhkoC&pg=PA390|archivedate=May 6, 2016|df=mdy-all}}</ref> แบบสอบถามพบว่า 9% ของพ่อแม่ที่แท้จริงกล่าวว่าหากย้อนเวลาได้พวกเขาจะเลือกไม่มีลูก<ref>{{cite book|last=Moore|first=David S.|title=The basic practice of statistics|year=2010|publisher=Freeman|location=New York|isbn=978-1-4292-2426-0|page=25|url=https://books.google.com/books?id=JOMQKI8zj_EC&pg=PR25|edition=5th|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160427122639/https://books.google.com/books?id=JOMQKI8zj_EC&pg=PR25|archivedate=April 27, 2016|df=mdy-all}}</ref>
=== ข้อดีของถุงยางอนามัย ===
การคุมกำเนิดโดยใช้ถุงยางอนามัย ถ้าใช้อย่างถูกต้องจะมีประสิทธิภาพดีมาก
# หาซื้อง่าย ใช้สะดวก และไม่มีอันตรายหรืออาการข้างเคียงใดๆ
# นอกจากจะมีผลป้องกันการตั้งครรภ์ได้แล้ว ยังสามารถป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ได้ เช่น กามโรค โรคตับอักเสบ โรคเอดส์ ฯลฯ
# ในผู้ชายที่หลั่งน้ำอสุจิเร็วผิดปกติ การใช้ถุงยางอนามัยจะสามารถช่วยควบคุมการหลั่งน้ำอสุจิได้ดีขึ้น เพราะความรู้สึกจากการเสียดสีลดลง


การทำหมันถูกเรียกว่าเป็นกระบวนการที่ถาวร<ref name=Deff2011 /> ทว่าเป็นไปได้ที่จะพยายามต่อท่อรังไข่หรือต่อหลอดนำอสุจิอีกครั้ง ผู้หญิงมักมีความต้องการจะย้อนกระบวนการทำหมันเมื่อเปลี่ยนคู่ครอง<ref name=Deff2011 /> อัตราความสำเร็จของการตั้งครรภ์หลังการต่อท่อรังไข่อยู่ระหว่างร้อยละ 31 ถึง ร้อยละ 88 โดยมีความเสี่ยงการเกิดภาวะแทรกซ้อน เช่น การท้องนอกมดลูก<ref name=Deff2011>{{cite journal|last=Deffieux|first=X|last2=Morin Surroca |first2=M |last3=Faivre |first3=E |last4=Pages |first4=F |last5=Fernandez |first5=H |last6=Gervaise |first6=A|title=Tubal anastomosis after tubal sterilization: a review.|journal=Archives of gynecology and obstetrics|date=May 2011|volume=283|issue=5|pages=1149–58|pmid=21331539|doi=10.1007/s00404-011-1858-1}}</ref> ร้อยละ 2 ถึง 6 ของผู้ชายที่ทำหมันขอต่อหลอดนำอสุจิอีกครั้ง<ref name=Shri2010>{{cite journal|last=Shridharani|first=A|author2=Sandlow, JI|title=Vasectomy reversal versus IVF with sperm retrieval: which is better?|journal=Current Opinion in Urology|date=November 2010|volume=20|issue=6|pages=503–9|pmid=20852426|doi=10.1097/MOU.0b013e32833f1b35}}</ref> อัตราความสำเร็จหลังย้อนการทำหมันอยู่ที่ 38–84% ยิ่งทำหมันมาเป็นเวลานานอัตราความสำเร็จหลังการต่อหลอดนำอสุจิอีกครั้งยิ่งต่ำลง<ref name=Shri2010 /> ผู้ชายยังสามารถใช้วิธีสกัดอสุจิตามด้วยการปฏิสนธินอกร่างกาย<ref>{{cite journal|last=Nagler|first=HM|author2=Jung, H|title=Factors predicting successful microsurgical vasectomy reversal.|journal=The Urologic clinics of North America|date=August 2009|volume=36|issue=3|pages=383–90|pmid=19643240|doi=10.1016/j.ucl.2009.05.010}}</ref>
== การใช้ยาคุมกำเนิด ==
มีหลายรูปแบบ ได้แก่
# ยาเม็ดคุมกำเนิด
# ยาฉีดคุมกำเนิด
# ยาฝังคุมกำเนิด


=== โดยพฤติกรรม ===
== ยาเม็ดคุมกำเนิดหรือผูกท่อนำไข่ ==
การคุมกำเนิดโดยพฤติกรรมเป็นการควบคุมเวลาหรือวิธีร่วมเพศเพื่อป้องกันไม่ให้ตัวอสุจิเข้าไปยังช่องคลอดในช่วงเวลาที่ผู้หญิงอาจกำลังตกไข่<ref name=Grim2004 /> หากใช้อยากถูกต้องการคุมกำเนิดแบบนี้มีอัตราการล้มเหลวในปีแรกอยู่ที่เพียง 3.4% ทว่าหากใช้อย่างผิด ๆ อัตราการล้มเหลวในปีแรกอาจเพิ่มสูงถึง 85%<ref>{{cite book|last=Lawrence|first=Ruth|title=Breastfeeding : a guide for the medical professional.|year=2010|publisher=Saunders|location=Philadelphia, Pa.|isbn=978-1-4377-0788-5|page=673|url=https://books.google.com/books?id=jhQ2zHnKEKwC&pg=PA673|edition=7th|df=mdy-all}}</ref>
ทำให้ไข่เดินทางมาผสมกับอสุจิไม่ได้เช่นเดียวกันมาในมดลูกได้ เป็นวิธีคุมกำเนิดชั่วคราวที่นิยมใช้กันอย่างแพร่หลาย เนื่องจากมีการปรับเปลี่ยนปริมาณและชนิดของฮอร์โมนสังเคราะห์ทำให้อาการข้างเคียงลดน้อยลง แต่มีประสิทธิภาพในการตั้งครรภ์ได้สูง ยาเม็ดคุมกำเนิดเป็นฮอร์โมนเพศหญิง มีหลายชนิด ทั้งที่มีฮอร์โมนตัวเดียว กับที่เป็นฮอร์โมน 2 ตัว หรือที่เรียกกันว่า ยาคุมกำเนิดชนิดรวม รูปแบบต่างๆ ของยาเม็ดคุมกำเนิด
# ยาเม็ดคุมกำเนิดที่มีฮอร์โมน 2 ชนิด
# ยาเม็ดคุมกำเนิดที่มีฮอร์โมนชนิดเดียว
# ยาเม็ดคุมกำเนิดฉุกเฉิน


==== การนับระยะปลอดภัย (หน้า 7 หลัง 7) ====
=== ยาเม็ดคุมกำเนิดที่มีฮอร์โมน 2 ชนิด (Combined Pill) ===
ประกอบด้วยฮอร์โมนเพศหญิง 2 ประเภท ได้แก่ เอสโตรเจนและโปรเจสเตอโรน ฮอร์โมนทั้งสองตัวนี้ปกติจะมีอยู่แล้วภายในร่างกาย มีหน้าที่ทำให้กระบวนการต่างๆในรอบเดือนเป็นไปอย่างปกติ การรับประทานฮอร์โมนในยาเม็ดคุมกำเนิดเพิ่มเข้าไป จะไปรบกวนกระบวนการต่างๆ ในร่างกายที่เอื้อต่อการสืบพันธุ์ โดยจะทำให้ร่างกายไม่มีการตกไข่ ผนังมดลูกเปลี่ยนแปลงไปไม่เหมาะสมกับการฝังตัวของไข่ที่ได้รับการผสม มูกปากมดลูกเหนียวข้นเป็นอุปสรรคต่อการเดินทางของอสุจิ นอกจากนี้ยังส่งผลต่อการเคลื่อนตัวของมดลูกและท่อนำไข่ซึ่งจะเปลี่ยนแปลงไปในทางที่จะรบกวนการเดินทางของไข่และอสุจิ ยาเม็ดคุมกำเนิดชนิดนี้จึงมีประสิทธิภาพในการคุมกำเนิดสูงมาก
การรับประทานยาเม็ดคุมกำเนิดที่นิดที่มีฮอร์โมน 2 ชนิด ในหนึ่งรอบเดือนจะได้รับยาฮอร์โมนเป็นเวลา 21 วัน และเว้นช่วงการได้ยาไปอีก 7 วัน จึงจะรับประทานยากันต่อไป การเว้นช่วงการรับฮอร์โมนนี้จะทำให้ร่างกายมีประจำเดือนมาได้ตามปกติ คือ เมื่อหยุดยาคุมประมาณ 3 ถึง 4 ประจำเดือนก็จะมาตามปกติ
ยาเม็ดคุมกำเนิดที่มีฮอร์โมน 2 ชนิด สามารถแบ่งเป็นประเภทต่างๆ คือ
# ยาเม็ดคุมกำเนิดที่มีฮอร์โมนเท่ากันทุกเม็ด (Monophasic Pill) รูปแบบของยาบรรจุอยู่ในแผง มีทั้งแบบปริมาณ 21 เม็ด และ 28 เม็ด แต่เม็ดที่มีฮอร์โมนอยู่จริงจะมีเพียง 21 เม็ดเท่านั้น ส่วน 7 เม็ดที่เพิ่มเข้ามาจะไม่มีตัวยา ทั้งนี้เพื่อให้บางคนง่ายต่อการจดจำ คือ สามารถรับประทานยาได้ทุกวัน วันละเม็ด เมื่อหมดแผงก็เริ่มแผงใหม่ ไม่ต้องรอ 7 วัน
# ยาเม็ดคุมกำเนิดที่มีฮอร์โมนไม่เท่ากันในแต่ละเม็ด ทำขึ้นเพื่อเลียนแบบปริมาณฮอร์โมนในร่างกายที่หลั่งออกมามาเท่ากันในแต่ละช่วง ทำให้ผนังมดลูกในแต่ละรอบเดือนไม่เกิดการเปลี่ยนแปลงมากนัก มีทั้งแบบฮอร์โมน 2 ระดับ (Biphasic Pill) (ไม่นิยมใช้) และฮอร์โมน 3 ระดับ (Triphasic Pill)


[[File:Geburtenkontrollkette (cropped).jpg|thumb|CycleBeads ใช้เพื่อประมาณภาวะเจริญพันธุ์นับจากวันสุดท้ายของประจำเดือน|alt=a birth control chain calendar necklace]]
=== การรับประทานยาเม็ดคุมกำเนิด ===
โดยทั่วไปการรับประทานยาในแผงแรก จะยังไม่สามารถคุมกำเนิดได้ในช่วง 15 วันแรก หากมีเพศสัมพันธ์ในช่วงนี้ ควรใช้วิธีการอื่นๆในการคุมกำเนิดควบคู่ไปด้วย เช่น ใช้ถุงยางอนามัย เป็นต้น และควรรับประทานยาในช่วงเวลาเดียวกันทุกวัน เพื่อป้องกันการตั้งครรภ์


[[การนับระยะปลอดภัย]]ใช้เพื่อบอกภาวะเจริญพันธุ์ใน[[รอบประจำเดือน]]ผู้หญิงและหลีกเลี่ยงการร่วมเพศอย่างไม่ป้องกันในวันเหล่านั้น<ref name=Grim2004 /> สัญญาณใช้เพื่อชี้ภาวะเจริญพันธุ์ได้แก่ อุณหภูมิร่างกายขณะพัก มูกช่องคลอด หรือรอบประจำเดือน<ref name=Grim2004>{{cite journal|last=Grimes|first=DA|author2=Gallo, MF |author3=Grigorieva, V |author4=Nanda, K |author5= Schulz, KF |title=Fertility awareness-based methods for contraception.|journal=Cochrane Database of Systematic Reviews|date=Oct 18, 2004|issue=4|pages=CD004860|pmid=15495128|doi=10.1002/14651858.CD004860.pub2}}</ref> วิธีนี้มีอัตราการล้มเหลวในการใช้ปีแรกอยู่ที่ 24% เมื่อใช้แบบทั่วไป และอยู่ที่ 0.4% ถึง 5% เมื่อใช้อย่างถูกต้อง<ref name=Trus2011 /> ทั่วโลกมีคู่รักประมาณ 3.6% ใช้วิธีนี้<ref name=Sivin2010 /> ณ พ.ศ. 2559 มีโปรแกรมประยุกต์จำนวนหนึ่งที่ถูกสร้างมาเพื่อนับระยะปลอดภัย ทว่ามักถูกใช้เพื่อช่วยให้ตั้งครรภ์มากกว่าเพื่อป้องกันการตั้งครรภ์<ref>{{cite journal|last1=Mangone|first1=Emily Rose|last2=Lebrun|first2=Victoria|last3=Muessig|first3=Kathryn E|title=Mobile Phone Apps for the Prevention of Unintended Pregnancy: A Systematic Review and Content Analysis|journal=JMIR mHealth and uHealth|date=19 January 2016|volume=4|issue=1|pages=e6|doi=10.2196/mhealth.4846}}</ref>
=== การรับประทานยาเม็ดคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนเท่ากันทุกเม็ด ===
เริ่มรับประทานยาเม็ดแรกที่หัวลูกศรของแผง(เป็นยาเม็ดที่มีฮอร์โมน)ในวันแรกของการมีประจำเดือน(นับว่าวันนั้นเป็นวันแรกของรอบเดือน) แล้วรับประทานต่อเนื่องไปเรื่อยๆ ทุกวัน วันละเม็ดจนหมดแผง หากเป็นแผงที่มี 21 เม็ด ก็เว้น 7 วันแล้วค่อยเริ่มแผงใหม่ ถ้าเป็นแผงที่มี 28 เม็ด ก็ไม่ต้องเว้น สามารถกินยาแผงต่อไปได้เลย
ทั้งนี้ การรับประทานยาคุมกำเนิดในแผงต่อๆไป เราไม่ต้องสนใจว่าวันแรกที่ได้รับยาเม็ดที่มีฮอร์โมนจะเป็นวันแรกที่มีประจำเดือนมาหรือไม่หรือประจำเดือนหมดหรือยัง เพียงแต่รับประทานยาตามวันที่กำหนดไว้แล้วก็พอ กล่าวคือ กล่าวคือ เมื่อได้ยาฮอร์โมน 21 วัน และเว้น 7 วัน แล้วก็สามารถทานยาแผงต่อไปได้เลย


==== การหลั่งนอก ====
=== การรับประทานยาเม็ดคุมกำเนิดที่มีฮอร์โมนไม่เท่ากันในแต่ละเม็ด ===
ยาเม็ดคุมกำเนิด 2 ระดับ (Oilezz)รับประทานยาเม็ดแรกในวันแรกของการมีประจำเดือน รับประทานยาวันละเม็ด ในหนึ่งแผง จะมียา 22 เม็ด เริ่มรับประทานจากเม็ดสีฟ้า ซึ่งมีทั้งหมด 7 เม็ด จากนั้นก็รับประทานในส่วนของเม็ดสีขาวอีก 15 เม็ด เว้นช่วงรับประทานยา 6 วันแล้วจึงเริ่มยาแผงใหม่
ยาเม็ดคุมกำเนิด 3 ระดับ มี 2 ตัว
# ไตรควิล่าร์ (Triquilar) รับประทานยาเม็ดแรกในวันแรกของการมีประจำเดือนให้ตรงวันใน ส่วนของแถบสีแดง แล้วรับประทานต่อเนื่องไปเรื่อยๆ ทุกวัน วันละเม็ด จนหมดแผง แล้วเริ่มแผงใหม่เลย โดยเริ่มแผงในเม็ดเดิมที่เคยเริ่มแผงที่แล้ว
# ไตรไซเลสต์ (Tricilest) รับประทานยาวันแรกของการมีประจำเดือน โดยเริ่มจากเม็ดสีขาว รับประทานยาทุกวัน วันละเม็ด ตามลูกศรจนหมดแผง (เม็ดสีเขียวซึ่งเป็นยาเม็ดสุดท้ายจะไม่มีฮอร์โมน) เมื่อหมดแผงแล้วสามารถเริ่มแผงใหม่ได้เลยในวันต่อไป


[[การหลั่งนอกช่องคลอด]]เป็นการที่ผู้ชายถอนอวัยวะเพศออกจาก[[ช่องคลอด]]ขณะกำลัง[[การร่วมเพศ|ร่วมเพศ]]ก่อนที่จะถึงจุดสุดยอดและก่อน[[การหลั่งน้ำอสุจิ|หลั่งน้ำอสุจิ]]<ref name=WHO2009_100>{{cite book|last=Organization|first=World Health|title=Medical eligibility criteria for contraceptive use|year=2009|publisher=Reproductive Health and Research, World Health Organization|location=Geneva|isbn=9789241563888|pages=91–100|url=http://whqlibdoc.who.int/publications/2010/9789241563888_eng.pdf|edition=4th|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120709230021/http://whqlibdoc.who.int/publications/2010/9789241563888_eng.pdf|archivedate=July 9, 2012|df=mdy-all}}</ref> ความเสี่ยงหลักของวิธีนี้คือการที่ผู้ชายอาจกะเวลาไม่ถูก<ref name=WHO2009_100 /> อัตราการล้มเหลวในการใช้ปีแรกอยู่ที่ 4% เมื่อใช้อยากถูกต้อง และ 22% สำหรับการใช้ทั่วไป<ref name=Trus2011 /> แพทย์บางคนอาจคิดว่าวิธีนี้ไม่ใช่การคุมกำเนิด<ref name=Will2012 />
=== การรับประทานยาคุมกำเนิดในช่วงต่างๆ ===
ประจำเดือนปกติ เริ่มรับประทานยาในวันแรกของการมีประจำเดือนหรือภายใน 5 วันหลังจากมีประจำเดือนวันแรกหลังคลอดบุตร เริ่มรับประทานยาในสัปดาห์ที่ 4 หลังคลอด ถ้าเลี้ยงลูกด้วยนมตัวเอง ควรใช้ยาคุมกำเนิดแบบมีฮอร์โมนโปรเจสเตอโรนเดี่ยวๆ เพราะหากใช้ยาคุมกำเนิดที่มีเอสโตรเจนด้วยจะทำให้น้ำนมแห้ง หลังแท้งเริ่มรับประทานยาในวันรุ่งขึ้นหลังจากขูดมดลูกหรือภายใน 1 สัปดาห์หลังทำแท้ง หลังผ่าตัดใหญ่ หรือสภาวะที่ร่างกายลุกเดินไม่ได้ ควรเริ่มรับประทานยาหลังจากลุกเดินไม่ได้แล้ว 2 สัปดาห์ (เพื่อกันการอุดตันของเส้นเลือด)


ข้อมูลเกี่ยวกับประมาณอสุจิใน[[น้ำหล่อลื่น]]นั้นมีจำนวนไม่มาก<ref name=Jones2009>{{cite journal|last=Jones|first=RK|author2=Fennell, J |author3=Higgins, JA |author4= Blanchard, K |title=Better than nothing or savvy risk-reduction practice? The importance of withdrawal.|journal=Contraception|date=June 2009|volume=79|issue=6|pages=407–10|pmid=19442773|doi=10.1016/j.contraception.2008.12.008}}</ref> บางงานวิจัยไม่พบตัวอสุจิเลย<ref name=Jones2009 /> งานวิจัยหนึ่งพบอสุจิในอาสาสมัคร 10 คน จาก 27 คน<ref>{{cite journal|last=Killick|first=SR|author2=Leary, C |author3=Trussell, J |author4= Guthrie, KA |title=Sperm content of pre-ejaculatory fluid.|journal=Human fertility (Cambridge, England)|date=March 2011|volume=14|issue=1|pages=48–52|pmid=21155689|doi=10.3109/14647273.2010.520798|pmc=3564677}}</ref> คู่รัก 3% ใช้วิธีการหลั่งนอกเพื่อคุมกำเนิด<ref name=Sivin2010>{{cite journal|last=Freundl|first=G|author2=Sivin, I |author3=Batár, I |title=State-of-the-art of non-hormonal methods of contraception: IV. Natural family planning.|journal=The European Journal of Contraception & Reproductive Health Care|date=April 2010|volume=15|issue=2|pages=113–23|pmid=20141492|doi=10.3109/13625180903545302}}</ref>
=== อาการข้างเคียงช่วงแรกๆ ===
ในการรับประทานยาแผงแรกๆ อาจมีการคลื่นไส้ อาเจียน เวียนศีรษะได้บ้าง หากทนได้ควรทนไปก่อนและรับประทานยาต่อไป ประมาณ 2 ถึง 3 เดือนก็จะดีขึ้น เพราะร่างกายต้องใช้เวลาในการปรับตัวระยะหนึ่งแต่หากมีอาการมาก ทนไม่ไหว ก็ควรไปปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกร เพื่อขอคำแนะนำในการเปลี่ยนยาคุมกำเนิดหรือหาวิธีแก้ไขอื่นๆต่อไป


==== การงดเว้น ====
=== ความแตกต่างของยาคุมกำเนิดแต่ละประเภท ===
สามารถแบ่งได้ ดังนี้
# ความแตกต่างในปริมาณของเอสโตรเจน
# ความแตกต่างในชนิดของโปรเจสเตอโรน


[[การงดเว้นการมีเพศสัมพันธ์]]อาจหมายถึงการไม่ประกอบกิจกรรมทางเพศหรือร่วมเพศทางอื่นนอกจากช่องคลอด โดยถือว่าเป็นการคุมกำเนิดชนิดหนึ่ง<ref name=PP2009>{{cite web|title=Abstinence|work=Planned Parenthood|year=2009|url=http://www.plannedparenthood.org/health-topics/birth-control/abstinence-4215.htm|accessdate=September 9, 2009|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090910053822/http://www.plannedparenthood.org/health-topics/birth-control/abstinence-4215.htm|archivedate=September 10, 2009|df=mdy-all}}</ref><ref>{{cite book |last1=Murthy |first1=Amitasrigowri S |last2=Harwood |first2=Bryna|title=Contraception Update |publisher=Springer |edition=2nd |year=2007 |location=New York |pages=Abstract|doi=10.1007/978-0-387-32328-2_12 |isbn=978-0-387-32327-5}}</ref> การงดเว้นจากการมีเพศสัมพันธ์สามารถป้องกันการตั้งครรภ์ได้ 100%<ref>{{cite book|last1=Alters|first1=Sandra|last2=Schiff|first2=Wendy|title=Essential Concepts for Healthy Living|date=Oct 5, 2009|publisher=Jones & Bartlett Publishers|isbn=978-0763756413|page=116|url=https://books.google.com/books?id=lc-YBRQkldAC|accessdate=30 December 2017}}</ref><ref>{{cite book|last1=Greenberg|first1=Jerrold S.|last2=Bruess|first2=Clint E.|last3=Oswalt|first3=Sara B.|title=Exploring the Dimensions of Human Sexuality|date=Feb 19, 2016|publisher=Jones & Bartlett Publishers|isbn=978-1449698010|page=191|url=https://books.google.com/books?id=8iarCwAAQBAJ|accessdate=30 December 2017}}</ref> อย่างไรก็ตาม งานวิจัยพบว่า 88% ของคนที่สัญญาว่าจะไม่มีเพศสัมพันธ์ก่อนแต่งงานได้ร่วมเพศก่อนแต่งงาน<ref name=Den2005>{{cite journal |doi=10.1016/j.jadohealth.2005.02.001 |title=The limits of abstinence-only in preventing sexually transmitted infections |year=2005 |last1=Fortenberry |first1=J. Dennis |journal=Journal of Adolescent Health |volume=36 |issue=4 |pages=269–70 |pmid=15780781 |ref=harv}}</ref> การงดเว้นไม่สามารถป้องกันการตั้งครรภ์ที่เกิดจาก[[การข่มขืนกระทำชำเรา|การข่มขืน]] นโยบายทาง[[สาธารณสุข]]ที่รณรงค์ให้งดเว้นการมีเพศสัมพันธ์ไม่ค่อยมีประสิทธิผลเท่าไหร่นักโดยเฉพาะใน[[ประเทศกำลังพัฒนา]]และในกลุ่มผู้ด้อยโอกาส<ref>{{cite journal | title = Nonconsensual Sex Undermines Sexual Health | journal = Network | year = 2005 | volume = 23 | url = http://www.fhi.org/en/RH/Pubs/Network/v23_4/nt2341.htm | author = Kim Best | issue = 4 | ref = harv | deadurl = yes | archiveurl = https://web.archive.org/web/20090218142348/http://www.fhi.org/en/RH/Pubs/Network/v23_4/nt2341.htm | archivedate = February 18, 2009 | df = mdy-all }}</ref><ref>{{cite book|last1=Francis|first1=Leslie|title=The Oxford Handbook of Reproductive Ethics|date=2017|publisher=[[Oxford University Press]]|isbn=9780199981878|page=329|url=https://books.google.com/books?id=TS6hDQAAQBAJ|accessdate=30 December 2017}}</ref>
=== ความแตกต่างในปริมาณของเอสโตรเจน ===
ฮอร์โมนเอสโตรเจนที่มีในยาคุมกำเนิด มีชื่อว่า เอทินิลเอสตราไดออล (Ethinylrstradiol) ซึ่งเป็นชนิดเดียวกันหมดทุกยี่ห้อ ต่างกันในปริมาณฮอร์โมนที่มี โดยจะมีปริมาณ 0.050, 0.035, 0.030, 0.020 กรัม (หรือ 50, 35, 30, 20 ไมโครกรัม) โดยปริมาณเอสโตรเจนที่ใช้เคยมีปริมาณสูงกว่านี้มาก แต่ต่อมามีการค้นพบว่าปริมาณที่ใช้อยู่ในปัจจุบัน ก็สามารถยับยังการตกไข่ของผู้หญิงได้ ปริมาณเอสโตรเจนที่น้อยลงจะทำให้อาการคลื่นไส้ อาเจียน เวียนศีรษะลดลงได้ คนที่ทานยาคุมกำเนิดแล้วรู้สึกว่ามีอาการเหล่านี้มาก สามารถเปลี่ยนไปใช้ยาคุมกำเนิดที่มีเอสโตรเจนต่ำที่สุด คือ 0.015 กรัม
อย่างไรก็ตามในบางคนปริมาณเอสโตรเจนที่น้อยเกินไปอาจทำให้มีเลือดคล้ายประจำเดือน ในช่วงแรกของการมีรอบเดือนหรือประจำเดือนขาดหายไปก็ได้ ถ้าเกิดอาการนี้ควรรีบปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรเพื่อเปลี่ยนยาคุมกำเนิดให้มีปริมาณเอสโตรเจนที่สูงขึ้นได้เช่นกัน สำหรับคนที่มีรูปร่างผอมและต้องการให้ตัวเองดูมีเนื้อมีหนังมากขึ้น ควรเลือกทานยาคุมกำเนิดที่มีฮอร์โมนสูงขึ้น คือ 0.035 กรัม แต่คนที่ไม่ต้องการให้น้ำหนักตัวเพิ่มขึ้น ควรเลือกใช้ฮอร์โมนในปริมาณที่น้อยลงมาตามลำดับ เพราะเอสโตรเจนทำให้เกิดการคั่งของน้ำและเกลือ รวมทั้งมีไขมันใต้ผิวหนังเพิ่มพูนขึ้น เอสโตรเจนส่งผลดีต่อคนที่มีปัญหาสิว เพราะส่งผลให้ระดับฮอร์โมนเพศชายลดลง การใช้ฮอร์โมนนี้ในปริมาณที่สูงขึ้นอาจลดการเกิดสิวได้


บางครั้ง[[การร่วมเพศแบบไม่สอดใส่]]หรือ[[การร่วมเพศทางปาก]]ถือเป็นการคุมกำเนิดเช่นกัน<ref name=PP2009/> แม้บางครั้งอาจมีความเสี่ยงที่จะทำให้ตั้งครรภ์แม้ไม่ได้สอดใส่ก็ตาม ตัวอย่างเช่น การร่วมเพศบริเวณขาหนีบหรือบริเวณอื่นใกล้ช่องคลอด การถูไถด้านนอกช่องคลอด และขณะถอนองคชาตออกหลัง[[การร่วมเพศทางทวารหนัก]] โดยอสุจิอาจติดอยู่ตรงบริเวณช่องคลอดและเคลื่อนตัวไปกับน้ำหล่อลื่นที่ออกมา<ref>{{cite book|last=Thomas|first=R. Murray|title=Sex and the American teenager seeing through the myths and confronting the issues|year=2009|publisher=Rowman & Littlefield Education|location=Lanham, Md.|isbn=978-1-60709-018-2|page=81|url=https://books.google.com/books?id=gM9EFgsJHyoC&pg=PA81}}</ref><ref>{{cite book|last=Edlin|first=Gordon|title=Health & Wellness.|year=2012|publisher=Jones & Bartlett Learning|isbn=978-1-4496-3647-0|page=213|url=https://books.google.com/books?id=csGk6j5rlN0C&pg=PA213}}</ref> การสอนเพศศึกษาที่เน้น[[การงดเว้นการมีเพศสัมพันธ์]]อย่างเดียวไม่ลดการตั้งครรภ์ในวัยรุ่น<ref name="pmid22341164" /><ref name="Santelli2017">{{cite journal|last1=Santelli|first1=JS|last2=Kantor|first2=LM|last3=Grilo|first3=SA|last4=Speizer|first4=IS|last5=Lindberg|first5=LD|last6=Heitel|first6=J|last7=Schalet|first7=AT|last8=Lyon|first8=ME|last9=Mason-Jones|first9=AJ|last10=McGovern|first10=T|last11=Heck|first11=CJ|last12=Rogers|first12=J|last13=Ott|first13=MA|title=Abstinence-Only-Until-Marriage: An Updated Review of U.S. Policies and Programs and Their Impact.|journal=The Journal of adolescent health : official publication of the Society for Adolescent Medicine|date=September 2017|volume=61|issue=3|pages=273–280|doi=10.1016/j.jadohealth.2017.05.031|pmid=28842065}}{{open access}}</ref>
ผู้ที่มีอาการต่อไปนี้ควรเลือกการคุมกำเนิดด้วยวิธีอื่น นิ่วในถุงน้ำดี โดยเฉพาะผู้หญิงอ้วน โรคลมชัก ผิวหนังบริเวณโหนกแก้มมีสีเข้มขึ้น หรือเป็นฝ้า มีปัญหาทางตับ


==== การให้นมบุตร ====
=== อาการผิดปกติจากการใช้ยาเม็ดคุมกำเนิด ===
# คลื่นไส้ อาเจียน
# อาการผิดปกติของเต้านม โดยอาจมีการขยายใหญ่ แข็งขึ้น เจ็บ
# ปวดศีรษะ ความดันโลหิตสูงขึ้น
# ปวดขาและเป็นตะคริวที่ขา
# เส้นเลือดดำขอด (ฯลฯ)


การคุมกำเนิดโดยการให้นมลูก (LAM) เป็นวิธีคุมกำเนิดโดยธรรมชาติ หลังคลอดผู้หญิงมักอยู่ในภาวะไม่เจริญพันธุ์เป็นระยะเวลาหนึ่งและสามารถคงภาวะไว้ได้ด้วยการให้นมลูก<ref name=Blackburn2007>{{cite book|last=Blackburn|first=Susan Tucker|title=Maternal, fetal, & neonatal physiology : a clinical perspective|year=2007|publisher=Saunders Elsevier|location=St. Louis, Mo.|isbn=978-1-4160-2944-1|page=157|url=https://books.google.com/books?id=2y6zOSQcn14C&pg=PA157|edition=3rd|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160512050446/https://books.google.com/books?id=2y6zOSQcn14C&pg=PA157|archivedate=May 12, 2016|df=mdy-all}}</ref> โดยสามารถใช้ได้หากไม่มีประจำเดือน เลี้ยงลูกด้วยนมแม่อย่างเดียว และลูกยังอายุไม่ถึง 6 เดือน<ref name=Blenning2005>{{cite journal|last=Blenning|first=CE|author2=Paladine, H|title=An approach to the postpartum office visit.|journal=American Family Physician|date=Dec 15, 2005|volume=72|issue=12|pages=2491–6|pmid=16370405}}</ref> องค์การอนามัยโลกกล่าวว่าการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่อย่างเดียวมีอัตราการล้มเหลวอยู่ที่ 2% ในหกเดือนแรกหลังคลอด <ref>{{cite web|title=WHO 10 facts on breastfeeding|work=World Health Organization|date=April 2005|url=http://www.who.int/features/factfiles/breastfeeding/facts/en/index2.html|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130623231136/http://www.who.int/features/factfiles/breastfeeding/facts/en/index2.html|archivedate=June 23, 2013|df=mdy-all}}</ref> งานวิจัย 6 งานพบอัตราการล้มเหลวในหกเดือนแรกหลังคลอดอยู่ระหว่าง 0 ถึง 7.5%<ref name=Vander2008>{{cite journal|last1=Van der Wijden|first1=Carla|last2=Brown|first2=Julie|last3=Kleijnen|first3=Jos|date=October 8, 2008|title=Lactational amenorrhea for family planning|journal=Cochrane Database of Systematic Reviews|issue=4|page=CD001329|doi=10.1002/14651858.CD001329|pmid=14583931}}</ref>อัตราการล้มเหลวเพิ่มขึ้นเป็น 4–7% ในหนึ่งปี และ 13% ในสองปี<ref name=Fritz2012>{{cite book|last=Fritz|first=Marc|title=Clinical Gynecologic Endocrinology and Infertility|year=2012|isbn=978-1-4511-4847-3|pages=1007–1008|url=https://books.google.com/books?id=KZLubBxJEwEC&pg=PA1007|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160603173728/https://books.google.com/books?id=KZLubBxJEwEC&pg=PA1007|archivedate=June 3, 2016|df=mdy-all}}</ref> การเลี้ยงลูกด้วยนมผง การปั้มนมแทนที่การให้ดูดจากเต้า การใช้จุกนม และการให้ทานอาหารแข็ง มีส่วนเพิ่มอัตราการล้มเหลว<ref>{{cite book|last=Swisher|first=Judith Lauwers, Anna|title=Counseling the nursing mother a lactation consultant's guide|publisher=Jones & Bartlett Learning|location=Sudbury, MA|isbn=978-1-4496-1948-0|pages=465–466|url=https://books.google.com/books?id=2X0_Takcr_wC&pg=PA465|edition=5th|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160616223833/https://books.google.com/books?id=2X0_Takcr_wC&pg=PA465|archivedate=June 16, 2016|df=mdy-all}}</ref> ในคนที่เลี้ยงลูกด้วยนมแม่อย่างเดียวมี 10% ที่เริ่มมีประจำเดือนภายในสามเดือน และ 20% ภายในหกเดือน<ref name=Fritz2012 /> ส่วนคนที่ไม่ได้ให้นมลูกอาจกลับมาเจริญพันธุ์ภายใน 4 สัปดาห์หลังคลอด<ref name=Fritz2012 />
หากมีอาการเหล่านี้ควรลดปริมาณเอสโตรเจนลง หากยังไม่หายอาจทานเป็นยาคุมกำเนิดที่มีโปรเจสเตอโรนอย่างเดียว หรือเปลี่ยนไปใช้วิธีคุมกำเนิดแบบอื่นแทน สำหรับผู้หญิงที่เพิ่งคลอดบุตรและต้องการเลี้ยงลูกด้วยนมตัวเอง ควรใช้ยาคุมกำเนิดที่มีโปรเจสเตอโรนอย่างเดียว เพราะหากใช้ยาคุมกำเนิดที่มีเอสโตรเจนจะมีผลทำให้น้ำนมแห้ง ทั้งนี้สามารถรับประทานยาคุมกำเนิดได้ในสัปดาห์ที่ 4 หลังคลอด


=== ยาคุมกำเนิดฉุกเฉิน ===
=== ความแตกต่างในชนิดของโปรเจสเตอโรน ===
[[File:Emergency contraceptive (cropped).jpg|thumb|[[การคุมกำเนิดฉุกเฉิน|ยาคุมกำเนิดฉุกเฉิน]]สองเม็ด|alt=emergency contraceptive pills]]
ยาคุมกำเนิดที่มีฮอร์โมนโปรเจสเตอโรนมีหลายรุ่นด้วยกัน พบว่าในรุ่นหลังๆ มีความปลอดภัยต่อร่างกายมากกว่า เพราะไม่ส่งผลเสียในเรื่องความผิดปกติของไขมันในเส้นเลือด โปรเจสเตอโรนในรุ่นแรกๆ สามารถออกฤทธิ์คล้ายฮอร์โมนเพศชายได้ทำให้เกิดสิว หน้ามัน ขนดก เป็นผื่นคันตามผิวหนัง ศีรษะล้านแบบผู้ชาย อารมณ์ทางเพศมากขึ้น ซึ่งการพัฒนาฮอร์โมนรุ่นหลังๆ จึงพยายามลดฤทธิ์ฮอร์โมนเพศชายลง เพื่อลดผลข้างเคียงดังกล่าว


[[การคุมกำเนิดฉุกเฉิน]]คือการใช้ยาเม็ด (ยาคุมกำเนิดฉุกเฉิน)<ref>{{cite web|author1=Office of Population Research|author2=Association of Reproductive Health Professionals|date=July 31, 2013|title=What is the difference between emergency contraception, the 'morning after pill', and the 'day after pill'?|location=Princeton|publisher=Princeton University|url=http://ec.princeton.edu/questions/morningafter.html|accessdate=September 7, 2013|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130923062617/http://ec.princeton.edu/questions/morningafter.html|archivedate=September 23, 2013|df=mdy-all}}</ref> หรืออุปกรณ์หลังมีเพศสัมพันธ์อย่างไม่ป้องกัน เพื่อลดโอกาสการตั้งครรภ์<ref name=Gizzo2012 /> มักทำงานโดยป้องกันการตกไข่หรือการปฏิสนธิ<ref name=Hopkins2010 /><ref name=Leu2010>{{cite journal|last1=Leung|first1=Vivian W Y|last2=Levine|first2=Marc|last3=Soon|first3=Judith A|title=Mechanisms of Action of Hormonal Emergency Contraceptives|journal=Pharmacotherapy|date=February 2010|volume=30|issue=2|pages=158–168|doi=10.1592/phco.30.2.158|quote=The evidence strongly supports disruption of ovulation as a mechanism of action. The data suggest that emergency contraceptives are unlikely to act by interfering with implantation|pmid=20099990}}</ref> ปกติแล้วจะไม่ส่งผลกระทบต่อการฝังตัวของตัวอ่อน<ref name=Leu2010/> วิธีคุมกำเนิดฉุกเฉินมีหลายแบบ เช่น การใช้ยาเม็ดคุมกำเนิดในปริมาณมาก ฮอร์โมนลีโวนอร์เจสเตรล ยาไมฟีพริสโทน และห่วงอนามัยคุมกำเนิด<ref name=CochEmerg2012>{{cite journal|last=Cheng|first=L|author2=Che, Y |author3=Gülmezoglu, AM |title=Interventions for emergency contraception.|journal=Cochrane Database of Systematic Reviews|date=Aug 15, 2012|volume=8|pages=CD001324|pmid=22895920|doi=10.1002/14651858.CD001324.pub4}}</ref> ยาเม็ดที่มีลีโวนอร์เจสเตรลลดโอกาสการตั้งครรภ์ถึง 70% เมื่อรับประทานภายใน 3 วันหลังร่วมเพศโดยไม่ป้องกันหรือหากถุงยางอนามัยรั่ว (มีโอกาสตั้งครรภ์ 2.2%)<ref name=Gizzo2012 /> ส่วนยาอีกตัวหนึ่งที่เรียกว่า ulipristal ลดโอกาสตั้งกันประมาณ 85% เมื่อรับประทานภายใน 5 วันหลังร่วมเพศ (มีโอกาสตั้งครรภ์ 1.4%)<ref name=Gizzo2012 /><ref name=CochEmerg2012 /><ref>{{cite journal|last=Richardson|first=AR|author2=Maltz, FN|title=Ulipristal acetate: review of the efficacy and safety of a newly approved agent for emergency contraception.|journal=Clinical therapeutics|date=January 2012|volume=34|issue=1|pages=24–36|pmid=22154199|doi=10.1016/j.clinthera.2011.11.012}}</ref> ยาไมฟีพริสโทนมีประสิทธิผลสูงกว่ายาเม็ดที่มีลีโวนอร์เจสเตรล และห่วงอนามัยเคลือบทองแดงเป็นวิธีคุมกำเนิดแบบฉุกเฉินที่ให้ประสิทธิผลสูงสุด<ref name=CochEmerg2012 /> ห่วงอนามัยป้องกันการตั้งครรภ์ได้มากกว่า 99% หากใส่ภายใน 5 วันหลังร่วมเพศ (มีโอกาสตั้งครรภ์ 0.1–2%)<ref name=Hopkins2010 /><ref>{{cite web|title=Update on Emergency Contraception|url=http://www.arhp.org/Publications-and-Resources/Clinical-Proceedings/EC/Effectiveness|publisher=Association of Reproductive Health Professionals|accessdate=May 20, 2013|date=March 2011|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130511124153/http://www.arhp.org/Publications-and-Resources/Clinical-Proceedings/EC/Effectiveness|archivedate=May 11, 2013|df=mdy-all}}</ref><ref name=Cleland2012>{{cite journal |vauthors=Cleland K, Zhu H, Goldstruck N, Cheng L, Trussel T |year=2012 |title=The efficacy of intrauterine devices for emergency contraception: a systematic review of 35 years of experience |journal=Human Reproduction |volume=27 |issue=7 |pages=1994–2000 |doi=10.1093/humrep/des140 |pmid=22570193 |ref=harv}}</ref> ยาที่มีลีโวนอร์เจสเตรลอาจมีประสิทธิผลต่ำกว่าเมื่อใช้โดยผู้มีโรคอ้วนหรือน้ำหนักเกิน จึงแนะนำให้ใช้ห่วงอนามัยหรือ ulipristal แทน<ref>{{cite journal|last=Glasier|first=A|author2=Cameron, ST |author3=Blithe, D |author4=Scherrer, B |author5=Mathe, H |author6=Levy, D |author7=Gainer, E |author8= Ulmann, A |title=Can we identify women at risk of pregnancy despite using emergency contraception? Data from randomized trials of ulipristal acetate and levonorgestrel.|journal=Contraception|date=Oct 2011|volume=84|issue=4|pages=363–7|pmid=21920190|doi=10.1016/j.contraception.2011.02.009}}</ref>
== ข้อห้ามการใช้ยาคุมกำเนิดชนิดรวม ==
# เป็นโรคของระบบเส้นเลือดและภาวะอุดตันของเส้นเลือดดำและเส้นเลือดแดง (ยกเว้นเส้นเลือดดำขอด)
# เคยเป็นโรคหัวใจวาย
# เป็นโรคที่เกี่ยวกับหัวใจ
# ความดันโลหิตสูงที่ยังไม่ได้รับการรักษา (ยกเว้นคนที่เป็นความดันโลหิตสูงจากครรภ์เป็นพิษ)
# เบาหวานที่มีโรคของระบบเส้นเลือดร่วมด้วย
# เนื้องอกของต่อมใต้สมอง
# เนื้องอกที่ขึ้นกับฮอร์โมนเพศหญิง เช่น ที่เต้านม เป็นต้น
# มะเร็งเต้านมและอวัยวะสืบพันธุ์
# มีเลือดออกทางช่องคลอดที่ผิดปกติโดยไม่ทราบสาเหตุ
# ตั้งครรภ์หรือสงสัยว่าจะตั้งครรภ์
# เป็นโรคที่เกี่ยวกับตับ (ยกเว้นโรคตับที่รักษาจนหน้าที่ของตับกลับสู่ปกติแล้ว)
# นิ่วในถุงน้ำดี
# อายุเกิน 35 ปีและสูบบุหรี่
# ภาวะลำไส้ดูดซึมอาหารไม่ดี
# กำลังรับประทานยาบางชนิดที่อาจมีผลรบกวนการออกฤทธิ์ของยาคุมกำเนิด


=== การป้องกันสองชั้น ===
=== โรคหรือภาวะที่ไม่ควรใช้ยาคุมกำเนิดชนิดรวม ===
# สูบบุหรี่มาก
# โรคเบาหวาน
# มีไขมันในเลือดสูง
# เป็นโรคปวดศีรษะไมเกรน
# มีรอบเดือนผิดปกติและการไม่มีประจำเดือนที่ยังไม่ทราบสาเหตุที่แน่นอน
# มีภาวะซึมเศร้าอย่างรุนแรง
# โรคลมชัก
# โรคไตที่มีความดันโลหิตสูงร่วมด้วย
# โรคหรือสภาวะบางอย่างที่ทำให้ต้องอยู่ในสภาวะนิ่งหรือลุกเดินไม่ได้เป็นเวลานาน
# มีประวัติบุคคลในครอบครัวเป็นมะเร็งเต้านม


การป้องกันสองชั้นเป็นการใช้วิธีที่ป้องกันทั้งการตั้งครรภ์และโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์<ref>{{cite journal |title=Dual protection against unwanted pregnancy and HIV / STDs |journal=Sex Health Exch |issue=3 |page=8 |year=1998 |pmid=12294688 |doi= |url=}}</ref> โดยอาจใช้ถุงยางอนามัยอย่างเดียวหรือร่วมกับวิธีคุมกำเนิดแบบอื่น หรือโดยการหลีกเลี่ยงการร่วมเพศแบบสอดใส่<ref name=Cates2002>{{cite journal|author1=Cates, W.|author2=Steiner, M. J.|year=2002|title=Dual Protection Against Unintended Pregnancy and Sexually Transmitted Infections: What Is the Best Contraceptive Approach?|journal=Sexually Transmitted Diseases|volume=29|issue=3|pages=168–174|url=http://journals.lww.com/stdjournal/Fulltext/2002/03000/Dual_Protection_Against_Unintended_Pregnancy_and.7.aspx|doi=10.1097/00007435-200203000-00007|pmid=11875378|ref=harv|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120125015446/http://journals.lww.com/stdjournal/Fulltext/2002/03000/Dual_Protection_Against_Unintended_Pregnancy_and.7.aspx|archivedate=January 25, 2012|df=mdy-all}}</ref><ref>{{cite web|publisher=International Planned Parenthood Federation|date=May 2000|title=Statement on Dual Protection against Unwanted Pregnancy and Sexually Transmitted Infections, including HIV|url=http://www.popline.org/node/172494|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160410055528/http://www.popline.org/node/172494|archivedate=April 10, 2016|df=mdy-all}}</ref> การป้องกันสองชั้นเหมาะกับผู้ไม่อยากตั้งครรภ์<ref name=Cates2002 /> และผู้ที่ใช้ยารักษาสิวอย่าง isotretinoin ที่เพิ่มความเสี่ยงความพิการแต่กำเนิดในครรภ์<ref name=Gupta2011>{{cite book|last=Gupta|first=Ramesh C.|title=Reproductive and Developmental Toxicology|url=https://books.google.com/books?id=jGHRR32wz5MC|date=February 25, 2011|publisher=Academic Press|isbn=978-0-12-382032-7|page=105|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160516180230/https://books.google.com/books?id=jGHRR32wz5MC|archivedate=May 16, 2016|df=mdy-all}}</ref>
== เมื่อลืมทานยาคุมกำเนิด ==
การรับประทานยาเม็ดคุมกำเนิดให้ต่อเนื่องกันทุกวันเป็นสิ่งที่สำคัญมาก เพราะฮอร์โมนในยาจะไปยับยั้งการตกไข่ ดังนั้น หากลืมกินยาบ่อยๆ ก็อาจทำให้ตั้งครรภ์ได้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งใน 7 เม็ดแรกของแผงจะมีความสำคัญมาก ไม่ควรลืมในช่วงนี้


=== หากลืม 1 เม็ด ===
ให้รับประทานยาเม็ดนั้นทันทีที่นึกขึ้นได้ แต่ถ้านึกได้ในวันรุ่งขึ้นก็ให้รับประทานยาเพิ่มเป็น 2 เม็ด ในเวลาเดิมที่เคยรับประทาน หากรับประทานยาเลย 12 ชั่วโมงจากการรับประทานปกติ ควรใช้ถุงยางอนามัยหรือวิธีอื่นๆ ร่วมด้วย อย่างน้อย 7 วัน

=== หากลืม 2 เม็ดติดต่อกัน ===
ให้รับประทานยาเพิ่ม เป็นวันละ 2 เม็ด ใน 2 วันถัดไป เช่น ถ้าลืมรับประทานยาในวันจันทร์กับอังคาร ในวันพุธก็รับประทาน 2 เม็ด และวันพฤหัสบดีก็รับประทาน 2 เม็ด จากนั้นก็รับประทานยาวันละเม็ดไปเรื่อยๆจนหมดแผง ควรใช้ถุงยางอนามัยหรือยาคุมกำเนิดวิธีอื่นๆร่วมด้วย อย่างน้อยช่วง 7 วันหลังลืมรับประทานเพื่อป้องกันการตังครรภ์

=== หากลืมมมากว่า 2 เม็ดติดต่อกัน ===
ให้หยุดยาคุมกำเนิดแผงที่รับประทานอยู่ หากมีเพศสัมพันธ์ช่วงนี้ต้องใช้ถุงยางอนามัย รอจนกว่าเลือดประจำเดือนจะมา แล้วรับประทานยาคุมกำเนิดแผงใหม่ในวันแรกที่ประจำเดือนมา
กรณีนี้ ช่วง 15 วันแรกของยาแผงใหม่ นับว่าไม่ปลอดภัย ต้องใช้ถุงยางอนามัยหรือวิธีอื่นๆร่วมด้วย ลืมยาเม็ดที่ไม่มีฮอร์โมน (ยา 7 เม็ดสุดท้ายของยาคุมแบบ 28 เม็ด)
ให้ทิ้งยาเม็ดที่ลืมนั้นไป แล้วก็รับประทานยาเม็ดในส่วนที่เหลือวันละ 1 เม็ดต่อไปจนหมดแผง แล้วเริ่มรับประทานยาแผงต่อไปได้ตามปกติไม่จำเป็นต้องใช้วิธีคุมกำเนิดอื่นๆร่วมด้วย
หากทานยาเม็ดคุมกำเนิดแล้วไม่มีประจำเดือนมา ควรตรวจการตั้งครรภ์ก่อน หากไม่มีการตั้งครรภ์ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกร เพื่อพิจารณาเปลี่ยนยาคุมกำเนิด

== ยาเม็ดคุมกำเนิดที่มีฮอร์โมนชนิดเดียว (Micro dose) ==
ยาคุมกำเนิดชนิดนี้จะมีฮอร์โมนโปรเจสเตอโรน (Progesterone) ตัวเดียวในปริมาณน้อยๆ เท่ากันทุกเม็ด และมีฮอร์โมนทั้งหมด 28 เม็ด รับประทานวันละเม็ดติดต่อกันไม่หยุด
ข้อดีของยาคุมกำเนิดประเภทนี้คือ จะไม่มีผลข้างเคียงต่างๆ ที่เกิดจากเอสโตรเจนและไม่ส่งผลต่อกระบวนการเผาผลาญไขมันและคาร์โบไฮเดรต
ประสิทธิภาพในการคุมกำเนิดของยาคุมประเภทนี้จะด้อยกว่ายาคุมกำเนิดที่มีฮอร์โมน 2 ชนิด ป้องกันได้ต่ำมาก เพราะร่างกายของหญิงยังมีการตกไข่ได้อยู่ แต่ฤทธิ์การคุมกำเนิดเกิดจากยาที่ไปเปลี่ยนแปลงสภาพของเยื่อบุโพรงมดลูกทำให้ไม่เหมาะกับการฝังตัวของตัวอ่อน และทำให้มูกปากมดลูกเหนียวข้นขึ้น อสุจิจึงผ่านไปได้น้อย
การรับประทานยาคุมกำเนิดชนิดนี้ เพื่อให้ผลดีที่สุดนอกจากจะทานในเวลาเดียวกันทุกวันแล้ว ยังควรกะเวลาให้เป็นช่วงก่อนมีเพศสัมพันธ์ประมาณ 4 ชั่วโมง เพราะยาจะออกฤทธิ์ดีที่สุดในช่วงนี้ โดยมากจึงมักแนะนำให้ทานในช่วงหลังอาหารเย็นของทุกวัน

=== ข้อจำกัดของการใช้ยา ===
ข้อจำกัดที่สำคัญที่สุดของยาคุมชนิดนี้คือ อาจทำให้เกิดการแปรปรวนของประจำเดือน เช่น รอบประจำเดือนอาจจะมาช้าหรือเร็วกว่าปกติ มีเลือดออกผิดปกติในระหว่างรอบเดือนอาจมีประจำเดือนขาดหายไป หากมีประจำเดือนขาดหายไประหว่างใช้ยาควรตรวจการตั้งครรภ์ก่อนเสมอ เพราะอาจเกิดจากการรับประทานยาคุมกำเนิดหรือเกิดจากการตั้งครรภ์ก็ได้

=== ยาคุมชนิดนี้เหมาะสำหรับ ===
# คนที่ทนฤทธิ์เอสโตรเจนไม่ได้ เช่น มีอาการคลื่นไส้ อาเจียน ปวดศีรษะมาก หรือคนที่มีข้อห้ามใช้เอสโตรเจน เช่น มีประวัติการเป็นโรคเส้นเลือดอุดตัน เป็นต้น
# สตรีที่เลี้ยงลูกด้วยน้ำนมตนเอง เพราะไม่ทำให้น้ำนมแห้ง
# คนที่อายุมากกว่า 35 ปี และสูบบุหรี่ เพราะถ้าใช้ยาคุมกำเนิดแบบที่มีเอสโตรเจนจะมีโอกาสเสี่ยงต่อการเป็นโรคเกี่ยวกับหลอกเลือดหัวใจมากกว่า
# เป็นเบาหวานและต้องการคุมกำเนิดเป็นเวลานาน
# ระหว่างใช้ยาปฏิชีวนะเพื่อรักษาโรคบางอย่าง เพราะประสิทธิภาพของยาประเภทนี้ไม่ถูกรบกวนด้วยยาปฏิชีวนะ

=== ข้อห้ามใช้ ===
ไม่มีข้อห้ามใช้ยาอย่างเด็ดขาด เพราะส่งผลต่อระบบในร่างกายน้อย

=== สภาวะที่ไม่ควรใช้ยา ===
# มีประวัติการตั้งครรภ์นอกมดลูก
# เลือดออกทางช่องคลอดโดยไม่ทราบสาเหตุที่แน่ชัด
# มีประวัติเป็นดีซ่านขณะตั้งครรภ์
# ใช้ยาบางอย่าง หรืออยู่ในระหว่างการรักษาโรคบางชนิด

=== หากลืมรับประทานยา ===
==== หากลืม 1 เม็ด ====
ให้รับประทานยาเม็ดนั้นทันทีที่นึกขึ้นได้ แต่ถ้านึกได้ในวันรุ่งขึ้นก็ให้รับประทานยาเพิ่มเป็น 2 เม็ด ในเวลาเดิมที่เคยรับประทาน หากรับประทานยาเลย 12 ชั่วโมงจากการรับประทานปกติ ควรใช้ถุงยางอนามัยหรือวิธีอื่นๆร่วมด้วย อย่างน้อย 7 วัน

==== หากลืม 2 เม็ดติดต่อกัน ====
ให้รับประทานยาเพิ่ม เป็นวันละ 2 เม็ด ใน 2 วันถัดไป เช่น ถ้าลืมรับประทานยาในวันจันทร์กับอังคาร ในวันพุธก็รับประทาน 2 เม็ด และวันพฤหัสบดีก็รับประทาน 2 เม็ด จากนั้นก็รับประทานยาวันละเม็ดไปเรื่อยๆจนหมดแผง
ควรใช้ถุงยางอนามัยหรือยาคุมกำเนิดวิธีอื่นๆร่วมด้วย อย่างน้อยช่วง 7 วันหลังลืมรับประทานเพื่อป้องกันการตังครรภ์

==== หากลืมมากว่า 2 เม็ดติดต่อกัน ====
ให้หยุดยาคุมกำเนิดแผงที่รับประทานอยู่ หากมีเพศสัมพันธ์ช่วงนี้ต้องใช้ถุงยางอนามัย รอจนกว่าเลือดประจำเดือนจะมา แล้วรับประทานยาคุมกำเนิดแผงใหม่ในวันแรกที่ประจำเดือนมา
กรณีนี้ ช่วง 15 วันแรกของยาแผงใหม่ นับว่าไม่ปลอดภัย ต้องใช้ถุงยางอนามัยหรือวิธีอื่นๆร่วมด้วย

== ยาเม็ดคุมกำเนิดฉุกเฉิน ==
เป็นการรับประทานยาคุมกำเนิดเพื่อป้องกันการตั้งครรภ์ภายหลังจากมีเพศสัมพันธ์ไปแล้ว วิธีนี้มีความเสี่ยงสูง ไม่แนะนำให้ใช้ประจำ ควรใช้เมื่อจำเป็นจริงๆเท่านั้น

=== ข้อบ่งใช้ ===
# มีเพศสัมพันธ์อย่างกะทันหันโดยไม่ได้ใช้วิธีการคุมกำเนิดอื่นอยู่ก่อน
# ถูกข่มขืน
# ถุงยางอนามัยขาดขณะมีเพศสัมพันธ์
# ลืมรับประทานยาเม็ดคุมกำเนิดบ่อยครั้ง

=== การออกฤทธิ์ ===
ตัวยาออกฤทธิ์โดยไปรบกวนการปฏิสนธิทำให้เยื่อบุโพรงมดลูกไม่เหมาะสมต่อการฝังตัวของตัวอ่อน รบกวนการเดินทางของไข่และอสุจิ

=== การใช้ยา ===
ต้องให้ยาเร็วที่สุดเท่าที่จะทำได้หลังจากมีเพศสัมพันธ์ อย่างช้าที่สุดไม่ควรเกิน 72 ชั่วโมง การทานยาคุมกำเนิดฉุกเฉิน ต้องทานเม็ดแรกภายใน 24 ถึง 72 ชั่วโมง (ยิ่งเร็วยิ่งดี) แล้วเว้นระยะ 12 ชั่วโมงจึงทานอีกหนึ่งเม็ด

=== อาการข้างเคียง ===
การทานฮอร์โมนในปริมาณที่สูงมากขนาดนี้จะทำให้เกิดอาการคลื่นไส้ อาเจียนมาก และบ่อยครั้งจะทำให้มีการเปลี่ยนแปลงของประจำเดือน คืออาจมาเร็วหรือช้าลงได้
แม้จะรับประทานยาคุมกำเนิดชนิดนี้ไปแล้ว ก็อาจยังมีการตั้งครรภ์ขึ้นได้ ซึ่งฮอร์โมนที่รับประทานนี้อาจส่งผลทำให้เกิดความพิการของทารกในครรภ์ได้ เช่น ทำให้เกิดความผิดปกติของหัวใจ หลอดลม กระดูกสันหลัง หลอดอาหาร ไต แขนขวา ทวารหนัก หรือหากเป็นทารกเพศหญิง จะทำให้เกิดความผิดปกติบริเวณอวัยวะสืบพันธุ์ด้วย

=== ข้อห้ามใช้ ===
ห้ามใช้กับคนที่เป็นโรคตับหรือนิ่วในถุงน้ำดี ไม่ควรใช้ในมารดาให้นมบุตร ผู้หญิงตั้งครรภ์

=== ข้อดีและประโยชน์อื่นๆ ===
ของการรับประทานยาเม็ดคุมกำเนิดที่มีฮอร์โมน 2 ชนิด
# ใช้ลดอาการปวดประจำเดือนชนิดปฐมภูมิ
# รักษากลุ่มอาการผิดปกติก่อนมีประจำเดือน
# ใช้ในคนที่มีประจำเดือนมาผิดปกติหรือมีประจำเดือนออกมากเกินไป
# ใช้ในภาวะเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดปกติ
# ใช้ในคนที่มีภาวะเต้านมคัด หลังคลอดบุตร
# รักษาสิวควบคู่กับการคุมกำเนิด
# เลื่อนประจำเดือน
# รักษาอาการขนขึ้นมากตามร่างกายที่ไม่ทราบสาเหตุเป็นบางราย
# บรรเทาภาวะถุงน้ำของรังไข่ที่มีขนาดไม่ใหญ่มากนัก
# รักษาอาการผู้หญิงในช่วงวัยก่อนหมดประจำเดือนไปจนถึงวัยหมดประจำเดือน เพื่อควบคุมประจำเดือนที่มาผิดปกติ และยังป้องกันภาวะกระดูกพรุน โดยคุมกำเนิดไปด้วยในตัว (ควรใช้ประเภทที่มีฮอร์โมนต่ำ) โดยต้องไม่สูบบุหรี่และไม่มีปัจจัยเสี่ยงในการเป็นโรคหัวใจและหลอดเลือด

== ยาฉีดคุมกำเนิด ==
เป็นการนำฮอร์โมนโปรเจสโตรเจนอย่างเดียวมาใช้เป็นยาฉีดคุมกำเนิดทุกๆ 3 เดือนเพื่อความสะดวกในการใช้ เนื่องจากมีประสิทธิภาพสูง อาการข้างเคียงน้อย ออกฤทธิ์ได้นาน ทั้งนี้จำเป็นต้องให้แพทย์เป็นผู้กระทำให้

=== กลไกการป้องกันการตั้งครรภ์ ===
ยาฉีดคุมกำเนิดออกฤทธิ์ป้องกันการตั้งครรภ์ได้คล้ายกับฤทธิ์ของยาเม็ดคุมกำเนิด คือ
# ระงับการสุกของไข่
# เปลี่ยนแปลงเยื่อบุมดลูก ทำให้ไม่เหมาะที่ไข่จะฝังตัว
# ทำให้มูกปากมดลูกมีน้อยและเหนียวกว่าปกติจนตัวอสุจิไม่สามารถผ่านไปได้

=== อาการข้างเคียง ===
# ระยะแรกที่ใช้ยานี้ผู้ใช้มักมีเลือดออกกระปริดกระปรอย และหลังจากใช้ยานี้ได้ประมาณ 1 ปี ประจำเดือนมักจะขาดหายไป อาการเหล่านี้ไม่มีอันตรายต่อสุขภาพของผู้ใช้
# อาการข้างเคียงอื่นๆ พบได้น้อย เช่น คลื่นไส้ อาเจียน เวียนศีรษะ
# อาจมีฝ้าขึ้นที่หน้า
# มีน้ำหนักตัวเพิ่มขึ้น
# ยานี้ไม่มีผลต่อการหลั่งน้ำนมของมารดาที่กำลังให้นมบุตร

=== ข้อห้ามในการใช้ยาฉีดคุมกำเนิด ===
เนื่องจากยานี้เป็นยาพวกโปรเจสโตรเจนจึงมีข้อห้ามคล้ายกับการใช้ยาเม็ดคุมกำเนิด ทั้งนี้ยานี้เหมาะสำหรับผู้หญิงที่มีบุตรเพียงพอแล้วหรือต้องการจะคุมกำเนิดเป็นระยะเวลานานๆ แต่ไม่เหมาะกับผู้หญิงที่ยังมีลูกน้อยและต้องการคุมกำเนิดเพียงชั่วระยะเวลาสั้น ๆ เพราะเมื่อเลิกใช้ยานี้แล้วอาจจะต้องใช้เวลานานกว่าจะตั้งครรภ์ได้อีก

== ยาฝังคุมกำเนิด ==
เป็นวิธีคุมกำเนิดด้วยฮอร์โมนที่มีประสิทธิภาพสูงมีฤทธิ์คุมกำเนิดได้นานถึง 5 ปี ลักษณะเป็นหลอดเล็กๆ 6 หลอด ใช้ฝังใต้ผิวหนังบริเวณใต้ท้องแขนท่อนบน ซึ่งภาวะการเจริญพันธุ์หลังการใช้ยาฝังคุมกำเนิดเป็นไปตามปกติ เนื่องจากขณะใช้ยามีฮอร์โมนกระจายออกไปในปริมาณน้อยและไม่มีการสะสม ระหว่างที่ฝังยานั้นไม่จำเป็นต้องดูแลใส่ใจเป็นพิเศษต่อหลอดฮอร์โมนที่ฝังไว้ ทั้งนี้ต้องให้แพทย์เป็นผู้กระทำให้ ซึ่งแพทย์จะตรวจร่างกายให้ก่อนเสมอ เมื่อต้องการมีบุตรหรือครบกำหนดอายุการใช้งานแล้วแพทย์ก็จะถอดยาฝังออกให้

=== กลไกการป้องกันการตั้งครรภ์ ===
# ระงับการตกไข่
# ทำให้มูกปากมดลูกขุ่นข้น ตัวอสุจิผ่านเข้าไปได้ยาก
# ทำให้เยื่อบุโพรงมดลูกบาง ไม่เหมาะที่ไข่ที่ถูกผสมแล้วมาฝังตัว

=== ผู้ที่เหมาะกับการใช้ยาฝังคุมกำเนิด ===
# ผู้ที่ต้องการคุมกำเนิดระยะยาว
# ผู้ที่กลัวการผ่าตัดทำหมัน หรือยังไม่พร้อมที่จะทำหมัน
# ผู้ที่ไม่เหมาะกับการคุมกำเนิดแบบใส่ห่วง ใช้ยาเม็ดหรือยาฉีดคุมกำเนิด
# ผู้ที่มีข้อบ่งห้ามในการใช้ฮอร์โมนเอสโตรเจน

=== อาการข้างเคียง ===
อาการข้างเคียงจากเอสโตรเจน เช่น คลื่นไส้ น้ำหนักตัวเพิ่มหรือหน้าเป็นฝ้านั้นพบน้อยมาก ที่พบมากได้แก่ การมีประจำเดือนผิดปกติคล้ายกับการฉีดยาคุมฉุกเฉิน

=== ข้อห้ามในการใช้ยาฝังคุมกำเนิด ===
ข้อห้ามใช้เหมือนกับยาฉีดคุมกำเนิดและยาเม็ดคุมกำเนิด เหมาะสำหรับผู้หญิงที่มีบุตรเพียงพอแล้วหรือต้องการจะคุมกำเนิดเป็นระยะเวลานานๆ แต่ไม่เหมาะกับผู้หญิงที่ยังมีลูกน้อยและต้องการคุมกำเนิดเพียงชั่วระยะเวลาสั้น ๆ เพราะเมื่อเลิกใช้ยานี้แล้วอาจจะต้องใช้เวลานานกว่าจะตั้งครรภ์ได้อีก

== ยาคุมกำเนิดรูปแบบอื่น ==
ยาคุมกำเนิดชนิดแผ่นแปะ เพิ่มความสะดวกแก่ผู้ใช้มากขึ้น เหมาะกับผู้ที่ขี้ลืม หรือรับประทานยาไม่สม่ำเสมอ แผ่นแปะคุมกำเนิดภายในบรรจุตัวยาฮอร์โมนไว้คล้ายกับในยาเม็ดคุมกำเนิดทั่วไปแต่เมื่อแปะแผ่นยาไว้ตัวยาจะค่อยๆ ปล่อยตัวฮอร์โมนออกมาผ่านผิวหนัง แล้วเข้าสู่กระแสเลือด เพื่อไปออกฤทธิ์คุมกำเนิด

การปลดปล่อยตัวยาในรูปแบบนี้จะทำให้มีระดับยาในเลือดที่สม่ำเสมอกว่าการรับประทานยา นอกจากนี้ยังสามารถลดอาการข้างเคียงในเรื่องคลื่นไส้อาเจียนลงได้ ยาในรูปแบบนี้บรรจุฮอร์โมนทั้งเอสโตรเจนและโปรเจสเตอโรนไว้ ข้อห้ามใช้และผลข้างเคียงอื่นๆ จึงยังคงมีเหมือนในยาเม็ดคุมกำเนิดที่มีฮอร์โมน 2 ชนิด

=== วิธีใช้ ===
แผ่นแรกให้แปะในวันแรกของการมีประจำเดือนมา อาจแปะบริเวณหน้าท้อง ต้นแขนด้านนอก ก้น สะโพก หรือแผ่นหลังช่วงบน (ไม่แปะบริเวณหน้าอก)
แผ่นแปะ 1 แผ่นมีฤทธิ์ได้ 1 สัปดาห์ เมื่อถึงวันที่ 8 และ 15 ของรอบเดือนก็ต้องดึงแผ่นเก่าออก แล้วเปลี่ยนแผ่นใหม่ (แปะสัปดาห์ละแผ่น) พอครบ 3 สัปดาห์ (3 แผ่น) ก็ให้เว้นช่วง ไม่ต้องแปะแผ่นคุมกำเนิดเป็นเวลา 7 วัน ในระหว่างนี้ประจำเดือนจะมา และเมื่อครบ 7 วันแล้ว ก็แปะแผ่นต่อไปได้เลย ไม่ว่าประจำเดือนจะหมดหรือไม่ก็ตามและเช่นเดียวกันกับการรับประทานยาคุมกำเนิด

หากไม่เคยคุมกำเนิดมาก่อน ในช่วงเวลา 15 วันแรกของการใช้ยา ยาจะยังไม่ออกฤทธิ์ในการคุมกำเนิด แต่จากนั้นจะคุมกำเนิดได้ตลอด การแปะแผ่นคุมกำเนิดอาจเปลี่ยนบริเวณที่แปะได้ เพื่อลดการระคายเคืองของผิวหนัง (อาจจะแปะในที่ใกล้เคียงกันก็ได้แต่ไม่ควรซ้ำรอยเดิม) ก่อนแปะไม่ควรทาโลชั่นหรือแป้ง เพราะอาจไปรบกวนการดูดซึมของตัวยาผ่านผิวหนัง และไม่ควรใช้ยาในรูปแบบนี้หากมีการระคายเคืองหรือแพ้มากๆ

นอกจากนี้ ควรระมัดระวังเวลาอาบน้ำ ไม่ควรไปถูแรงๆ เพราะอาจทำให้แผ่นยาหลุด หากแผ่นยาหลุดสามารถอ่านวิธีแก้ไขเพิ่มเติมได้ที่กล่องของยาประเภทนี้ และควรศึกษารายละเอียดต่างๆ ให้เข้าใจก่อนใช้

=== ข้อควรระวัง ===
หลังจากเปลี่ยนแผ่นคุมกำเนิดเป็นแผ่นใหม่แล้ว ควรทิ้งยาแผ่นเก่าให้เรียนร้อย อย่าให้เด็กหรือบุคคลอื่นนำยาแผ่นเก่าไปแปะเล่น เพราะยังมีตัวยาฮอร์โมนตกค้างอยู่ที่แผ่น อาจทำให้เกิดอันตรายได้

== วิธีคุมกำเนิดแบบชั่วคราวที่มีอัตราเสี่ยงต่อการตั้งครรภ์สูง ==
=== การใช้สารฆ่าเชื้ออสุจิ (Spermicides) ===
มีกลไกในการป้องกันการตั้งครรภ์ คือ ฆ่าเชื้ออสุจิหรือทำให้อสุจิอ่อนแรงไม่สามารถมีอยู่ 4 รูปแบบ คือ
# เจลลี่หรือครีม บรรจุอยู่ในหลอดคล้ายยาสีฟันและต้องใช้ร่วมกับหลอดบรรจุ
# ฟองครีม บรรจุอยู่ในภาชนะรูปกระป๋องหรือขวดพร้อมด้วยก๊าซ
# ยาเม็ดฟูฟอง ลักษณะเป็นเม็ดกลมตรงกลางมีช่องว่างคล้ายลูกกวาด เมื่อสัมผัสความชื้น จะละลายตัวเป็นฟองเหนียวขึ้น
# ยาเหน็บช่องคลอด บรรจุอยู่ในแถบกระดาษตะกั่วหรืออะลูมิเนียม เมื่อถูกความร้อนของ ร่างกายจะละลายได้ง่าย

==== ประสิทธิภาพ ====
ไม่ได้ผลดีเท่าที่ควร ขึ้นอยู่กับชนิดของยาและการความถูกต้องในการใช้ยา

==== ข้อเสียของการใช้ยาฆ่าเชื้ออสุจิ ====
อาจทำให้เกิดอาการแสบคันในคนที่แพ้ยา และตัวยามักไหลออกมาเปรอะเปื้อนภายนอกได้ง่าย

=== การนับช่วงระยะปลอดภัยของผู้หญิง ===
การนับระยะปลอดภัยจากการตั้งครรภ์ของผู้หญิงหรือที่เรียกว่าระยะ “หน้าเจ็ด หลังเจ็ด” โดยนับวันที่มีประจำเดือนมาวันแรกเป็นวันที่ 1 ของการเริ่มต้น ช่วงปลอดภัยคือ ก่อนประจำเดือนมาวันแรก 7 วันและตั้งแต่ประจำเดือนมาวันแรกอีก 7 วัน

การใช้วิธีนี้ไม่เหมาะกับคนที่ประจำเดือนมาไม่สม่ำเสมอหรือไม่ตรงจากปกติและมีโอกาสเสี่ยงเกิดความผิดพลาดได้สูง

=== การหลั่งน้ำอสุจินอกช่องคลอด (การหลั่งนอก) ===
{{บทความหลัก|การหลั่งนอกช่องคลอด}}
วิธีนี้มีโอกาสเสี่ยงต่อการตั้งครรภ์ได้สูง เพราะมีโอกาสที่น้ำอสุจิจะหลุดเข้าไปในช่องคลอดได้ จึงควรใช้วิธีคุมกำเนิดแบบอื่นๆ ร่วมด้วย เช่น ใช้ถุงยางอนามัย รับประทานยาคุมกำเนิด

== ยาฉีดคุมกำเนิด ==
เป็นการนำฮอร์โมนโปรเจสโตรเจนอย่างเดียวมาใช้เป็นยาฉีดคุมกำเนิดทุกๆ 3 เดือนเพื่อความสะดวกในการใช้ เนื่องจากมีประสิทธิภาพสูง อาการข้างเคียงน้อย ออกฤทธิ์ได้นาน ทั้งนี้จำเป็นต้องให้แพทย์เป็นผู้กระทำให้

=== กลไกการป้องกันการตั้งครรภ์ ===
ยาฉีดคุมกำเนิดออกฤทธิ์ป้องกันการตั้งครรภ์ได้คล้ายกับฤทธิ์ของยาเม็ดคุมกำเนิด คือ
# ระงับการสุกของไข่
# เปลี่ยนแปลงเยื่อบุมดลูก ทำให้ไม่เหมาะที่ไข่จะฝังตัว
# ทำให้มูกปากมดลูกมีน้อยและเหนียวกว่าปกติจนตัวอสุจิไม่สามารถผ่านไปได้

=== อาการข้างเคียง ===
# ระยะแรกที่ใช้ยานี้ผู้ใช้มักมีเลือดออกกระปริดกระปรอย และหลังจากใช้ยานี้ได้ประมาณ 1 ปี ประจำเดือนมักจะขาดหายไป อาการเหล่านี้ไม่มีอันตรายต่อสุขภาพของผู้ใช้
# อาการข้างเคียงอื่นๆ พบได้น้อย เช่น คลื่นไส้ อาเจียน เวียนศีรษะ
# อาจมีฝ้าขึ้นที่หน้า
# มีน้ำหนักตัวเพิ่มขึ้น
# ยานี้ไม่มีผลต่อการหลั่งน้ำนมของมารดาที่กำลังให้นมบุตร

=== ข้อห้ามในการใช้ยาฉีดคุมกำเนิด ===
เนื่องจากยานี้เป็นยาพวกโปรเจสโตรเจนจึงมีข้อห้ามคล้ายกับการใช้ยาเม็ดคุมกำเนิด ทั้งนี้ยานี้เหมาะสำหรับผู้หญิงที่มีบุตรเพียงพอแล้วหรือต้องการจะคุมกำเนิดเป็นระยะเวลานานๆ แต่ไม่เหมาะกับผู้หญิงที่ยังมีลูกน้อยและต้องการคุมกำเนิดเพียงชั่วระยะเวลาสั้น ๆ เพราะเมื่อเลิกใช้ยานี้แล้วอาจจะต้องใช้เวลานานกว่าจะตั้งครรภ์ได้อีก

== ยาฝังคุมกำเนิด ==
เป็นวิธีคุมกำเนิดด้วยฮอร์โมนที่มีประสิทธิภาพสูงมีฤทธิ์คุมกำเนิดได้นานถึง 5 ปี ลักษณะเป็นหลอดเล็กๆ 6 หลอด ใช้ฝังใต้ผิวหนังบริเวณใต้ท้องแขนท่อนบน ซึ่งภาวะการเจริญพันธุ์หลังการใช้ยาฝังคุมกำเนิดเป็นไปตามปกติ เนื่องจากขณะใช้ยามีฮอร์โมนกระจายออกไปในปริมาณน้อยและไม่มีการสะสม ระหว่างที่ฝังยานั้นไม่จำเป็นต้องดูแลใส่ใจเป็นพิเศษต่อหลอดฮอร์โมนที่ฝังไว้ ทั้งนี้ต้องให้แพทย์เป็นผู้กระทำให้ ซึ่งแพทย์จะตรวจร่างกายให้ก่อนเสมอ เมื่อต้องการมีบุตรหรือครบกำหนดอายุการใช้งานแล้วแพทย์ก็จะถอดยาฝังออกให้

=== กลไกการป้องกันการตั้งครรภ์ ===
# ระงับการตกไข่
# ทำให้มูกปากมดลูกขุ่นข้น ตัวอสุจิผ่านเข้าไปได้ยาก
# ทำให้เยื่อบุโพรงมดลูกบาง ไม่เหมาะที่ไข่ที่ถูกผสมแล้วมาฝังตัว

=== ผู้ที่เหมาะกับการใช้ยาฝังคุมกำเนิด ===
# ผู้ที่ต้องการคุมกำเนิดระยะยาว
# ผู้ที่กลัวการผ่าตัดทำหมัน หรือยังไม่พร้อมที่จะทำหมัน
# ผู้ที่ไม่เหมาะกับการคุมกำเนิดแบบใส่ห่วง ใช้ยาเม็ดหรือยาฉีดคุมกำเนิด
# ผู้ที่มีข้อบ่งห้ามในการใช้ฮอร์โมนเอสโตรเจน

=== อาการข้างเคียง ===
อาการข้างเคียงจากเอสโตรเจน เช่น คลื่นไส้ น้ำหนักตัวเพิ่มหรือหน้าเป็นฝ้านั้นพบน้อยมาก ที่พบมากได้แก่ การมีประจำเดือนผิดปกติคล้ายกับการฉีดยาคุมฉุกเฉิน

=== ข้อห้ามในการใช้ยาฝังคุมกำเนิด ===
ข้อห้ามใช้เหมือนกับยาฉีดคุมกำเนิดและยาเม็ดคุมกำเนิด เหมาะสำหรับผู้หญิงที่มีบุตรเพียงพอแล้วหรือต้องการจะคุมกำเนิดเป็นระยะเวลานานๆ แต่ไม่เหมาะกับผู้หญิงที่ยังมีลูกน้อยและต้องการคุมกำเนิดเพียงชั่วระยะเวลาสั้น ๆ เพราะเมื่อเลิกใช้ยานี้แล้วอาจจะต้องใช้เวลานานกว่าจะตั้งครรภ์ได้อีก

== ยาคุมกำเนิดรูปแบบอื่น ==
ยาคุมกำเนิดชนิดแผ่นแปะ เพิ่มความสะดวกแก่ผู้ใช้มากขึ้น เหมาะกับผู้ที่ขี้ลืม หรือรับประทานยาไม่สม่ำเสมอ แผ่นแปะคุมกำเนิดภายในบรรจุตัวยาฮอร์โมนไว้คล้ายกับในยาเม็ดคุมกำเนิดทั่วไปแต่เมื่อแปะแผ่นยาไว้ตัวยาจะค่อยๆ ปล่อยตัวฮอร์โมนออกมาผ่านผิวหนัง แล้วเข้าสู่กระแสเลือด เพื่อไปออกฤทธิ์คุมกำเนิด

การปลดปล่อยตัวยาในรูปแบบนี้จะทำให้มีระดับยาในเลือดที่สม่ำเสมอกว่าการรับประทานยา นอกจากนี้ยังสามารถลดอาการข้างเคียงในเรื่องคลื่นไส้อาเจียนลงได้ ยาในรูปแบบนี้บรรจุฮอร์โมนทั้งเอสโตรเจนและโปรเจสเตอโรนไว้ ข้อห้ามใช้และผลข้างเคียงอื่นๆ จึงยังคงมีเหมือนในยาเม็ดคุมกำเนิดที่มีฮอร์โมน 2 ชนิด

=== วิธีใช้ ===
แผ่นแรกให้แปะในวันแรกของการมีประจำเดือนมา อาจแปะบริเวณหน้าท้อง ต้นแขนด้านนอก ก้น สะโพก หรือแผ่นหลังช่วงบน (ไม่แปะบริเวณหน้าอก)
แผ่นแปะ 1 แผ่นมีฤทธิ์ได้ 1 สัปดาห์ เมื่อถึงวันที่ 8 และ 15 ของรอบเดือนก็ต้องดึงแผ่นเก่าออก แล้วเปลี่ยนแผ่นใหม่ (แปะสัปดาห์ละแผ่น) พอครบ 3 สัปดาห์ (3 แผ่น) ก็ให้เว้นช่วง ไม่ต้องแปะแผ่นคุมกำเนิดเป็นเวลา 7 วัน ในระหว่างนี้ประจำเดือนจะมา และเมื่อครบ 7 วันแล้ว ก็แปะแผ่นต่อไปได้เลย ไม่ว่าประจำเดือนจะหมดหรือไม่ก็ตามและเช่นเดียวกันกับการรับประทานยาคุมกำเนิด
หากไม่เคยคุมกำเนิดมาก่อน ในช่วงเวลา 15 วันแรกของการใช้ยา ยาจะยังไม่ออกฤทธิ์ในการคุมกำเนิด แต่จากนั้นจะคุมกำเนิดได้ตลอด การแปะแผ่นคุมกำเนิดอาจเปลี่ยนบริเวณที่แปะได้ เพื่อลดการระคายเคืองของผิวหนัง (อาจจะแปะในที่ใกล้เคียงกันก็ได้แต่ไม่ควรซ้ำรอยเดิม) ก่อนแปะไม่ควรทาโลชั่นหรือแป้ง เพราะอาจไปรบกวนการดูดซึมของตัวยาผ่านผิวหนัง และไม่ควรใช้ยาในรูปแบบนี้หากมีการระคายเคืองหรือแพ้มากๆ

นอกจากนี้ ควรระมัดระวังเวลาอาบน้ำ ไม่ควรไปถูแรงๆ เพราะอาจทำให้แผ่นยาหลุด หากแผ่นยาหลุดสามารถอ่านวิธีแก้ไขเพิ่มเติมได้ที่กล่องของยาประเภทนี้ และควรศึกษารายละเอียดต่างๆ ให้เข้าใจก่อนใช้

=== ข้อควรระวัง ===
หลังจากเปลี่ยนแผ่นคุมกำเนิดเป็นแผ่นใหม่แล้ว ควรทิ้งยาแผ่นเก่าให้เรียนร้อย อย่าให้เด็กหรือบุคคลอื่นนำยาแผ่นเก่าไปแปะเล่น เพราะยังมีตัวยาฮอร์โมนตกค้างอยู่ที่แผ่น อาจทำให้เกิดอันตรายได้

== วิธีคุมกำเนิดแบบชั่วคราวที่มีอัตราเสี่ยงต่อการตั้งครรภ์สูง ==
=== การใช้สารฆ่าเชื้ออสุจิ (Spermicides) ===
มีกลไกในการป้องกันการตั้งครรภ์ คือ ฆ่าเชื้ออสุจิหรือทำให้อสุจิอ่อนแรงไม่สามารถมีอยู่ 4 รูปแบบ คือ
# เจลลี่หรือครีม บรรจุอยู่ในหลอดคล้ายยาสีฟันและต้องใช้ร่วมกับหลอดบรรจุ
# ฟองครีม บรรจุอยู่ในภาชนะรูปกระป๋องหรือขวดพร้อมด้วยก๊าซ
# ยาเม็ดฟูฟอง ลักษณะเป็นเม็ดกลมตรงกลางมีช่องว่างคล้ายลูกกวาด เมื่อสัมผัสความชื้น จะละลายตัวเป็นฟองเหนียวขึ้น
# ยาเหน็บช่องคลอด บรรจุอยู่ในแถบกระดาษตะกั่วหรืออะลูมิเนียม เมื่อถูกความร้อนของ ร่างกายจะละลายได้ง่าย

==== ประสิทธิภาพ ====
ไม่ได้ผลดีเท่าที่ควร ขึ้นอยู่กับชนิดของยาและการความถูกต้องในการใช้ยา

==== ข้อเสียของการใช้ยาฆ่าเชื้ออสุจิ ====
อาจทำให้เกิดอาการแสบคันในคนที่แพ้ยา และตัวยามักไหลออกมาเปรอะเปื้อนภายนอกได้ง่าย

=== การนับช่วงระยะปลอดภัยของผู้หญิง ===
การนับระยะปลอดภัยจากการตั้งครรภ์ของผู้หญิงหรือที่เรียกว่าระยะ “หน้าเจ็ด หลังเจ็ด” โดยนับวันที่มีประจำเดือนมาวันแรกเป็นวันที่ 1 ของการเริ่มต้น ช่วงปลอดภัยคือ ก่อนประจำเดือนมาวันแรก 7 วันและตั้งแต่ประจำเดือนมาวันแรกอีก 7 วัน
การใช้วิธีนี้ไม่เหมาะกับคนที่ประจำเดือนมาไม่สม่ำเสมอหรือไม่ตรงจากปกติและมีโอกาสเสี่ยงเกิดความผิดพลาดได้สูง

=== การหลั่งน้ำอสุจินอกช่องคลอด (การหลั่งนอก) ===
วิธีนี้มีโอกาสเสี่ยงต่อการตั้งครรภ์ได้สูง เพราะมีโอกาสที่น้ำอสุจิจะหลุดเข้าไปในช่องคลอดได้ จึงควรใช้วิธีคุมกำเนิดแบบอื่นๆ ร่วมด้วย เช่น ใช้ถุงยางอนามัย รับประทานยาคุมกำเนิด
==ประสิทธิผลของวิธีการคุมกำเนิดต่างๆ==
==ประสิทธิผลของวิธีการคุมกำเนิดต่างๆ==
ตารางต่อไปนี้ใช้รหัสสีในการแสดงอัตราการคุมกำเนิดล้มเหลวของวิธีคุมกำเนิดวิธีต่างๆ โดยแยกออกเป็น'''การใช้ทั่วไป''' (typical-use) และ'''การใช้อย่างถูกต้อง''' (perfect-use) ตัวเลขที่แสดงเป็นจำนวนการตั้งครรภ์ต่อปีต่อสตรีที่ใช้วิธีคุมกำเนิดดังกล่าว 100 คน
ตารางต่อไปนี้ใช้รหัสสีในการแสดงอัตราการคุมกำเนิดล้มเหลวของวิธีคุมกำเนิดวิธีต่างๆ โดยแยกออกเป็น'''การใช้ทั่วไป''' (typical-use) และ'''การใช้อย่างถูกต้อง''' (perfect-use) ตัวเลขที่แสดงเป็นจำนวนการตั้งครรภ์ต่อปีต่อสตรีที่ใช้วิธีคุมกำเนิดดังกล่าว 100 คน

รุ่นแก้ไขเมื่อ 02:05, 12 มกราคม 2561

ตัวอย่างยาเม็ดคุมกำเนิด
ประสิทธิผลของวิธีคุมกำเนิดแบบต่าง ๆ

การคุมกำเนิด (อังกฤษ: birth control) คือเทคนิคและวิธีการที่ใช้ในการป้องกันการปฏิสนธิหรือขัดขวางการตั้งครรภ์[1] การคุมกำเนิดถูกใช้มาแต่โบราณ ทว่าวิธีที่ปลอดภัยและได้ผลดีพึ่งมีในช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 20[2] การวางแผน เตรียมการ และการใช้การคุมกำเนิดถูกเรียกว่าเป็นการวางแผนครอบครัว[3][4] บางวัฒนธรรมไม่สนับสนุนและจำกัดการเข้าถึงวิธีการคุมกำเนิดเพราะเชื่อว่าเป็นสิ่งที่ไม่เป็นที่ต้องการทางศีลธรรม ศาสนา หรือการเมือง[2]

วิธีที่ซึ่งให้ประสิทธิผลสูงสุดคือการทำหมัน โดยการตัดหลอดนำอสุจิ (vasectomy)ในเพศชายและการผูกท่อรังไข่ในเพศหญิง การใส่ห่วงอนามัยคุมกำเนิด (IUD) และการใช้ยาฝังคุมกำเนิด[5] ตามมาด้วยการใช้ต่อฮอร์โมน เช่น ยาเม็ดคุมกำเนิด ยาคุมกำเนิดชนิดแผ่นแปะผิวหนัง วงแหวนช่องคลอด และการฉีดฮอร์โมน วิธีที่ได้ผลรองลงมาได้แก่วิธีการนับระยะปลอดภัยและวิธีการที่ใช้สิ่งกีดขวาง เช่น ถุงยางอนามัย หมวกครอบปากมดลูก และฟองน้ำคุมกำเนิด[5] วิธีที่ได้ผลน้อยที่สุดได้แก่การใช้สารฆ่าเชื้ออสุจิ (spermicide) และการหลั่งนอกช่องคลอด[5]

การทำหมันให้ประสิทธิผลสูงแต่มักเป็นการคุมกำเนิดที่ถาวร ต่างกับวิธีอื่นซึ่งเป็นการคุมแบบชั่วคราวและสามารถย้อนกลับได้เมื่อหยุดใช้[5] การปฎิบัติทางเพศที่ปลอดภัย เช่นการใช้ถุงยางอนามัยชายหรือหญิงยังสามารถป้องกันการติดเชื้อทางเพศสัมพันธ์[6] ส่วนวิธีการคุมกำเนิดแบบอื่นไม่ป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์[7] เทคนิคการคุมกำเนิดฉุกเฉินสามารถป้องกันการตั้งครรภ์ได้ใช้ภายใน 72 ถึง 120 ชั่วโมงหลังมีเพศสัมพันธ์โดยไม่ได้ป้องกัน[8][9] บางคนเชื่อว่าการไม่มีเพศสัมพันธ์เป็นการคุมกำเนิดแบบหนึ่ง ทว่าเพศศึกษาแบบที่สอนให้งดเว้นอย่างเดียวอาจเพิ่มโอกาสการตั้งครรภ์ในวัยรุ่นหากไม่สอนควบคู่ไปกับการใช้การคุมกำเนิด เพราะการไม่ยอมทำตาม[10][11]

การตั้งครรภ์ในวัยรุ่นมีความเสี่ยงที่จะส่งผลเสียมากกว่า[12] เพศศึกษาที่มีเนื้อหาครอบคลุมและการเข้าถึงการคุมกำเนิดลดอัตราการตั้งครรภ์ไม่พึงประสงค์ในวัยรุ่น[12][13] แม้ผู้เยาว์สามารถใช้การคุมกำเนิดทุกแบบ[14] วิธีคุมกำเนิดชั่วคราวที่ออกฤทธิ์นาน เช่น ยาฝังคุมกำเนิด ห่วงอนามัยคุมกำเนิด หรือ วงแหวนช่องคลอด เป็นวิธีที่ลดโอกาสการตั้งครรภ์ในวัยรุ่นได้ดีที่สุด[13] หลังให้กำเนิดผู้หญิงที่ไม่ได้เลี้ยงลูกด้วยนมแม่อย่างเดียวสามารถตั้งท้องอีกครั้งหลัง 4 – 6 สัปดาห์[14] วิธีคุมกำเนิดบางวิธีสามารถใช้ได้ทันทีหลังคลอดบุตร และบางวิธีอาจต้องรอเป็นเวลานานสุดหกเดือน[14] วิธีคุมกำเนิดแบบใช้โปรเจสเตอโรนอย่างเดียวถูกใช้โดยผู้หญิงที่เลี้ยงลูกด้วยนมแม่มากกว่า ยาเม็ดคุมกำเนิดที่มีฮอร์โมน 2 ชนิด[14] ผู้หญิงที่เข้าสู่วัยหมดระดูถูกแนะนำให้ใช้การคุมกำเนิดต่อไปอีกหนึ่งปีหลังหมดประจำเดือน[14]

ผู้หญิงประมาณ 222 ล้านคนในประเทศกำลังพัฒนาที่ต้องการหลีกเลี่ยงการตั้งครรภ์ไม่ได้กำลังใช้วิธัคุมกำเนิดสมัยใหม่[15][16] การใช้การคุมกำเนิดในประเทศกำลังพัฒนาลดจำนวนการตายระหว่างการตั้งครรภ์ลง 40% (ช่วยชีวิตคนประมาณ 270,000 คน ใน พ.ศ. 2551) และสามารถลดการตายถึง 70% หากสามารถตอบรับความต้องการคุมกำเนิดทั้งหมด[17][18] การคุมกำเนิดสามารถพัฒนาสุขภาพของผู้เป็นแม่หลังการให้กำเนิดบุตรและเพิ่มโอกาสการรอดชีวิตของบุตรโดยการเพิ่มระยะเวลาระหว่างการตั้งครรภ์แต่ละครั้ง[17] ในโลกกำลังพัฒนา รายได้และสินทรัพย์ของผู้หญิง รวมทั้งน้ำหนัก สุขภาพ และการศึกษาของเด็ก ล้วนดีขึ้นเมื่อมีการเข้าถึงการคุมกำเนิดที่มากขึ้น[19] การคุมกำเนิดทำให้เศรษฐกิจเติบโตเพราะลดจำนวนเด็กที่ต้องพึ่งพาผู้อื่น เพิ่มจำนวนผู้หญิงในแรงงาน และลดการใช้ทรัพยากร[19][20]

วีดีโออธิบายวิธีลดการตั้งครรภ์ไม่พึงประสงค์

วิธีคุมกำเนิด

อัตราการตั้งครรภ์ในการใช้ปีแรก[21][22]
วิธีคุมกำเนิด ในการใช้ทั่วไป ในการใช้อย่างถูกต้อง
ไม่มีการป้องกัน 85% 85%
ยาคุมกำเนิด (ฮอร์โมนรวม) 9% 0.3%
ยาคุมกำเนิด(ฮอร์โมนเดียว) 13% 1.1%
การทำหมัน (หญิง) 0.5% 0.5%
การทำหมัน (ชาย) 0.15% 0.1%
ถุงยางอนามัย (หญิง) 21% 5%
ถุงยางอนามัย (ชาย) 18% 2%
ห่วงอนามัยเคลือบทองแดง 0.8% 0.6%
ห่วงอนามัยหลั่งฮอร์โมน 0.2% 0.2%
แผ่นแปะคุมกำเนิด 9% 0.3%
วงแหวนช่องคลอด 9% 0.3%
ยาฉีดคุมกำเนิด 6% 0.2%
ยาฝังคุมกำเนิด 0.05% 0.05%
ฝาครอบปากมดลูกและสารฆ่าเชื้ออสุจิ 12% 6%
การนับระยะปลอดภัย 24% 0.4–5%
การหลั่งนอก 22% 4%
การคุมกำเนิดโดยการให้นมลูก
(อัตราล้มเหลวใน 6 เดือนแรก)
0–7.5%[23] <2%[24]

วิธีคุมกำเนิดมีทั้งแบบใช้สิ่งกีดขวาง (barrier method), แบบใช้ฮอร์โมน, แบบใช้ห่วงอนามัยคุมกำเนิด (IUD), การทำหมัน, และวิธีทางพฤติกรรม ที่ใช้ก่อนหรือระหว่างมีเพศสัมพันธ์ ส่วนการคุมกำเนิดฉุกเฉินอาจยับยั้งการตั้งครรภ์ได้หลายวันหลังมีเพศสัมพันธ์ ประสิทธิผลของวิธีคุมกำเนิดแบบต่าง ๆ มักอยู่ในรูปแบบของจำนวนเปอร์เซ็นต์ผู้หญิงที่ตั้งครรภ์เมื่อใช้วิธีนั้น ๆ ในปีแรก[25] และบางทีวิธีที่มีประสิทธิผลสูงเช่นการผูกท่อรังไข่อาจถูกแสดงในรูปแบบของโอกาสล้มเหลวในช่วงชีวิต[26]

วิธีคุมกำเนิดที่มีประสิทธิผลสูงสุดได้แก่วิธีที่ให้ผลยาวนานโดยไม่จำเป็นต้องพบแพทย์เป็นประจำ[27] การทำหมันโดยการผ่าตัด การฝังฮอร์โมน และการใส่ห่วงอนามัยคุมกำเนิดมีโอกาสล้มเหลวในปีแรกต่ำกว่า 1%[21] ยาเม็ดคุมกำเนิด ยาคุมกำเนิดชนิดแผ่นแปะผิวหนัง วงแหวนช่องคลอด และวิธีการคุมกำเนิดโดยการให้นมลูก (lactational amenorrhea method -LAM) มีโอกาสล้มเหลวต่ำกว่า 1% ในปีแรก (ใน 6 เดือนแรกสำหรับ LAM) หากใช้อย่างถูกต้อง[27] โดยมีอัตราการล้มเหลวถึง 9% ในการใช้แบบทั่วไปเนื่องจากการใช้แบบผิด ๆ[21] วิธีแบบอื่น เช่น ถุงยางอนามัย ฝาครอบปากมดลูก (diaphragm) และสารฆ่าเชื้ออสุจิมีอัตราล้มเหลวในปีแรกที่สูงกว่าแม้เมื่อใช้งานอย่างถูกต้อง.[27] สถาบันกุมารเวชศาสตร์แห่งอเมริกาแนะนำให้ผู้เยาว์ใช้วิธีคุมกำเนิดระยะยาวที่ย้อนกลับได้เป็นอันดับแรก[28]

แม้วิธีคุมกำเนิดทุกแบบอาจมีผลข้างเคียง ผลเสียเหล่านั้นน้อยกว่าผลเสียที่มากับการตั้งครรภ์[27] คนที่หยุดการใช้ยาคุมกำเนิดหรือยาฉีด หรือถอดอุปกรณ์คุมกำเนิดแบบต่าง ๆ เช่น ห่วงอนามัยหรือยาฝังมีอัตราการตั้งครรภ์ในปีต่อมาเท่ากับคนที่ไม่ได้คุมกำเนิด[29]

คนที่มีปัญหาด้านสุขภาพอาจต้องปรึกษาแพทย์เพื่อเลือกวิธีคุมกำเนิดที่เหมาะสม[30] ส่วนสำหรับผู้หญิงที่ร่างกายแข็งแรง การคุมกำเนิดหลายวิธีสามารถใช้ได้โดยไม่ต้องพบแพทย์เพื่อตรวจร่างกาย รวมถึง ยาคุมกำเนิดแบบกิน แบบฉีด หรือแบบฝัง และถุงยางอนามัย[31] งานวิจัยพบว่าการตรวจภายใน การตรวจเต้านม หรือการตรวจเลือดก่อนเริ่มรับประทานยาคุมกำเนิดไม่ส่งผลกระทบใด ๆ[32][33] ในพ.ศ. 2552 องค์การอนามัยโลกเผนแพร่รายชื่อเกณฑ์สุขภาพสำหรับวิธีคุมกำเนิดแต่ละชนิด[30]

โดยใช้ฮอร์โมน

การคุมกำเนิดโดยใช้ฮอร์โมนมีหลายแบบ เช่น ยาเม็ด ยาฝังใต้ผิวหนัง ยาฉีด ยาแปะ ห่วงอนามัย และวงแหวนช่องคลอด วิธีเหล่านี้ล้วนใช้ได้กับผู้หญิงเท่านั้น ส่วนสำหรับผู้ชายกำลังอยู่ในระยะทดสอบ[34] ยาเม็ดคุมกำเนิดมีอยู่สองชนิด แบบฮอร์โมนรวม (ซึ่งมีทั้งเอสโตรเจนและโปรเจสติน) และแบบที่มีแค่โปรเจสตินอย่างเดียว[35] ยาทั้งสองแบบไม่มีผลต่อทารกในครรภ์หากรับประทานขณะตั้งครรภ์[33] ยาคุมกำเนิดทั้งสองแบบป้องกันการปฏิสนธิโดยยับยั้งการตกไข่และเพิ่มความข้นของมูกช่องคลอดเป็นหลัก[36][37] ประสิทธิผลของยาข้ึนอยู่กับการที่ผู้ใช้รับประทานยาอย่างตรงเวลา[33] โดยยาอาจส่งผลต่อเยื่อบุโพรงมดลูกทำให้ตัวอ่อนฝังตัวยากขึ้น[37]

ยาคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนรวมมีความสัมพันธ์กับความเสี่ยงของภาวะอุดตันของหลอดเลือดดำและหลอดเลือดแดงเล็กน้อย[38] โดยเฉลี่ยภาวะหลอดเลือดดำอุดตันเพิ่มขึ้นจาก 2.8 เป็น 9.8 ต่อ 10,000 ปีผู้หญิง[39] ซึ่งน้อยกว่าความสัมพันธ์กับการตั้งครรภ์[38] เพราะเหตุนี้จึงไม่แนะนำให้ผู้หญิงอายุมากกว่า 35 ปีที่สูบบุหรี่รับประทานยาคุมกำเนิด[40]

ยาอาจส่งผลกระทบต่อความต้องการทางเพศต่างกันในแต่ละคน โดยอาจเพิ่มหรือลด ทว่าส่วนใหญ่ไม่มีความเปลี่ยนแปลง[41] ยาคุมชนิดฮอร์โมนรวมลดความเสี่ยงของมะเร็งรังไข่และมะเร็งเยื่อบุมดลูกและไม่เพิ่มหรือลดความเสี่ยงของมะเร็งเต้านม[42][43] ยามักลดปริมาณประจำเดือนและลดอาการปวดประจำเดือน[33] วงแหวนช่องคลอดปล่อยเอสโตรเจนในระดับต่ำกว่าจึงอาจลดโอกาสของการเจ็บเต้านม คลื่นไส้ และปวดหัว[42]

ยาคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนเดียว (โปรเจสติน), ยาคุมกำเนิดแบบฉีด, และห่วงอนามัยคุมกำเนิดไม่สัมพันธ์กับความเสี่ยงของภาวะอุดตันของหลอดเลือด และผู้หญิงที่มีภาวะหลอดเลือดดำอุดตันสามารถใช้ได้[38][44] ส่วนผู้มีประวัติหลอดเลือดแดงอุดตันควรใช้ยาคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนเดียวแบบใดก็ได้นอกจากแบบฉีด[38] ยาเม็ดคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนเดียวอาจลดอาการประจำเดือน และหญิงที่กำลังให้นมลูกสามารถรับประทานยาคุมชนิดนี้ได้เนื่องจากไม่ส่งผลต่อการผลิตนม วิธีคุมกำเนิดแบบฮอร์โมนเดียวอาจส่งผลต่อประจำเดือน โดยผู้ใช้บางคนอาจไม่มีประจำเดือนเลย[45] อัตราการล้มเหลวในปีแรกเมื่อใช้อย่างถูกต้องของโปรเจสตินแบบฉีดอยู่ที่ 0.2% และอยู่ที่ 6% ในการใช้แบบทั่วไป[21]

โดยใช้สิ่งกีดขวาง

การคุมกำเนิดโดยใช้สิ่งกีดขวางป้องกันการตั้งครรภ์โดยหยุดไม่ให้ตัวอสุจิเข้าไปยังมดลูก[46] ถุงยางอนามัยชายและหญิง หมวกครอบปากมดลูก ฝาครอบปากมดลูก และฟองน้ำคุมกำเนิดร่วมกับสารฆ่าเชื้ออสุจิ ล้วนเป็นการใช้สิ่งกีดขวาง[46]

ถุงยางอนามัยเป็นวิธีคุมกำเนิดที่ได้รับความนิยมสูงสุดทั่วโลก[47] ถุงยางอนามัยชายใช้สวมบนองคชาตขณะแข็งตัวและป้องกันน้ำอสุจิที่หลั่งออกมาไม่ให้เข้าไปในตัวของคู่นอน[48] ถุงยางอนามัยสมัยใหม่ทำจากยางพารา ทว่าบางทีอาจทำจากวัสดุอื่น เช่น โพลียูรีเทน หรือลำไส้แกะ[48] ส่วนถุงยางอนามัยหญิงมักทำจากยางไนไตร ยางพารา หรือโพลียูรีเทน[49] ถุงยาอนามัยชายมีข้อดีคือราคาถูก ใช้ง่าย และไม่ค่อยมีผลข้างเคียง[50] การทำให้วัยรุ่นเข้าถึงถุงยางอนามัยได้ง่ายไม่ส่งผลต่ออายุที่เริ่มมีกิจกรรมทางเพศหรือความถี่[51] ในประเทศญี่ปุ่น ประมาณ 80% ของคู่รักใช้ถุงยางอนามัยเพื่อคุมกำเนิด ส่วนในประเทศเยอรมันตัวเลขอยู่ที่เพียง 25%[52] และอยู่ที่ 18% ในสหรัฐอเมริกา[53]

ถุงยางอนามัยชายและฝาครอบปากมดลูกร่วมกับสารฆ่าเชื่ออสุจิมีอัตราการล้มเหลวในปีแรกเมื่อใช้อย่างทั่วไปอยู่ที่ 18% และ 12% ตามลำดับ[21] ในการใช้แบบถูกต้อง ถุงยางอนามัยมีประสิทธิผลสูงกว่า โดยมีอัตราการล้มเหลวในปีแรกอยู่ที่ 2% ส่วนฝาครอบปากมดลูกอยู่ที่ 6%[21] นอกจากนี้ถุงยางอนามัยยังสามารถช่วยป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์เช่นโรคเอดส์[5]

ฟองน้ำคุมกำเนิดเป็นการใช้สิ่งกีดขวางร่วมกับสารฆ่าเชื้ออสุจิ[27] ใช้โดยการใส่เข้าไปในช่องคลอดก่อนการมีเพศสัมพันธ์เช่นเดียวกับฝาครอบปากมดลูก และต้องวางบนปากมดลูกถึงจะใช้ได้[27] อัตราการล้มเหลวในการใช้ปีแรกขึ้นอยู่กับว่าผู้หญิงที่ใช้เคยมีลูกหรือไม่ โดยอยู่ที่ 24% สำหรับผู้เคยมีลูก และ 12% สำหรับผู้ไม่เคยมี[21] สามารถใส่ฟองน้ำได้ถึง 24 ชั่วโมงก่อนมีเพศสัมพันธ์และต้องทิ้งไว้ในช่องคลอดไม่ต่ำกว่า 6 ชั่วโมงหลังร่วมเพศ[27] นอกจากนี้ยังมีรายงานอาการแพ้[54] และผลข้างเคียงที่สาหัสอย่างอาการท็อกสิกช็อก (toxic shock syndrome)[55]

ห่วงอนามัยคุมกำเนิด

ห่วงอนามัยคุมกำเนิดชนิดเคลือบทองแดงที่มีสายไว้ถอด

ในปัจจุบัน ห่วงอนามัยคุมกำเนิด (ไอยูดี) เป็นอุปกรณ์ขนาดเล็ก มักมีรูปตัว T และมักเคลือบด้วยทองแดงหรือฮอร์โมนลีโวนอร์เจสเตรล (levonorgestrel) ซึ่งใช้โดยการใส่เข้าไปในมดลูก นับเป็นวิธีคุมกำเนิดระยะยาวที่ย้อนกลับได้แบบหนึ่ง[56] อัตราการล้มเหลวของห่วงคุมกำเนิดเคลือบทองแดงอยู่ที่ประมาณ 0.8% ส่วนแบบใช้ลีโวนอร์เจสเตรลมีอัตราการล้มเหลวอยู่ที่ 0.2% ในการใช้ปีแรก[57] ผู้ใช้ห่วงอนามัยและยาคุมกำเนิดแบบฝังมีความพึงพอใจสูงสุดเมื่อเทียบกับผู้ใช้การคุมกำเนิดวิธีอื่น[58] ณ พ.ศ. 2550 ห่วงอนามัยเป็นวิธีคุมกำเนิดแบบย้อนกลับได้ที่ถูกใช้มากที่สุด และมีผู้ใช้กว่า 180 ล้านคนทั่วโลก[59]

หลักฐานชี้ว่าห่วงอนามัยปลอดภัยและมีประสิทธิผลดีเมื่อใช้กับวัยรุ่น[58] และคนที่ไม่เคยมีลูก[60] ห่วงอนามัยไม่ส่งผลกระทบต่อการให้นมลูก และสามารถติดตั้งได้ทันทีหลังให้กำเนิดบุตร[61] นอกจากนี้ยังสามารถใช้ได้ทันทีหลังทำแท้ง[62] เมื่อถอดออกภาวะเจริญพันธุ์จะกลับมาปกติทันทีแม้จะเคยใช้มาเป็นเวลานาน[63]

ห่วงอนามัยชนิดเคลือบทองแดงอาจส่งผลให้ประจำเดือนมามากและปวดประจำเดือนมากขึ้น[64] ในทางตรงข้าม ห่วงอนามัยแบบฮอร์โมนอาจลดประจำเดือนหรือหยุดประจำเดือน[61] อาการปวดประจำเดือนสามารถบรรเทาด้วยยาแก้อักเสบชนิดไม่ใช่สเตอรอยด์ (NSAID)[65] ผลกระทบที่อาจตามมาได้แก่ expulsion (2-5%) และมดลูกฉีกขาดที่เกิดขึ้นไม่บ่อยนัก (น้อยกว่า 0.7%)[61][65] ห่วงอนามัยแบบเก่าที่ชื่อ Dalkon shield ถูกพบว่าเพิ่มความเสี่ยงของการติดเชื้อในอุ้งเชิงกราน (pelvic inflammatory disease) อย่างไรก็ตามห่วงอนามัยรุ่นปัจจุบันไม่ก่อให้เกิดความเสี่ยงนี้หากผู้ใช้ไม่มีโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ตอนช่วงเวลาติดตั้ง[66]

การทำหมัน

การทำหมันมีทั้งการผูกท่อรังไข่สำหรับผู้หญิงและการตัดหลอดนำอสุจิสำหรับผู้ชาย[2] ทั้งคู่ไม่มีผลข้างเคียงระยะยาว และการผูกท่อรังไข่สามารถลดความเสี่ยงมะเร็งรังไข่[2] การตัดหลอดนำอสุจิมีโอกาสการเกิดภาวะแทรกซ้อนน้อยกว่าการผูกท่อรังไข่ถึง 20 เท่า[2][67] หลังการตัดหลอดนำอุจิถุงอัณฑะอาจมีอาการบวมหรือเจ็บทว่าอาการมักดีขึ้นภายในหนึ่งถึงสองสัปดาห์[68] ส่วนการผูกท่อรังไข่มีโอกาสเกิดภาวะแทรกซ้อน 1–2% โดยภาวะแทรกซ้อนรุนแรงมักเกิดขึ้นจากการวางยาสลบ[69] การทำหมันไม่ป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์[2]

หลายคนอาจรู้สึกเสียดายหลังทำหมัน ประมาณ 5% ของผู้หญิงที่ทำหมันซึ่งมีอายุมากกว่า 30 ปี เสียใจกับการตัดสินใจของตน และประมาณ 20% ของหญิงอายุต่ำกว่า 30 ปี รู้สึกเสียดาย[2] ในทางตรงกันข้าม ผู้ชายน้อยกว่า 5% รู้สึกเสียใจที่ทำหมัน โดยผู้ชายที่รู้สึกเสียดายมักอายุน้อย มีลูกที่ยังเด็ก ไม่มีลูก หรือมีปัญหากับชีวิตคู่หลังแต่งงาน[70] แบบสอบถามพบว่า 9% ของพ่อแม่ที่แท้จริงกล่าวว่าหากย้อนเวลาได้พวกเขาจะเลือกไม่มีลูก[71]

การทำหมันถูกเรียกว่าเป็นกระบวนการที่ถาวร[72] ทว่าเป็นไปได้ที่จะพยายามต่อท่อรังไข่หรือต่อหลอดนำอสุจิอีกครั้ง ผู้หญิงมักมีความต้องการจะย้อนกระบวนการทำหมันเมื่อเปลี่ยนคู่ครอง[72] อัตราความสำเร็จของการตั้งครรภ์หลังการต่อท่อรังไข่อยู่ระหว่างร้อยละ 31 ถึง ร้อยละ 88 โดยมีความเสี่ยงการเกิดภาวะแทรกซ้อน เช่น การท้องนอกมดลูก[72] ร้อยละ 2 ถึง 6 ของผู้ชายที่ทำหมันขอต่อหลอดนำอสุจิอีกครั้ง[73] อัตราความสำเร็จหลังย้อนการทำหมันอยู่ที่ 38–84% ยิ่งทำหมันมาเป็นเวลานานอัตราความสำเร็จหลังการต่อหลอดนำอสุจิอีกครั้งยิ่งต่ำลง[73] ผู้ชายยังสามารถใช้วิธีสกัดอสุจิตามด้วยการปฏิสนธินอกร่างกาย[74]

โดยพฤติกรรม

การคุมกำเนิดโดยพฤติกรรมเป็นการควบคุมเวลาหรือวิธีร่วมเพศเพื่อป้องกันไม่ให้ตัวอสุจิเข้าไปยังช่องคลอดในช่วงเวลาที่ผู้หญิงอาจกำลังตกไข่[75] หากใช้อยากถูกต้องการคุมกำเนิดแบบนี้มีอัตราการล้มเหลวในปีแรกอยู่ที่เพียง 3.4% ทว่าหากใช้อย่างผิด ๆ อัตราการล้มเหลวในปีแรกอาจเพิ่มสูงถึง 85%[76]

การนับระยะปลอดภัย (หน้า 7 หลัง 7)

a birth control chain calendar necklace
CycleBeads ใช้เพื่อประมาณภาวะเจริญพันธุ์นับจากวันสุดท้ายของประจำเดือน

การนับระยะปลอดภัยใช้เพื่อบอกภาวะเจริญพันธุ์ในรอบประจำเดือนผู้หญิงและหลีกเลี่ยงการร่วมเพศอย่างไม่ป้องกันในวันเหล่านั้น[75] สัญญาณใช้เพื่อชี้ภาวะเจริญพันธุ์ได้แก่ อุณหภูมิร่างกายขณะพัก มูกช่องคลอด หรือรอบประจำเดือน[75] วิธีนี้มีอัตราการล้มเหลวในการใช้ปีแรกอยู่ที่ 24% เมื่อใช้แบบทั่วไป และอยู่ที่ 0.4% ถึง 5% เมื่อใช้อย่างถูกต้อง[21] ทั่วโลกมีคู่รักประมาณ 3.6% ใช้วิธีนี้[77] ณ พ.ศ. 2559 มีโปรแกรมประยุกต์จำนวนหนึ่งที่ถูกสร้างมาเพื่อนับระยะปลอดภัย ทว่ามักถูกใช้เพื่อช่วยให้ตั้งครรภ์มากกว่าเพื่อป้องกันการตั้งครรภ์[78]

การหลั่งนอก

การหลั่งนอกช่องคลอดเป็นการที่ผู้ชายถอนอวัยวะเพศออกจากช่องคลอดขณะกำลังร่วมเพศก่อนที่จะถึงจุดสุดยอดและก่อนหลั่งน้ำอสุจิ[79] ความเสี่ยงหลักของวิธีนี้คือการที่ผู้ชายอาจกะเวลาไม่ถูก[79] อัตราการล้มเหลวในการใช้ปีแรกอยู่ที่ 4% เมื่อใช้อยากถูกต้อง และ 22% สำหรับการใช้ทั่วไป[21] แพทย์บางคนอาจคิดว่าวิธีนี้ไม่ใช่การคุมกำเนิด[27]

ข้อมูลเกี่ยวกับประมาณอสุจิในน้ำหล่อลื่นนั้นมีจำนวนไม่มาก[80] บางงานวิจัยไม่พบตัวอสุจิเลย[80] งานวิจัยหนึ่งพบอสุจิในอาสาสมัคร 10 คน จาก 27 คน[81] คู่รัก 3% ใช้วิธีการหลั่งนอกเพื่อคุมกำเนิด[77]

การงดเว้น

การงดเว้นการมีเพศสัมพันธ์อาจหมายถึงการไม่ประกอบกิจกรรมทางเพศหรือร่วมเพศทางอื่นนอกจากช่องคลอด โดยถือว่าเป็นการคุมกำเนิดชนิดหนึ่ง[82][83] การงดเว้นจากการมีเพศสัมพันธ์สามารถป้องกันการตั้งครรภ์ได้ 100%[84][85] อย่างไรก็ตาม งานวิจัยพบว่า 88% ของคนที่สัญญาว่าจะไม่มีเพศสัมพันธ์ก่อนแต่งงานได้ร่วมเพศก่อนแต่งงาน[86] การงดเว้นไม่สามารถป้องกันการตั้งครรภ์ที่เกิดจากการข่มขืน นโยบายทางสาธารณสุขที่รณรงค์ให้งดเว้นการมีเพศสัมพันธ์ไม่ค่อยมีประสิทธิผลเท่าไหร่นักโดยเฉพาะในประเทศกำลังพัฒนาและในกลุ่มผู้ด้อยโอกาส[87][88]

บางครั้งการร่วมเพศแบบไม่สอดใส่หรือการร่วมเพศทางปากถือเป็นการคุมกำเนิดเช่นกัน[82] แม้บางครั้งอาจมีความเสี่ยงที่จะทำให้ตั้งครรภ์แม้ไม่ได้สอดใส่ก็ตาม ตัวอย่างเช่น การร่วมเพศบริเวณขาหนีบหรือบริเวณอื่นใกล้ช่องคลอด การถูไถด้านนอกช่องคลอด และขณะถอนองคชาตออกหลังการร่วมเพศทางทวารหนัก โดยอสุจิอาจติดอยู่ตรงบริเวณช่องคลอดและเคลื่อนตัวไปกับน้ำหล่อลื่นที่ออกมา[89][90] การสอนเพศศึกษาที่เน้นการงดเว้นการมีเพศสัมพันธ์อย่างเดียวไม่ลดการตั้งครรภ์ในวัยรุ่น[7][91]

การให้นมบุตร

การคุมกำเนิดโดยการให้นมลูก (LAM) เป็นวิธีคุมกำเนิดโดยธรรมชาติ หลังคลอดผู้หญิงมักอยู่ในภาวะไม่เจริญพันธุ์เป็นระยะเวลาหนึ่งและสามารถคงภาวะไว้ได้ด้วยการให้นมลูก[92] โดยสามารถใช้ได้หากไม่มีประจำเดือน เลี้ยงลูกด้วยนมแม่อย่างเดียว และลูกยังอายุไม่ถึง 6 เดือน[24] องค์การอนามัยโลกกล่าวว่าการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่อย่างเดียวมีอัตราการล้มเหลวอยู่ที่ 2% ในหกเดือนแรกหลังคลอด [93] งานวิจัย 6 งานพบอัตราการล้มเหลวในหกเดือนแรกหลังคลอดอยู่ระหว่าง 0 ถึง 7.5%[94]อัตราการล้มเหลวเพิ่มขึ้นเป็น 4–7% ในหนึ่งปี และ 13% ในสองปี[95] การเลี้ยงลูกด้วยนมผง การปั้มนมแทนที่การให้ดูดจากเต้า การใช้จุกนม และการให้ทานอาหารแข็ง มีส่วนเพิ่มอัตราการล้มเหลว[96] ในคนที่เลี้ยงลูกด้วยนมแม่อย่างเดียวมี 10% ที่เริ่มมีประจำเดือนภายในสามเดือน และ 20% ภายในหกเดือน[95] ส่วนคนที่ไม่ได้ให้นมลูกอาจกลับมาเจริญพันธุ์ภายใน 4 สัปดาห์หลังคลอด[95]

ยาคุมกำเนิดฉุกเฉิน

emergency contraceptive pills
ยาคุมกำเนิดฉุกเฉินสองเม็ด

การคุมกำเนิดฉุกเฉินคือการใช้ยาเม็ด (ยาคุมกำเนิดฉุกเฉิน)[97] หรืออุปกรณ์หลังมีเพศสัมพันธ์อย่างไม่ป้องกัน เพื่อลดโอกาสการตั้งครรภ์[8] มักทำงานโดยป้องกันการตกไข่หรือการปฏิสนธิ[2][98] ปกติแล้วจะไม่ส่งผลกระทบต่อการฝังตัวของตัวอ่อน[98] วิธีคุมกำเนิดฉุกเฉินมีหลายแบบ เช่น การใช้ยาเม็ดคุมกำเนิดในปริมาณมาก ฮอร์โมนลีโวนอร์เจสเตรล ยาไมฟีพริสโทน และห่วงอนามัยคุมกำเนิด[99] ยาเม็ดที่มีลีโวนอร์เจสเตรลลดโอกาสการตั้งครรภ์ถึง 70% เมื่อรับประทานภายใน 3 วันหลังร่วมเพศโดยไม่ป้องกันหรือหากถุงยางอนามัยรั่ว (มีโอกาสตั้งครรภ์ 2.2%)[8] ส่วนยาอีกตัวหนึ่งที่เรียกว่า ulipristal ลดโอกาสตั้งกันประมาณ 85% เมื่อรับประทานภายใน 5 วันหลังร่วมเพศ (มีโอกาสตั้งครรภ์ 1.4%)[8][99][100] ยาไมฟีพริสโทนมีประสิทธิผลสูงกว่ายาเม็ดที่มีลีโวนอร์เจสเตรล และห่วงอนามัยเคลือบทองแดงเป็นวิธีคุมกำเนิดแบบฉุกเฉินที่ให้ประสิทธิผลสูงสุด[99] ห่วงอนามัยป้องกันการตั้งครรภ์ได้มากกว่า 99% หากใส่ภายใน 5 วันหลังร่วมเพศ (มีโอกาสตั้งครรภ์ 0.1–2%)[2][101][102] ยาที่มีลีโวนอร์เจสเตรลอาจมีประสิทธิผลต่ำกว่าเมื่อใช้โดยผู้มีโรคอ้วนหรือน้ำหนักเกิน จึงแนะนำให้ใช้ห่วงอนามัยหรือ ulipristal แทน[103]

การป้องกันสองชั้น

การป้องกันสองชั้นเป็นการใช้วิธีที่ป้องกันทั้งการตั้งครรภ์และโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์[104] โดยอาจใช้ถุงยางอนามัยอย่างเดียวหรือร่วมกับวิธีคุมกำเนิดแบบอื่น หรือโดยการหลีกเลี่ยงการร่วมเพศแบบสอดใส่[105][106] การป้องกันสองชั้นเหมาะกับผู้ไม่อยากตั้งครรภ์[105] และผู้ที่ใช้ยารักษาสิวอย่าง isotretinoin ที่เพิ่มความเสี่ยงความพิการแต่กำเนิดในครรภ์[107]

ประสิทธิผลของวิธีการคุมกำเนิดต่างๆ

ตารางต่อไปนี้ใช้รหัสสีในการแสดงอัตราการคุมกำเนิดล้มเหลวของวิธีคุมกำเนิดวิธีต่างๆ โดยแยกออกเป็นการใช้ทั่วไป (typical-use) และการใช้อย่างถูกต้อง (perfect-use) ตัวเลขที่แสดงเป็นจำนวนการตั้งครรภ์ต่อปีต่อสตรีที่ใช้วิธีคุมกำเนิดดังกล่าว 100 คน

ฟ้า น้อยกว่า   1% ความเสี่ยงต่ำ
เขียว ไม่เกิน   5%
เหลือง ไม่เกิน 10%
ส้ม ไม่เกิน 20%
แดง มากกว่า 20% ความเสี่ยงสูง
เทา ไม่มีข้อมูล ไม่มีข้อมูล

ตารางเปรียบเทียบ

ตารางบอกอัตราการตั้งครรภ์ในปีแรกที่ใช้

วิธีคุมกำเนิด ชื่อสามัญ/ยี่ห้อ อัตราการตั้งครรภ์ต่อปีเมื่อใช้งานทั่วไป (%) อัตราการตั้งครรภ์ต่อปีเมื่อใช้งานอย่างถูกต้อง(%) ประเภท วิธีใช้ User action required
Implanon[ref 1] the implant 0.05
(1 of 2000 women)
0.05 Progestogen Subdermal implant 3 years (4 years off-label)
Jadelle[ref 2] (lower-dose) the implant 0.05 0.05 Progestogen Subdermal implant 5 years
Vasectomy[ref 1] male sterilization 0.15
(1 of 666)
0.1 Sterilization Surgical procedure Once
Combined injectable[ref 3] Lunelle, Cyclofem 0.2
(1 of 500)
0.2 Estrogen + progestogen Injection Monthly
IUD with progestogen[ref 1] Mirena 0.2 0.2 Intrauterine & progestogen Intrauterine 5-7 years
Essure[ref 4] female sterilization 0.26
(1 of 384)
0.26 Sterilization Surgical procedure Once
Tubal ligation[ref 1] female sterilization 0.5
(1 of 200)
0.5 Sterilization Surgical procedure Once
IUD with copper[ref 1] Paragard, Copper T, the coil 0.8
(1 of 125)
0.6 Intrauterine & copper Intrauterine 3 to 12+ years
Symptoms-based fertility awareness[ref 1][note 1] basal body temperature, cervical mucus 1.8[108]
(1 of 55)
0.6 Behavioral Observation and charting Throughout day or daily[note 2]
LAM for 6 months only; not applicable if menstruation resumes[ref 1][note 3] ecological breastfeeding 2
(1 of 50)
0.5 Behavioral Breastfeeding Every few hours
Depo Provera[ref 1] the shot 3
(1 of 33)
0.3 Progestogen Injection 12 weeks
Lea's Shield and spermicide used by nulliparous[ref 5][note 4][note 5] 5
(1 of 20)
no data Barrier + spermicide Vaginal insertion Every act of intercourse
FemCap and spermicide[ref 6] cervical cap 7.6 (estimated)
(1 of 13)
no data Barrier & spermicide Vaginal insertion Every act of intercourse
Combined oral contraceptive pill[ref 1] the Pill 9
(1 of 11)[109]
0.3 Estrogen & progestogen Oral medication Daily
Contraceptive patch[ref 1] Ortho Evra, the patch 8
(1 of 12)
0.3 Estrogen & progestogen Transdermal patch Weekly
NuvaRing[ref 1] the ring 9
(1 of 11)
0.3 Estrogen & progestogen Vaginal insertion In place 3 weeks / 1 week break
Progestogen only pill[ref 1] POP, minipill 9[109] 0.3 Progestogen Oral medication Daily
Ormeloxifene[ref 7] Saheli, Centron 9 2 SERM Oral medication Weekly
Plan B One-Step® levonorgestrel no data no data emergency contraception pill mouth Every act of intercourse
Male latex condom[ref 1] Condom 15
(1 of 6)
2 Barrier Placed on erect penis Every act of intercourse
Testosterone injection[110] Testosterone Undecanoate 6.1
(1 of 16)
1.1 Testosterone Intramuscular Injection Every 4 weeks
Lea's Shield and spermicide used by parous[ref 5][note 4][note 6] 15
(1 of 6)
no data Barrier + spermicide Vaginal insertion Every act of intercourse
Diaphragm and spermicide[ref 1] 16
(1 of 6)
6 Barrier & spermicide Vaginal insertion Every act of intercourse
Prentif cervical cap and spermicide used by nulliparous[ref 8][note 5] 16 9 Barrier + spermicide Vaginal insertion Every act of intercourse
Today contraceptive sponge used by nulliparous[ref 1][note 5] the sponge 16 9 Barrier & spermicide Vaginal insertion Every act of intercourse
Coitus interruptus[ref 1] withdrawal method, pulling out 18
(1 of 5)[111]
4 Behavioral Withdrawal Every act of intercourse
Female condom[ref 1] 21
(1 of 4.7)
5 Barrier Vaginal insertion Every act of intercourse
Standard Days Method[ref 1] CycleBeads, iCycleBeads 25
(1 of 4)
5 Behavioral Calendar-based Daily
Knaus-Ogino method[ref 8] the rhythm method 25 9 Behavioral Calendar-based Daily
Spermicidal gel, foam, suppository, or film[ref 1] 29
(1 of 3)
18 Spermicide Vaginal insertion Every act of intercourse
Today contraceptive sponge used by parous[ref 1][note 6] the sponge 32
(1 of 3)
20 Barrier & spermicide Vaginal insertion Every act of intercourse
Prentif cervical cap and spermicide used by parous[ref 8][note 6] 32 26 Barrier + spermicide Vaginal insertion Every act of intercourse
None (unprotected intercourse)[ref 1] 85
(6 of 7)
85 n/a n/a n/a
Birth control method Brand/common name Typical-use failure rate (%) Perfect-use failure rate (%) Type Delivery User action required

บันทึกตาราง

  1. The term fertility awareness is sometimes used interchangeably with the term natural family planning (NFP), though NFP usually refers to use of periodic abstinence in accordance with Catholic beliefs.
  2. Users may observe one or more of the three primary fertility signs. Basal body temperature (BBT) and cervical position are checked once per day. Cervical mucus is checked before each urination, and vaginal sensation is observed throughout the day. The observed sign or signs are recorded once per day.
  3. The pregnancy rate applies until the user reaches six months postpartum, or until menstruation resumes, whichever comes first. If menstruation occurs earlier than six months postpartum, the method is no longer effective. For users for whom menstruation does not occur within the six months: after six months postpartum, the method becomes less effective.
  4. 4.0 4.1 In the effectiveness study of Lea's Shield, 84% of participants were parous. The unadjusted pregnancy rate in the six-month study was 8.7% among spermicide users and 12.9% among non-spermicide users. No pregnancies occurred among nulliparous users of the Lea's Shield. Assuming the effectiveness ratio of nulliparous to parous users is the same for the Lea's Shield as for the Prentif cervical cap and the Today contraceptive sponge, the unadjusted six-month pregnancy rate would be 2.2% for spermicide users and 2.9% for those who used the device without spermicide.
  5. 5.0 5.1 5.2 Nulliparous refers to those who have not given birth.
  6. 6.0 6.1 6.2 Parous refers to those who have given birth.

อ้างอิงตาราง

  1. 1.00 1.01 1.02 1.03 1.04 1.05 1.06 1.07 1.08 1.09 1.10 1.11 1.12 1.13 1.14 1.15 1.16 1.17 1.18 1.19 1.20 Trussell, James (2007). "Contraceptive Efficacy". ใน Hatcher, Robert A.; Trussell, James; Nelson, Anita L. (บ.ก.). Contraceptive Technology (19th ed.). New York: Ardent Media. ISBN 0-9664902-0-7. {{cite book}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |chapterurl= ถูกละเว้น แนะนำ (|chapter-url=) (help)[ต้องการเลขหน้า]
  2. Sivin, I.; Campodonico, I.; Kiriwat, O.; Holma, P.; Diaz, S.; Wan, L.; Biswas, A.; Viegas, O.; El Din Abdalla, K. (1998). "The performance of levonorgestrel rod and Norplant contraceptive implants: A 5 year randomized study". Human Reproduction. 13 (12): 3371–8. doi:10.1093/humrep/13.12.3371. PMID 9886517. {{cite journal}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |displayauthors= ถูกละเว้น แนะนำ (|display-authors=) (help)
  3. "FDA Approves Combined Monthly Injectable Contraceptive". The Contraception Report. Contraception Online. June 2001. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ October 18, 2007. สืบค้นเมื่อ 2008-04-13.
  4. "Essure System - P020014". United States Food and Drug Administration Center for Devices and Radiological Health. {{cite web}}: Cite ไม่รู้จักพารามิเตอร์ว่างเปล่า s: |month=, |dateformat= และ |coauthors= (help)
  5. 5.0 5.1 Mauck, Christine; Glover, Lucinda H.; Miller, Eric; Allen, Susan; Archer, David F.; Blumenthal, Paul; Rosenzweig, Bruce A.; Dominik, Rosalie; Sturgen, Kim (1996). "Lea's Shield®: A study of the safety and efficacy of a new vaginal barrier contraceptive used with and without spermicide". Contraception. 53 (6): 329–35. doi:10.1016/0010-7824(96)00081-9. PMID 8773419. {{cite journal}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |displayauthors= ถูกละเว้น แนะนำ (|display-authors=) (help)
  6. "Clinician Protocol". FemCap manufacturer. {{cite web}}: Cite ไม่รู้จักพารามิเตอร์ว่างเปล่า s: |month=, |dateformat= และ |coauthors= (help)
  7. Puri V (1988). "Results of multicentric trial of Centchroman". ใน Dhwan B. N., et al. (eds.) (บ.ก.). Pharmacology for Health in Asia : Proceedings of Asian Congress of Pharmacology, 15–19 January 1985, New Delhi, India. Ahmedabad: Allied Publishers. {{cite book}}: |editor= มีชื่อเรียกทั่วไป (help)
    Nityanand S (1990). "Clinical evaluation of Centchroman: a new oral contraceptive". ใน Puri, Chander P.; Van Look, Paul F. A. (eds.) (บ.ก.). Hormone Antagonists for Fertility Regulation. Bombay: Indian Society for the Study of Reproduction and Fertility. {{cite book}}: |editor= มีชื่อเรียกทั่วไป (help)CS1 maint: multiple names: editors list (ลิงก์)
  8. 8.0 8.1 8.2 Trussell, James (2004). "Contraceptive Efficacy". ใน Hatcher, Robert A.; Trussell, James; Nelson, Anita L. (บ.ก.). Contraceptive Technology (18th ed.). New York: Ardent Media. pp. 773–845. ISBN 0-9664902-6-6.

อ้างอิง

  1. "Definition of Birth control". MedicineNet. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ สิงหาคม 6, 2012. สืบค้นเมื่อ สิงหาคม 9, 2012. {{cite web}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |deadurl= ถูกละเว้น แนะนำ (|url-status=) (help)
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 2.8 Hanson, S.J.; Burke, Anne E. (December 21, 2010). "Fertility control: contraception, sterilization, and abortion". ใน Hurt, K. Joseph; Guile, Matthew W.; Bienstock, Jessica L.; Fox, Harold E.; Wallach, Edward E. (บ.ก.). The Johns Hopkins manual of gynecology and obstetrics (4th ed.). Philadelphia: Wolters Kluwer Health/Lippincott Williams & Wilkins. pp. 382–395. ISBN 978-1-60547-433-5. {{cite book}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |chapterurl= ถูกละเว้น แนะนำ (|chapter-url=) (help)
  3. Oxford English Dictionary. Oxford University Press. June 2012.
  4. World Health Organization (WHO). "Family planning". Health topics. World Health Organization (WHO). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ มีนาคม 18, 2016. สืบค้นเมื่อ มีนาคม 28, 2016. {{cite web}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |deadurl= ถูกละเว้น แนะนำ (|url-status=) (help)
  5. 5.0 5.1 5.2 5.3 5.4 World Health Organization Department of Reproductive Health and Research (2011). Family planning: A global handbook for providers: Evidence-based guidance developed through worldwide collaboration (PDF) (Rev. and Updated ed.). Geneva, Switzerland: WHO and Center for Communication Programs. ISBN 978-0-9788563-7-3. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ กันยายน 21, 2013. {{cite book}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |deadurl= ถูกละเว้น แนะนำ (|url-status=) (help)
  6. Taliaferro, L. A.; Sieving, R.; Brady, S. S.; Bearinger, L. H. (2011). "We have the evidence to enhance adolescent sexual and reproductive health—do we have the will?". Adolescent medicine: state of the art reviews. 22 (3): 521–543, xii. PMID 22423463.
  7. 7.0 7.1 Chin, H. B.; Sipe, T. A.; Elder, R.; Mercer, S. L.; Chattopadhyay, S. K.; Jacob, V.; Wethington, H. R.; Kirby, D.; Elliston, D. B. (2012). "The Effectiveness of Group-Based Comprehensive Risk-Reduction and Abstinence Education Interventions to Prevent or Reduce the Risk of Adolescent Pregnancy, Human Immunodeficiency Virus, and Sexually Transmitted Infections". American Journal of Preventive Medicine. 42 (3): 272–294. doi:10.1016/j.amepre.2011.11.006. PMID 22341164.
  8. 8.0 8.1 8.2 8.3 Gizzo, S; Fanelli, T; Di Gangi, S; Saccardi, C; Patrelli, TS; Zambon, A; Omar, A; D'Antona, D; Nardelli, GB (October 2012). "Nowadays which emergency contraception? Comparison between past and present: latest news in terms of clinical efficacy, side effects and contraindications". Gynecological Endocrinology. 28 (10): 758–63. doi:10.3109/09513590.2012.662546. PMID 22390259.
  9. Selected practice recommendations for contraceptive use (2nd ed.). Geneva: World Health Organization. 2004. p. 13. ISBN 9789241562843. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ กันยายน 8, 2017. {{cite book}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |deadurl= ถูกละเว้น แนะนำ (|url-status=) (help)
  10. DiCenso A, Guyatt G, Willan A, Griffith L (June 2002). "Interventions to reduce unintended pregnancies among adolescents: systematic review of randomised controlled trials". BMJ. 324 (7351): 1426. doi:10.1136/bmj.324.7351.1426. PMC 115855. PMID 12065267.
  11. Duffy, K.; Lynch, D. A.; Santinelli, J. (2008). "Government Support for Abstinence-Only-Until-Marriage Education". Clinical Pharmacology & Therapeutics. 84 (6): 746–748. doi:10.1038/clpt.2008.188. PMID 18923389. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ ธันวาคม 11, 2008. {{cite journal}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |deadurl= ถูกละเว้น แนะนำ (|url-status=) (help)
  12. 12.0 12.1 Black, A. Y.; Fleming, N. A.; Rome, E. S. (2012). "Pregnancy in adolescents". Adolescent medicine: state of the art reviews. 23 (1): 123–138, xi. PMID 22764559.
  13. 13.0 13.1 Rowan, S. P.; Someshwar, J.; Murray, P. (2012). "Contraception for primary care providers". Adolescent medicine: state of the art reviews. 23 (1): 95–110, x–xi. PMID 22764557.
  14. 14.0 14.1 14.2 14.3 14.4 World Health Organization Department of Reproductive Health and Research (2011). Family planning: A global handbook for providers: Evidence-based guidance developed through worldwide collaboration (PDF) (Rev. and Updated ed.). Geneva, Switzerland: WHO and Center for Communication Programs. pp. 260–300. ISBN 978-0-9788563-7-3. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ กันยายน 21, 2013. {{cite book}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |deadurl= ถูกละเว้น แนะนำ (|url-status=) (help)
  15. "Costs and Benefits of Contraceptive Services: Estimates for 2012" (PDF). United Nations Population Fund. มิถุนายน 2012. p. 1. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ สิงหาคม 5, 2012. {{cite web}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |deadurl= ถูกละเว้น แนะนำ (|url-status=) (help)
  16. Carr, B.; Gates, M. F.; Mitchell, A.; Shah, R. (2012). "Giving women the power to plan their families". The Lancet. 380 (9837): 80–82. doi:10.1016/S0140-6736(12)60905-2. PMID 22784540. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ พฤษภาคม 10, 2013. {{cite journal}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |deadurl= ถูกละเว้น แนะนำ (|url-status=) (help)
  17. 17.0 17.1 Cleland, J; Conde-Agudelo, A; Peterson, H; Ross, J; Tsui, A (Jul 14, 2012). "Contraception and health". Lancet. 380 (9837): 149–56. doi:10.1016/S0140-6736(12)60609-6. PMID 22784533.
  18. Ahmed, S.; Li, Q.; Liu, L.; Tsui, A. O. (2012). "Maternal deaths averted by contraceptive use: An analysis of 172 countries". The Lancet. 380 (9837): 111–125. doi:10.1016/S0140-6736(12)60478-4. PMID 22784531. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ พฤษภาคม 10, 2013. {{cite journal}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |deadurl= ถูกละเว้น แนะนำ (|url-status=) (help)
  19. 19.0 19.1 Canning, D.; Schultz, T. P. (2012). "The economic consequences of reproductive health and family planning". The Lancet. 380 (9837): 165–171. doi:10.1016/S0140-6736(12)60827-7. PMID 22784535. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ มิถุนายน 2, 2013. {{cite journal}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |deadurl= ถูกละเว้น แนะนำ (|url-status=) (help)
  20. Van Braeckel, D.; Temmerman, M.; Roelens, K.; Degomme, O. (2012). "Slowing population growth for wellbeing and development". The Lancet. 380 (9837): 84–85. doi:10.1016/S0140-6736(12)60902-7. PMID 22784542. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ พฤษภาคม 10, 2013. {{cite journal}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |deadurl= ถูกละเว้น แนะนำ (|url-status=) (help)
  21. 21.0 21.1 21.2 21.3 21.4 21.5 21.6 21.7 21.8 Trussell, James (May 2011). "Contraceptive failure in the United States". Contraception. 83 (5): 397–404. doi:10.1016/j.contraception.2011.01.021. PMC 3638209. PMID 21477680.
    Trussell, James (November 1, 2011). "Contraceptive efficacy". ใน Hatcher, Robert A.; Trussell, James; Nelson, Anita L.; Cates, Willard Jr.; Kowal, Deborah; Policar, Michael S. (บ.ก.). Contraceptive technology (20th revised ed.). New York: Ardent Media. pp. 779–863. ISBN 978-1-59708-004-0. ISSN 0091-9721. OCLC 781956734.
  22. Division of Reproductive Health, National Center for Chronic Disease Prevention and Health Promotion, Centers for Disease Control and Prevention (CDC) (มิถุนายน 21, 2013). "U.S. Selected practice recommendations for contraceptive use, 2013: adapted from the World Health Organization Selected practice recommendations for contraceptive use, 2nd edition". MMWR Recommendations and Reports. 62 (5): 1–60. PMID 23784109. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ กรกฎาคม 10, 2013. {{cite journal}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |deadurl= ถูกละเว้น แนะนำ (|url-status=) (help)CS1 maint: uses authors parameter (ลิงก์)
  23. Van der Wijden, C; Manion, C (12 October 2015). "Lactational amenorrhoea method for family planning". The Cochrane database of systematic reviews (10): CD001329. PMID 26457821.
  24. 24.0 24.1 Blenning, CE; Paladine, H (Dec 15, 2005). "An approach to the postpartum office visit". American Family Physician. 72 (12): 2491–6. PMID 16370405.
  25. Gordon Edlin; Eric Golanty; Kelli McCormack Brown (2000). Essentials for health and wellness (2nd ed.). Sudbury, Mass.: Jones and Bartlett. p. 161. ISBN 978-0-7637-0909-9. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ มิถุนายน 10, 2016. {{cite book}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |deadurl= ถูกละเว้น แนะนำ (|url-status=) (help)
  26. Edmonds, D. Keith, บ.ก. (2012). Dewhurst's textbook of obstetrics & gynaecology (8th ed.). Chichester, West Sussex: Wiley-Blackwell. p. 508. ISBN 978-0-470-65457-6. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ พฤษภาคม 3, 2016. {{cite book}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |deadurl= ถูกละเว้น แนะนำ (|url-status=) (help)
  27. 27.0 27.1 27.2 27.3 27.4 27.5 27.6 27.7 Cunningham, F. Gary; Stuart, Gretchen S. (April 12, 2012). "Contraception and sterilization". ใน Hoffman, Barbara; Schorge, John O.; Schaffer, Joseph I.; Halvorson, Lisa M.; Bradshaw, Karen D.; Cunningham, F. Gary (บ.ก.). Williams gynecology (2nd ed.). New York: McGraw-Hill Medical. pp. 132–169. ISBN 978-0-07-171672-7.
  28. "Contraception for Adolescents". Pediatrics. 134: e1244–e1256. September 29, 2014. doi:10.1542/peds.2014-2299. PMID 25266430.
  29. Mansour, D; Gemzell-Danielsson, K; Inki, P; Jensen, JT (November 2011). "Fertility after discontinuation of contraception: a comprehensive review of the literature". Contraception. 84 (5): 465–77. doi:10.1016/j.contraception.2011.04.002. PMID 22018120. {{cite journal}}: |ref=harv ไม่ถูกต้อง (help)
  30. 30.0 30.1 Organization, World Health (2009). Medical eligibility criteria for contraceptive use (PDF) (4th ed.). Geneva: Reproductive Health and Research, World Health Organization. pp. 1–10. ISBN 9789241563888. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ กรกฎาคม 9, 2012. {{cite book}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |deadurl= ถูกละเว้น แนะนำ (|url-status=) (help)
  31. Department of Reproductive Health and Research, Family and Community (2004). Selected practice recommendations for contraceptive use (PDF) (2nd ed.). Geneva: World Health Organization. p. Chapter 31. ISBN 9241562846. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ กรกฎาคม 18, 2013. {{cite book}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |deadurl= ถูกละเว้น แนะนำ (|url-status=) (help)
  32. Tepper, NK; Curtis, KM; Steenland, MW; Marchbanks, PA (May 2013). "Physical examination prior to initiating hormonal contraception: a systematic review". Contraception. 87 (5): 650–4. doi:10.1016/j.contraception.2012.08.010. PMID 23121820.
  33. 33.0 33.1 33.2 33.3 World Health Organization Department of Reproductive Health and Research (2011). Family planning: A global handbook for providers: Evidence-based guidance developed through worldwide collaboration (PDF) (Rev. and Updated ed.). Geneva, Switzerland: WHO and Center for Communication Programs. pp. 1–10. ISBN 978-0-9788563-7-3. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ กันยายน 21, 2013. {{cite book}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |deadurl= ถูกละเว้น แนะนำ (|url-status=) (help)
  34. Mackenzie, James (ธันวาคม 6, 2013). "The male pill? Bring it on". The Guardian. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ พฤษภาคม 21, 2014. สืบค้นเมื่อ พฤษภาคม 20, 2014. {{cite news}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |deadurl= ถูกละเว้น แนะนำ (|url-status=) (help)
  35. Ammer, Christine (2009). "oral contraceptive". The encyclopedia of women's health (6th ed.). New York: Facts On File. pp. 312–315. ISBN 978-0-8160-7407-5. {{cite book}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |chapterurl= ถูกละเว้น แนะนำ (|chapter-url=) (help)
  36. Nelson, Anita L.; Cwiak, Carrie (2011). "Combined oral contraceptives (COCs)". ใน Hatcher, Robert A.; Trussell, James; Nelson, Anita L.; Cates, Willard Jr.; Kowal, Deborah; Policar, Michael S. (บ.ก.). Contraceptive technology (20th revised ed.). New York: Ardent Media. pp. 249–341. ISBN 978-1-59708-004-0. ISSN 0091-9721. OCLC 781956734. pp. 257–258:
  37. 37.0 37.1 Barbara L. Hoffman (2011). "5 Second-Tier Contraceptive Methods—Very Effective". Williams gynecology (2nd ed.). New York: McGraw-Hill Medical. ISBN 0-07-171672-6.
  38. 38.0 38.1 38.2 38.3 Brito, MB; Nobre, F; Vieira, CS (April 2011). "Hormonal contraception and cardiovascular system". Arquivos brasileiros de cardiologia. 96 (4): e81–9. doi:10.1590/S0066-782X2011005000022. PMID 21359483. {{cite journal}}: |ref=harv ไม่ถูกต้อง (help)
  39. Stegeman, BH; de Bastos, M; Rosendaal, FR; van Hylckama Vlieg, A; Helmerhorst, FM; Stijnen, T; Dekkers, OM (Sep 12, 2013). "Different combined oral contraceptives and the risk of venous thrombosis: systematic review and network meta-analysis". BMJ (Clinical research ed.). 347: f5298. doi:10.1136/bmj.f5298. PMC 3771677. PMID 24030561.
  40. Kurver, Miranda J.; van der Wijden, Carla L.; Burgers, Jako (October 4, 2012). "Samenvatting van de NHG-standaard 'Anticonceptie' [Summary of the Dutch College of General Practitioners' practice guideline 'Contraception']". Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde (ภาษาDutch). 156 (41): A5083. PMID 23062257.{{cite journal}}: CS1 maint: unrecognized language (ลิงก์)
  41. Burrows, LJ; Basha, M; Goldstein, AT (September 2012). "The effects of hormonal contraceptives on female sexuality: a review". The journal of sexual medicine. 9 (9): 2213–23. doi:10.1111/j.1743-6109.2012.02848.x. PMID 22788250.
  42. 42.0 42.1 Shulman, LP (October 2011). "The state of hormonal contraception today: benefits and risks of hormonal contraceptives: combined estrogen and progestin contraceptives". American Journal of Obstetrics and Gynecology. 205 (4 Suppl): S9-13. doi:10.1016/j.ajog.2011.06.057. PMID 21961825.
  43. Havrilesky, LJ; Moorman, PG; Lowery, WJ; Gierisch, JM; Coeytaux, RR; Urrutia, RP; Dinan, M; McBroom, AJ; Hasselblad, V; Sanders, GD; Myers, ER (July 2013). "Oral Contraceptive Pills as Primary Prevention for Ovarian Cancer: A Systematic Review and Meta-analysis". Obstetrics and gynecology. 122 (1): 139–147. doi:10.1097/AOG.0b013e318291c235. PMID 23743450.
  44. Mantha, S.; Karp, R.; Raghavan, V.; Terrin, N.; Bauer, K. A.; Zwicker, J. I. (August 7, 2012). "Assessing the risk of venous thromboembolic events in women taking progestin-only contraception: a meta-analysis". BMJ. 345 (aug07 2): e4944–e4944. doi:10.1136/bmj.e4944. PMC 3413580. PMID 22872710. {{cite journal}}: |ref=harv ไม่ถูกต้อง (help)
  45. Burke, AE (October 2011). "The state of hormonal contraception today: benefits and risks of hormonal contraceptives: progestin-only contraceptives". American Journal of Obstetrics and Gynecology. 205 (4 Suppl): S14-7. doi:10.1016/j.ajog.2011.04.033. PMID 21961819.
  46. 46.0 46.1 Neinstein, Lawrence (2008). Adolescent health care : a practical guide (5th ed.). Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins. p. 624. ISBN 978-0-7817-9256-1. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ มิถุนายน 17, 2016. {{cite book}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |deadurl= ถูกละเว้น แนะนำ (|url-status=) (help)
  47. Chaudhuri (2007). Practice Of Fertility Control: A Comprehensive Manual (7th ed.). Elsevier India. p. 88. ISBN 9788131211502. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ เมษายน 30, 2016. {{cite book}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |deadurl= ถูกละเว้น แนะนำ (|url-status=) (help)
  48. 48.0 48.1 Hamilton, Richard (2012). Pharmacology for nursing care (8th ed.). St. Louis, Mo.: Elsevier/Saunders. p. 799. ISBN 978-1-4377-3582-6. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ มิถุนายน 3, 2016. {{cite book}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |deadurl= ถูกละเว้น แนะนำ (|url-status=) (help)
  49. Facts for life (4th ed.). New York: United Nations Children's Fund. 2010. p. 141. ISBN 9789280644661. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ พฤษภาคม 13, 2016. {{cite book}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |deadurl= ถูกละเว้น แนะนำ (|url-status=) (help)
  50. Pray, Walter Steven (2005). Nonprescription product therapeutics (2nd ed.). Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins. p. 414. ISBN 978-0-7817-3498-1. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ เมษายน 30, 2016. {{cite book}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |deadurl= ถูกละเว้น แนะนำ (|url-status=) (help)
  51. "Condom Use by Adolescents". Pediatrics. 132 (5): 973–981. October 28, 2013. doi:10.1542/peds.2013-2821.
  52. Eberhard, Nieschlag (2010). Andrology Male Reproductive Health and Dysfunction (3rd ed.). [S.l.]: Springer-Verlag Berlin Heidelberg. p. 563. ISBN 978-3-540-78355-8. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ พฤษภาคม 10, 2016. {{cite book}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |deadurl= ถูกละเว้น แนะนำ (|url-status=) (help)
  53. Barbieri, Jerome F. (2009). Yen and Jaffe's reproductive endocrinology : physiology, pathophysiology, and clinical management (6th ed.). Philadelphia, PA: Saunders/Elsevier. p. 873. ISBN 978-1-4160-4907-4. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ พฤษภาคม 18, 2016. {{cite book}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |deadurl= ถูกละเว้น แนะนำ (|url-status=) (help)
  54. Kuyoh, MA; Toroitich-Ruto, C; Grimes, DA; Schulz, KF; Gallo, MF (January 2003). "Sponge versus diaphragm for contraception: a Cochrane review". Contraception. 67 (1): 15–8. doi:10.1016/s0010-7824(02)00434-1. PMID 12521652.
  55. Organization, World Health (2009). Medical eligibility criteria for contraceptive use (4th ed.). Geneva: Reproductive Health and Research, World Health Organization. p. 88. ISBN 9789241563888. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ พฤษภาคม 15, 2016. {{cite book}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |deadurl= ถูกละเว้น แนะนำ (|url-status=) (help)
  56. Winner, B; Peipert, JF; Zhao, Q; Buckel, C; Madden, T; Allsworth, JE; Secura, GM. (2012). "Effectiveness of Long-Acting Reversible Contraception". New England Journal of Medicine. 366 (21): 1998–2007. doi:10.1056/NEJMoa1110855. PMID 22621627. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ กุมภาพันธ์ 18, 2013. {{cite journal}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |deadurl= ถูกละเว้น แนะนำ (|url-status=) (help)
  57. Hurt, K. Joseph; และคณะ, บ.ก. (มีนาคม 28, 2012). The Johns Hopkins manual of gynecology and obstetrics. Department of Gynecology and Obstetrics, The Johns Hopkins University School of Medicine, Baltimore Maryland (4th ed.). Philadelphia: Wolters Kluwer Health/Lippincott Williams & Wilkins. p. 232. ISBN 978-1-60547-433-5. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ พฤษภาคม 12, 2016. {{cite book}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |deadurl= ถูกละเว้น แนะนำ (|url-status=) (help)
  58. 58.0 58.1 Committee on Adolescent Health Care Long-Acting Reversible Contraception Working Group, The American College of Obstetricians and Gynecologists (October 2012). "Committee opinion no. 539: adolescents and long-acting reversible contraception: implants and intrauterine devices". Obstetrics and gynecology. 120 (4): 983–8. doi:10.1097/AOG.0b013e3182723b7d. PMID 22996129.
  59. Darney, Leon Speroff, Philip D. (2010). A clinical guide for contraception (5th ed.). Philadelphia, Pa.: Lippincott Williams & Wilkins. pp. 242–243. ISBN 978-1-60831-610-6. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ พฤษภาคม 6, 2016. {{cite book}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |deadurl= ถูกละเว้น แนะนำ (|url-status=) (help)
  60. Black, K; Lotke, P; Buhling, KJ; Zite, NB; Intrauterine contraception for Nulliparous women: Translating Research into Action (INTRA), group (October 2012). "A review of barriers and myths preventing the more widespread use of intrauterine contraception in nulliparous women". The European Journal of Contraception & Reproductive Health Care. 17 (5): 340–50. doi:10.3109/13625187.2012.700744. PMC 4950459. PMID 22834648.
  61. 61.0 61.1 61.2 Gabbe, Steven (2012). Obstetrics: Normal and Problem Pregnancies. Elsevier Health Sciences. p. 527. ISBN 978-1-4557-3395-8. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ พฤษภาคม 15, 2016. {{cite book}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |deadurl= ถูกละเว้น แนะนำ (|url-status=) (help)
  62. Steenland, MW; Tepper, NK; Curtis, KM; Kapp, N (November 2011). "Intrauterine contraceptive insertion postabortion: a systematic review". Contraception. 84 (5): 447–64. doi:10.1016/j.contraception.2011.03.007. PMID 22018119.
  63. Tommaso Falcone; William W. Hurd, บ.ก. (2007). Clinical reproductive medicine and surgery. Philadelphia: Mosby. p. 409. ISBN 978-0-323-03309-1. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ มิถุนายน 17, 2016. {{cite book}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |deadurl= ถูกละเว้น แนะนำ (|url-status=) (help)
  64. Grimes, D.A. (2007). ""Intrauterine Devices (IUDs)" In:Hatcher, RA; Nelson, TJ; Guest, F; Kowal, D". Contraceptive Technology (19th ed.). New York: Ardent Media.
  65. 65.0 65.1 Marnach, ML; Long, ME; Casey, PM (March 2013). "Current issues in contraception". Mayo Clinic Proceedings. 88 (3): 295–9. doi:10.1016/j.mayocp.2013.01.007. PMID 23489454.
  66. "Popularity Disparity: Attitudes About the IUD in Europe and the United States". Guttmacher Policy Review. 2007. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ มีนาคม 7, 2010. สืบค้นเมื่อ เมษายน 27, 2010. {{cite web}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |deadurl= ถูกละเว้น แนะนำ (|url-status=) (help)
  67. Adams CE, Wald M (August 2009). "Risks and complications of vasectomy". Urol. Clin. North Am. 36 (3): 331–6. doi:10.1016/j.ucl.2009.05.009. PMID 19643235.
  68. Hillard, Paula Adams (2008). The 5-minute obstetrics and gynecology consult. Hagerstwon, MD: Lippincott Williams & Wilkins. p. 265. ISBN 0-7817-6942-6. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ มิถุนายน 11, 2016. {{cite book}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |deadurl= ถูกละเว้น แนะนำ (|url-status=) (help)
  69. Hillard, Paula Adams (2008). The 5-minute obstetrics and gynecology consult. Hagerstwon, MD: Lippincott Williams & Wilkins. p. 549. ISBN 0-7817-6942-6. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ พฤษภาคม 5, 2016. {{cite book}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |deadurl= ถูกละเว้น แนะนำ (|url-status=) (help)
  70. Hatcher, Robert (2008). Contraceptive technology (19th ed.). New York, N.Y.: Ardent Media. p. 390. ISBN 978-1-59708-001-9. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ พฤษภาคม 6, 2016. {{cite book}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |deadurl= ถูกละเว้น แนะนำ (|url-status=) (help)
  71. Moore, David S. (2010). The basic practice of statistics (5th ed.). New York: Freeman. p. 25. ISBN 978-1-4292-2426-0. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ เมษายน 27, 2016. {{cite book}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |deadurl= ถูกละเว้น แนะนำ (|url-status=) (help)
  72. 72.0 72.1 72.2 Deffieux, X; Morin Surroca, M; Faivre, E; Pages, F; Fernandez, H; Gervaise, A (May 2011). "Tubal anastomosis after tubal sterilization: a review". Archives of gynecology and obstetrics. 283 (5): 1149–58. doi:10.1007/s00404-011-1858-1. PMID 21331539.
  73. 73.0 73.1 Shridharani, A; Sandlow, JI (November 2010). "Vasectomy reversal versus IVF with sperm retrieval: which is better?". Current Opinion in Urology. 20 (6): 503–9. doi:10.1097/MOU.0b013e32833f1b35. PMID 20852426.
  74. Nagler, HM; Jung, H (August 2009). "Factors predicting successful microsurgical vasectomy reversal". The Urologic clinics of North America. 36 (3): 383–90. doi:10.1016/j.ucl.2009.05.010. PMID 19643240.
  75. 75.0 75.1 75.2 Grimes, DA; Gallo, MF; Grigorieva, V; Nanda, K; Schulz, KF (Oct 18, 2004). "Fertility awareness-based methods for contraception". Cochrane Database of Systematic Reviews (4): CD004860. doi:10.1002/14651858.CD004860.pub2. PMID 15495128.
  76. Lawrence, Ruth (2010). Breastfeeding : a guide for the medical professional (7th ed.). Philadelphia, Pa.: Saunders. p. 673. ISBN 978-1-4377-0788-5.
  77. 77.0 77.1 Freundl, G; Sivin, I; Batár, I (April 2010). "State-of-the-art of non-hormonal methods of contraception: IV. Natural family planning". The European Journal of Contraception & Reproductive Health Care. 15 (2): 113–23. doi:10.3109/13625180903545302. PMID 20141492.
  78. Mangone, Emily Rose; Lebrun, Victoria; Muessig, Kathryn E (19 January 2016). "Mobile Phone Apps for the Prevention of Unintended Pregnancy: A Systematic Review and Content Analysis". JMIR mHealth and uHealth. 4 (1): e6. doi:10.2196/mhealth.4846.
  79. 79.0 79.1 Organization, World Health (2009). Medical eligibility criteria for contraceptive use (PDF) (4th ed.). Geneva: Reproductive Health and Research, World Health Organization. pp. 91–100. ISBN 9789241563888. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ กรกฎาคม 9, 2012. {{cite book}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |deadurl= ถูกละเว้น แนะนำ (|url-status=) (help)
  80. 80.0 80.1 Jones, RK; Fennell, J; Higgins, JA; Blanchard, K (June 2009). "Better than nothing or savvy risk-reduction practice? The importance of withdrawal". Contraception. 79 (6): 407–10. doi:10.1016/j.contraception.2008.12.008. PMID 19442773.
  81. Killick, SR; Leary, C; Trussell, J; Guthrie, KA (March 2011). "Sperm content of pre-ejaculatory fluid". Human fertility (Cambridge, England). 14 (1): 48–52. doi:10.3109/14647273.2010.520798. PMC 3564677. PMID 21155689.
  82. 82.0 82.1 "Abstinence". Planned Parenthood. 2009. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ กันยายน 10, 2009. สืบค้นเมื่อ กันยายน 9, 2009. {{cite web}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |deadurl= ถูกละเว้น แนะนำ (|url-status=) (help)
  83. Murthy, Amitasrigowri S; Harwood, Bryna (2007). Contraception Update (2nd ed.). New York: Springer. pp. Abstract. doi:10.1007/978-0-387-32328-2_12. ISBN 978-0-387-32327-5.
  84. Alters, Sandra; Schiff, Wendy (Oct 5, 2009). Essential Concepts for Healthy Living. Jones & Bartlett Publishers. p. 116. ISBN 978-0763756413. สืบค้นเมื่อ 30 December 2017.
  85. Greenberg, Jerrold S.; Bruess, Clint E.; Oswalt, Sara B. (Feb 19, 2016). Exploring the Dimensions of Human Sexuality. Jones & Bartlett Publishers. p. 191. ISBN 978-1449698010. สืบค้นเมื่อ 30 December 2017.
  86. Fortenberry, J. Dennis (2005). "The limits of abstinence-only in preventing sexually transmitted infections". Journal of Adolescent Health. 36 (4): 269–70. doi:10.1016/j.jadohealth.2005.02.001. PMID 15780781. {{cite journal}}: |ref=harv ไม่ถูกต้อง (help)
  87. Kim Best (2005). "Nonconsensual Sex Undermines Sexual Health". Network. 23 (4). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ กุมภาพันธ์ 18, 2009. {{cite journal}}: |ref=harv ไม่ถูกต้อง (help); ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |deadurl= ถูกละเว้น แนะนำ (|url-status=) (help)
  88. Francis, Leslie (2017). The Oxford Handbook of Reproductive Ethics. Oxford University Press. p. 329. ISBN 9780199981878. สืบค้นเมื่อ 30 December 2017.
  89. Thomas, R. Murray (2009). Sex and the American teenager seeing through the myths and confronting the issues. Lanham, Md.: Rowman & Littlefield Education. p. 81. ISBN 978-1-60709-018-2.
  90. Edlin, Gordon (2012). Health & Wellness. Jones & Bartlett Learning. p. 213. ISBN 978-1-4496-3647-0.
  91. Santelli, JS; Kantor, LM; Grilo, SA; Speizer, IS; Lindberg, LD; Heitel, J; Schalet, AT; Lyon, ME; Mason-Jones, AJ; McGovern, T; Heck, CJ; Rogers, J; Ott, MA (September 2017). "Abstinence-Only-Until-Marriage: An Updated Review of U.S. Policies and Programs and Their Impact". The Journal of adolescent health : official publication of the Society for Adolescent Medicine. 61 (3): 273–280. doi:10.1016/j.jadohealth.2017.05.031. PMID 28842065.สิ่งพิมพ์เผยแพร่เข้าถึงแบบเปิด อ่านได้โดยไม่เสียค่าใช้จ่าย
  92. Blackburn, Susan Tucker (2007). Maternal, fetal, & neonatal physiology : a clinical perspective (3rd ed.). St. Louis, Mo.: Saunders Elsevier. p. 157. ISBN 978-1-4160-2944-1. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ พฤษภาคม 12, 2016. {{cite book}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |deadurl= ถูกละเว้น แนะนำ (|url-status=) (help)
  93. "WHO 10 facts on breastfeeding". World Health Organization. เมษายน 2005. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ มิถุนายน 23, 2013. {{cite web}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |deadurl= ถูกละเว้น แนะนำ (|url-status=) (help)
  94. Van der Wijden, Carla; Brown, Julie; Kleijnen, Jos (October 8, 2008). "Lactational amenorrhea for family planning". Cochrane Database of Systematic Reviews (4): CD001329. doi:10.1002/14651858.CD001329. PMID 14583931.
  95. 95.0 95.1 95.2 Fritz, Marc (2012). Clinical Gynecologic Endocrinology and Infertility. pp. 1007–1008. ISBN 978-1-4511-4847-3. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ มิถุนายน 3, 2016. {{cite book}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |deadurl= ถูกละเว้น แนะนำ (|url-status=) (help)
  96. Swisher, Judith Lauwers, Anna. Counseling the nursing mother a lactation consultant's guide (5th ed.). Sudbury, MA: Jones & Bartlett Learning. pp. 465–466. ISBN 978-1-4496-1948-0. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ มิถุนายน 16, 2016. {{cite book}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |deadurl= ถูกละเว้น แนะนำ (|url-status=) (help)
  97. Office of Population Research; Association of Reproductive Health Professionals (กรกฎาคม 31, 2013). "What is the difference between emergency contraception, the 'morning after pill', and the 'day after pill'?". Princeton: Princeton University. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ กันยายน 23, 2013. สืบค้นเมื่อ กันยายน 7, 2013. {{cite web}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |deadurl= ถูกละเว้น แนะนำ (|url-status=) (help)
  98. 98.0 98.1 Leung, Vivian W Y; Levine, Marc; Soon, Judith A (February 2010). "Mechanisms of Action of Hormonal Emergency Contraceptives". Pharmacotherapy. 30 (2): 158–168. doi:10.1592/phco.30.2.158. PMID 20099990. The evidence strongly supports disruption of ovulation as a mechanism of action. The data suggest that emergency contraceptives are unlikely to act by interfering with implantation
  99. 99.0 99.1 99.2 Cheng, L; Che, Y; Gülmezoglu, AM (Aug 15, 2012). "Interventions for emergency contraception". Cochrane Database of Systematic Reviews. 8: CD001324. doi:10.1002/14651858.CD001324.pub4. PMID 22895920.
  100. Richardson, AR; Maltz, FN (January 2012). "Ulipristal acetate: review of the efficacy and safety of a newly approved agent for emergency contraception". Clinical therapeutics. 34 (1): 24–36. doi:10.1016/j.clinthera.2011.11.012. PMID 22154199.
  101. "Update on Emergency Contraception". Association of Reproductive Health Professionals. มีนาคม 2011. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ พฤษภาคม 11, 2013. สืบค้นเมื่อ พฤษภาคม 20, 2013. {{cite web}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |deadurl= ถูกละเว้น แนะนำ (|url-status=) (help)
  102. Cleland K, Zhu H, Goldstruck N, Cheng L, Trussel T (2012). "The efficacy of intrauterine devices for emergency contraception: a systematic review of 35 years of experience". Human Reproduction. 27 (7): 1994–2000. doi:10.1093/humrep/des140. PMID 22570193. {{cite journal}}: |ref=harv ไม่ถูกต้อง (help)
  103. Glasier, A; Cameron, ST; Blithe, D; Scherrer, B; Mathe, H; Levy, D; Gainer, E; Ulmann, A (Oct 2011). "Can we identify women at risk of pregnancy despite using emergency contraception? Data from randomized trials of ulipristal acetate and levonorgestrel". Contraception. 84 (4): 363–7. doi:10.1016/j.contraception.2011.02.009. PMID 21920190.
  104. "Dual protection against unwanted pregnancy and HIV / STDs". Sex Health Exch (3): 8. 1998. PMID 12294688.
  105. 105.0 105.1 Cates, W.; Steiner, M. J. (2002). "Dual Protection Against Unintended Pregnancy and Sexually Transmitted Infections: What Is the Best Contraceptive Approach?". Sexually Transmitted Diseases. 29 (3): 168–174. doi:10.1097/00007435-200203000-00007. PMID 11875378. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ มกราคม 25, 2012. {{cite journal}}: |ref=harv ไม่ถูกต้อง (help); ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |deadurl= ถูกละเว้น แนะนำ (|url-status=) (help)
  106. "Statement on Dual Protection against Unwanted Pregnancy and Sexually Transmitted Infections, including HIV". International Planned Parenthood Federation. พฤษภาคม 2000. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ เมษายน 10, 2016. {{cite web}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |deadurl= ถูกละเว้น แนะนำ (|url-status=) (help)
  107. Gupta, Ramesh C. (กุมภาพันธ์ 25, 2011). Reproductive and Developmental Toxicology. Academic Press. p. 105. ISBN 978-0-12-382032-7. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ พฤษภาคม 16, 2016. {{cite book}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |deadurl= ถูกละเว้น แนะนำ (|url-status=) (help)
  108. อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อ pmid17314078
  109. 109.0 109.1 http://www.contraceptivetechnology.org/wp-content/uploads/2013/09/CTFailureTable.pdf
  110. "Multicenter contraceptive efficacy trial of injectable testosterone undecanoate in Chinese men". J Clin Endocrinol Metab. National Center for Biotechnology Information. 2013-08-12. doi:10.1210/jc.2008-1846. สืบค้นเมื่อ 2013-12-11. {{cite web}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |year= / |date= ไม่ตรงกัน (help)
  111. http://www.guttmacher.org/pubs/journals/reprints/Contraception79-407-410.pdf